Summary
samenvatting 19de eeuw en 20ste eeuw
- Course
- Level
hoofdpunten en kenmerkende aspecten uit de 19de en 20ste eeuw
[Show more]
Seller
Follow
info4216
Content preview
Vroegmoderne tijdTijdvak 5: 1500-
1600H
H 8 De tijd van de burgers een stoommachines
8.1 de industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële
samenleving
8.2 de opkomst van de politiek maatschappelijke stromingen:
liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme
8.3 voortschrijdende democratie met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan
het politieke proces
8.5 discussies over de sociale kwestie , de opkomst van de emancipatiebewegingen
8.6 de moderne vorm van imperialisme die verband hield met industrialisatie
H 9 De tijd van de wereldoorlogen
9.1 het voeren van 2 wereldoorlogen
verwoestingen op een niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van burgers
9.2 de crisis van het wereldkapitalisme
9.3 het in de praktijk brengen van de totalitaire ideologie communisme en
fascisme/nationaalsocialisme
9.4 de rol van de moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
9.6 racisme en discriminatie die leiden tot genocide in het bijzonder op de joden
9.7 de Duitse bezetting van Nederland
9.8 vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme
H 10 De tijd van de televisie en de computer
10.1 de dekolonisatie die een einde maakte aan de westerse hegemonie ( overmacht) in
de wereld
10.2 de verdeling van de wereld in 2 ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
10.3 de toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig aanleiding gaf tot
ingrijpende sociaal-culturele veranderingen.
10.4 de eenwording van Europa
10.5 de ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
,Hoofdstuk 8 Industriele revolutie
De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële
samenleving.
Industriële revolutie (begon in Engeland) => producten werden niet meer met de hand het
begon in de:
textiel industrie
Britse ondernemers importeerden katoen uit India
Toen werden er spinnewielen en weefgetouwen aangesloten aan een stoommachine die was
ontwikkeld in de mijnen door
1784 uitvinder James Watt: stoommachine dor steenkool te verbranden ontstaat er stoomdruk
Gevolgen:
Er kwamen veel fabrieken
Mensen van het platteland trokken naar de steden om daar te wonen en te werken
(de steden werden dus steeds groter)
Fabrieksarbeiders leefde en werkte in slechte omstandigheden
Discussie over de sociale kwestie
Naast de industriële revolutie was er ook een:
o Agrarische revolutie => verbetering van de landbouwmethodes - Gevolg:
er kon steeds meer voedsel verbouwd worden met minder arbeiders
o Transportrevolutie => door het aanleggen van (water)kanalen en het
bouwen van spoorwegen konden goederen sneller vervoerd worden
8.3 Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en
vrouwen in het politiek proces.
Nieuwe Europese orde:
Congres van Wenen 1814-1815: buffer rond Franrijk daarom werden bv Belgie en
Nederland bij elkaar gevoegd.
Er werden in veel landen autoritaire monarchien ingericht nadat Napoleon verslagen was:
De voorrechten van de adel en kerk en monarchie en leger werden in Europa hersteld
uit angst voor nieuw revoluties waaruit een nieuwe Napoleon kon ontstaat
Nederland werd een monarchie: Willem I werd koning. Er kwam een grondwet en een
parlement, maar de volksinvloed was er nauwelijks. Het parlement had geen macht.
Willem I de koning regeerde via ‘decreten’ dat was ook de bedoeling van de andere
Europese landen die een sterk Nederland. Ze wilden ten noorden van Frankrijk, Daarom
werden Nl en Belgie samengevoegd.
, 1830: Belgie scheidde zich van Nederland af
In 1848 kreeg Nederland een nieuwe grondwet, gemaakt door de liberale premier Thorbecke,
(een soort Mark Rutte), de Willem II ( zoon van Willem I) had hem dit gevraagd.
De Tweede Kamer kreeg de meeste macht en werd direct gekozen door de burgers. De macht
van de koning nam af, we kregen een constitutionele monarchie. Nederland was nog niet een
echte democratie omdat het stemrecht werd gekoppeld aan je inkomen als man
(censuskiesrecht). Vrouwen hadden nog geen stemrecht toen in 1848. De Kamer ( de
volksvertegenwoordigers) kreeg recht van enquete ( en recht van onderzoek ) en recht van
amandement ( recht om aanpassing van wetvoorstellen) er was vrijheid van drukpers en van
onderwijs
De macht lag nu wel bij het Parlement door ministeriële verantwoordelijkheid. Wat
betekent dit? Via ministeriële verantwoordelijkheid, waren de ministers aan het parlement
verantwoording schuldig over hun handelen en niet meer aan koning. En de koning was
onschendbaar (doet hij iets fout dan zijn ministers verantwoordelijk).
Thorbecke zorgde voor een parlementair stelsel, maar er was nog geen parlementaire
democratie. Wat ontbrak er? Er was geen algemeen kiesrecht.
.Vanaf 1870 verdwenen langzamerhand de conservatieven en kwamen de socialisten en linkse
liberalen op die kiesrechtuitbreiding eisten.
8.2 de opkomst van de politiek maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme,
socialisme, confessionalisme en feminisme
1. Liberalisme vrijheid en gelijkheid – overheid mag zich niet met de samenleving
bemoeien en moet alleen zorgen voor veiligheid
2. Nationalisme mensen moeten trouw zijn aan hun eigen land en volk, een beweging
die zich sterk maakte voor het eigen volk. Ze streefden naar een eigen natiestaat.
3. Confessionalisme godsdienst is het belangrijkst
4. Socialisme gelijkheid – eerlijke verdeling van de macht en goederen – overheid moet
zich wel bemoeien met de samenleving
5. Feminisme gelijkheid tussen man en vrouw
Liberalisme = vooral een stroming die bij de rijke burgers populair was
Socialisme = vooral een stroming die bij de arme arbeiders populair was
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller info4216. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.73. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
69052 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now