KENNISLIJN BEGRIPPENLIJST
RECHT EN MACHT
SEMESTER 1, PERIODE 1
Inhoudsopgave
Toets:.........................................................................................................................................................................2
LES 1...........................................................................................................................................................................2
Indeling van het recht...........................................................................................................................................2
Rechtsstaat............................................................................................................................................................2
Rechtsbronnen......................................................................................................................................................4
Grondrechten/mensenrechten.............................................................................................................................4
Vrijwilligheid en dwang.........................................................................................................................................4
Proportionaliteit, subsidiariteit en doelmatigheid................................................................................................4
LES 2...........................................................................................................................................................................4
Woonrecht.............................................................................................................................................................4
Huurrecht..............................................................................................................................................................6
LES 3...........................................................................................................................................................................7
Volksverzekeringen (AOW)...................................................................................................................................7
Ziektewet...............................................................................................................................................................7
WIA........................................................................................................................................................................7
Wajong..................................................................................................................................................................8
Participatiewet voorwaarden................................................................................................................................8
Verplichtingen Participatiewet..............................................................................................................................8
Bijstand voor daklozen..........................................................................................................................................8
Hoogte bijstand.....................................................................................................................................................8
LES 4...........................................................................................................................................................................9
Arbeidsovereenkomst...........................................................................................................................................9
Ontslagrecht........................................................................................................................................................10
Werkloosheidswet...............................................................................................................................................10
LES 5........................................................................................................................................................................11
Privacyrecht.........................................................................................................................................................11
Maatregelen bij huiselijk geweld........................................................................................................................13
LES 6........................................................................................................................................................................16
Straf(proces)recht...............................................................................................................................................16
Jeugdstrafrecht....................................................................................................................................................18
Onderdeel A: open vragen
Onderdeel B: casus met analysevragen
Onderdeel C: opdracht thuis uitwerken
LES 1
INDELING VAN HET RECHT
Nationaal recht
Burgerlijk recht:
- Burger tegen burger
- Rechtspersonen tegen elkaar
- Familierecht
Strafrecht:
- Straffend
- TBS, PIJ maatregel 18-
- Overheid tegen burger
Bestuursrecht:
- Dienstverlenend
- Overheid tegen burger
Staatsrecht:
- Basisrechten tussen personen
Internationaal recht
- Verdragen tussen landen zoals: Universeel verdrag van rechten van de mens
RECHTSSTAAT
- Geen natuurstaat meer zonder regels maar een rechtstaat met regelgevingen.
- Hier wordt de overheid binnen een staat begrensd door:
1. Legaliteitsbeginsel: geen bevoegdheid zonder wet
o Zowel de overheid als de burgers zijn gebonden aan de wet
o Als de overheid wilt dwang (ingrijpen in de vrijheid van burgers) wilt uitvoeren moet de
bevoegdheid hiervan in de wet staan
o Rechtsbronnen: Verdrag, wet, jurisprudentie, gewoonterecht
2. Scheiding van machten trias politica
o De macht in de staat is verdeeld in 3 machten
1. De wetgevende macht (maakt wetten, bestaat uit volksvertegenwoordiger)
2. Uitvoerende/bestuurlijke macht (voert de wet uit)
, 3. Rechterlijke macht (beslist over het recht)
o Herkomst: Charles montesquie
o Je mag niet alle 3 de machten zelf besturen, dit is dus uit elkaar gehaald.
Wetgevende macht Bestuurlijke macht Rechterlijke macht
Rijksoverheid Parlement: Regering Rechterlijke organisatie
eerste/tweede kamer +
regering
Provincie Provinciale staten Gedeputeerde staten Rechterlijke organisatie
Gemeente Gemeenteraad College burgermeester Rechterlijke organisatie
en wethouders
3. Waarborging van grondrechten
o Basisrechten van burgers (burgerrechten)
o Verschillende soorten grondrechten
Klassieke grondrechten overheid passief
-Beschermen de burger tegen de overheid
-Burgers kunnen zich hierop beroepen bij de rechter
Voorbeeld: vrijheid van geloofsovertuiging
Sociale grondrechten overheid actief
-De overheid moet zorgen voor burgers
-Burgers kunnen zich hierop NIET beroepen bij de rechter
o Herkomst Thomas Hobbes en John Locke
o Sociaal contract:
-Natuurtoestand is onhoudbaar, onveilig. Burgers dragen een stukje van hun vrijheid
over aan een soeverein in ruil voor veiligheid.
o Belangrijkste wet van Nederland
o Ook te vinden in verdragen, hier heetten ze mensenrechten. (EVRM, UVRM)
4. Rechterlijke controle
o Rechters worden voor het leven benoemd en zijn dus onafhankelijk en onpartijdig, zij
kunnen dus niet ontslagen worden (behalve door andere rechters).
o Rechters doen uitspraken onpartijdig, dus zonder invloed van andere machten.
5. Democratie
o Burgers kiezen wie het land regeert (volksheerschappij)
o Kenmerken:
Er is een volksvertegenwoordiging (parlement, provinciale staten en
gemeenteraad)
Er is actief (stemmen op tweede kamer) en passief (zelf verkiesbaar stellen)
kiesrecht
Vrije, eerlijke en geheime verkiezingen, je kan dus niet beïnvloed worden
Vreedzame wisseling van de macht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gabriellasopjes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.82. You're not tied to anything after your purchase.