Onderkennende - Beschrijvende diagnostiek
diagnostiek - Classificerende diagnostiek
- Niveau van waarneembare verschijnselen
o In kaart brengen van de observeerbare
kenmerken/niveau van het lezen en spellen
- Op basis van 3 criteria
o Criterium van achterstand/ernst
o Criterium van hardnekkigheid
o Criterium van exclusiviteit
Verklarende diagnostiek - Niveau van oorzakelijkheid, etiologie
- Op zoek gaan naar de onderliggende factoren die ten
grondslag liggen aan de stoornis
- Op basis van een theoretisch model: cognitieve theorieën
over de oorzaak van dyslexie
o Multifactorieel bepaald: samenspel van
risicofactoren! (cfr. LS1)
- Topje van ijsberg is wat je ziet -> Ik zie veel fouten schrijven,
ik hoor veel fouten lezen
- Erna niveau lager kijken en wat hierachter zit vb.
neurologische basis, emotioneel, cognitief, …
- Individu ontwikkelt zich in interactie met omgeving à
OMGEVING BETREKKEN (leerlingen, ouders, broers/zussen,
…)
- Niet doorslaggevend, wel aanvullend
o Aanvullend op onderkennende diagnostiek
§ Ondersteuning van de diagnose
o Aanvullend op indicerende diagnostiek
§ Risico- en beschermende factoren vertalen
in
§ Remediërende, compenserende en/of
dispenserende
§ Elementen van de behandeling
- Brede kijk op de cliënt
Handelingsgerichte/ - Niveau van interventie
indicerende diagnostiek - Gebaseerd op
o Onderkennende en verklarende diagnostiek
o Eventuele comorbiditeiten (ADHD, SLI, DCD),
psycho-sociale factoren en mate van
onderwijsbelemmering (cfr ‘criterium van last’ LS1)
o Effectiviteit van behandelmethodes
- Advies-op-maat
o Formuleren van de specifieke pedagogisch-
didactische behoeften m.b.t. lezen en spellen
o Rekening houden met sterktes en zwaktes van het
kind én van zijn omgeving
§ ICF-model / SWOT-analyse /
probleemsamenhang (cfr OPO
Methodieken)
,Schema’s leerstoornissen 2
3 criteria van onderkennende diagnostiek
Criterium van - “cliënt(en) die tot de zwakste 10% van hun
achterstand/ernst leeftijdscohort behoren op een genormeerde lees-
en/of spellingtest, hebben een significante
achterstand.” (SDN)
- Kind scoort beneden percentiel 10 in vergelijking met
een relevante normgroep (Netwerk leerproblemen
Vlaanderen) voor TL of SP
- op woordniveau (Prodia)
- In BE onder percentiel zijn en vergelijken met
normgroep
à Uitval zijn op TL en Spellen
Criterium van hardnekkigheid - “De achterstand is persistent indien deze is aangetoond
gedurende een periode van drie opeenvolgende
meetmomenten. Er is sprake van didactische
resistentie indien tijdens deze aaneengesloten periode
door de school gedurende minimaal twee perioden
extra instructie c.q. interventies op zorgniveau 3 zijn
aangeboden.” (SDN)
- “lln worden minimaal 6 maanden ondersteund met een
nauwkeurig opgebouwde, intensieve instructie waarbij
de basiskennis voor lezen/spellen wordt geremedieerd”
(Prodia)
- De problemen zijn niet van voorbijgaande aard
à zeer moeizame automatisering van het lees- en/of
spellingproces
- Ernstig probleem uit eerste criterium moet blijvend zijn
Criterium van exclusiviteit - De hardnekkige leerproblemen worden niet volledig
verklaard worden door andere condities in of buiten
het kind
o Zoals langdurige ziekte, tekorten in de
methode, veranderingen van school,
verstandelijke, emotionele of zintuiglijke
problemen of ongunstige condities in de
omgeving (Prodia)
- De leerproblemen zijn ernstiger dan op basis van de
genoemde ongunstige condities kan verwacht worden
o Relevante vergelijkingsgroep…
, Schema’s leerstoornissen 3
Uitgangspunten handelingsgerichte diagnostiek
De onderwijs- en opvoedingsbehoeften van een leerling en - Verschuiving van classificeren (“wat heeft het kind?”) naar onderwijsbehoeften (“wat heeft het kind
de ondersteuningsbehoeften van een leerkracht/ouder staan nodig?”)
centraal; wat heeft het kind nodig à de aanpak van de - Kinderen verschillen; de aanpak van de lkr en van de ouders doen ertoe!
leerkracht doet ertoe!!! - Kijken naar wat kind nodig heeft en niet naar wat kind heeft!!
- Leerkracht is heel belangrijk!
Er wordt gewerkt vanuit een transactioneel kader - Afstemming/wisselwerking tussen het kind en zijn ‘omgeving’
- Omgeving = onderwijsleersituatie én opvoedingssituatie
- à Wat zijn de belemmerende én de beschermende factoren in deze omgevingen?
- Goed in beeld brengen wat wisselwerking is met omgeving
- Omgeving bij leerstoornissen is school en thuis à Anders dan bij articulatie of stem
Positieve astpecten van - Expliciet op zoek gaan naar positieve/beschermende vaardigheden, eigenschappen, capaciteiten,...
leerling/leerkracht/klas/school/ouders zijn van groot belang - à Sterkte kanten van cliënt en zijn omgeving
- Waarom?
- Op zoek naar positieve ondanks dat er iets mis loopt (TL, schrijven, rekenen)
Kijken naar waar ze goed in zijn! Niet enkel focus op negatieve
- Positieve kanten inzetten tijdens behandeling, als extra info bij diagnostisering, vergroten van
competentiebeleving
De professional werkt constructief samen met school, ouders - Praten mét elkaar, niet praten over elkaar
en kind - Ouders zijn ervaringsdeskundigen wat betreft hun kind;
- lln kan vaak zelf goed aangeven wat werkt/wat hij wil veranderen;
- Ook lkr/andere professionals hebben ieder hun bijdrage
- Vanaf de intakefase! Rendeert in adviesfase!
- Attitude à Ouders zijn de ervaringsdeskundigen van hun kind
- In beeld brengen wat we er samen aan kunnen doen à Kans op succes is veel groter
Men werkt doelgericht - Op zoek naar antwoord op de hulpvraag;
- Enkel onderzoek indien nodig
De werkwijze is systematisch en transparant - Systematisch werken volgens de 5 fasen van HGD
- Inzichtelijk voor alle betrokken partijen
- Transparant = aan ouders, leerkracht, leerling kunnen uitleggen waar we zijn, wat volgende stap is
en waarom we die stap nemen
,Schema’s leerstoornissen 4
De vijf fasen in het diagnostisch proces van handelingsgerichte diagnostiek
Intakefase - Wat zijn de hulpvragen van de cliënt en zijn omgeving? Waarom willen zij dit (nu) weten?
- Wat zijn hun problemen, zorgen en positieve belevingen?
- Welke verklaringen en oplossingen heeft cliënt zelf?
- Overleg en afstemming verder verloop
- Informatie verzamelen à anamnese, materiaal inkijken, screeningsvragenlijsten,...
- Einddoel: totaal functioneren van cliënt in kaart brengen
Strategiefase - Reflectie diagnosticus
o Wat zou er aan de hand kunnen zijn?
o Welke beslissingen moet ik nemen?
- 3 vragen centraal:
o Wat weet ik al?
o Wat moet ik weten?
o Waarom moet ik dat weten?
à onderzoeken
Onderzoeksfase - Testafname
- Ruwe score à kan je nog niet interpreteren!
- Afgeleide score à gebaseerd op normaalverdeling, rangordening of verhoudingsnormen (kan je wel interpreteren)
- Kwantitatieve interpretatie à betekenis van afgeleide score (Pc omzetten in zone + betekenis)
- Kwalitatieve interpretatie à analyseren van 4 pijlers: tempo, accuratesse, strategie en patroon (bij zowel lezen als
spellen) + soorten fouten uitschrijven à vergelijken tussen GN/WN/TN/ZN
Indiceringsfase - Reflectiefase: reflecteren over alle onderzoeksgegevens
- Komen tot conclusie à diagnostisch beeld
o Classificerende diagnose
o Verklarende diagnose
o Indicerende diagnose
Adviesfase - Adviesgesprek met cliënt/omgeving
o Conclusies toelichten: terugkoppeling van de onderzoeksresultaten
o Hulpvraag beantwoorden
o Toelichting van de adviezen voor de cliënt en zijn omgeving, met de implementatie daarvan binnen het
dagelijks leven van de cliënt
,Schema’s leerstoornissen 5
, Schema’s leerstoornissen 6
Verschillende tests & wat meten ze (vetgedrukt = wat we in detail moeten kennen)
DOMEIN NIVEAU TEST
TECHNISCH LEZEN (LAGERE Grafeemniveau - DMT grafemenkaart
SCHOOLLEEFTIJD) - Letters benoemen (DTLAS)
- LVT
Woordniveau - EMT
- De klepel pseudowoordentest
- DMT
- DST (dyslexie screening test): woorden en nonsenswoorden
- 3DM leestaak
- LVT
Tekstniveau/zinsniveau - AVI-leeskaarten met Vlaamse normering
- Vernieuwde AVI (Cito)
- LVT
SPELLING (LAGERE SCHOOLLEEFTIJD) Grafeemniveau - Letterdictee (DTLAS)
(LVS = SIGNALERINGSDICTEE Woordniveau - ST1-6
- PI-dictee (PI-dictee, PI-einddictee basis onderwijs, PI-
signaleringsdictee brusklas)
- 3DM spellingtaak
- Twee genormeerde dictees (eind 6e lj /begin 1e middelbaar en
begin 5e lj/begin 6e lj)
- Genormeerde auditieve dictees (eind 1e, 2e en 3e)
- LVS-VCLB spelling 1e tot 6e leerjaar
Zinsniveau/tekstniveau - Twee genormeerde dictees (eind 6e lj /begin 1e middelbaar en
begin 5e lj/begin 6e lj)
- LVS-VCLB spelling 1e tot 6e leerjaar
Werkwoordspelling - Spo-werk
- PI-werwoorddictee
Spontaan schrijven
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kaatspildooren1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.