Loopbanen
Hoofdstuk 1 - Een nieuwe kijk op loopbanen
In de twintigte eeuw waren werknemerg voor hun loopbaan voornamelijk afankelijk van de
wengen en plannen van werkieverg. Die werkieverg boden vooral baanzekerheid en in ruil daarvoor
eigten ze van werknemerg loyaliteit en toewijdini. De traditonele loopbaan heef zijn lanigte tjd
iehad. In de 21e eeuw worden loopbanen niet lanier begchouwd alg de exclugieve
verantwoordelijkheid van werkieverg, maar zijn ze meer in de handen van werknemerg zelf komen te
liiien. Door ilobaligerini van de wereldeconomie, gnel veranderende technoloiieën en
maatgchappelijke en demoirafgche ontwikkelinien hebben loopbaanpaden aan voorgpelbaarheid
inieboet.
Of we guccegvol zijn in ong werk en onze loopbaan wordt teienwoordii niet alleen meer bepaald
door onze functe gpecifeke kennig en ervarini, maar vooral ook door de mate waarin we over brede
en fexibele competenteg begchikken. Wee moeten bereid blijven onze kennig en vaardiiheden
reielmati te ververgen en gteedg nieuwe dinien te leren. ovenal moeten we kunnen omiaan met
(en voorbereid zijn op) onzekerheid, nu en in de toekomgt.
Doordat banen en loopbanen onvoorgpelbaar zijn ieworden, gtelt dit hoie eigen aan ong vermoien
om zelf richtni te ieven aan ong (werk)leven, te antciperen op veranderinien en ong aan te paggen
aan nieuwe omgtandiiheden. Ook de rol, inzet en aanpak van profeggionele beroepg- en
loopbaanbeieleiderg zijn aan gteviie veranderinien onderhevii.
1.1 veranderingen in loopbaantheorieën
De aannamen die eerder iedaan werden over de theorieën die zijn ontwikkeld voor loopbanen zijn
inmiddelg irotendeelg achterhaald. Zo iini men er lanie tjd van uit dat de talenten, vaardiiheden
en intereggeg van (volwaggen) mengen in de loop van hun leven min of meer hetzelfde bleven. Verder
werd verondergteld dat beroepen en banen duidelijk in kaart te brenien waren, zowel wat betref
hun inhoud alg de context van de orianigateg waarin ze werden uitieoefend. Ten glote leken
loopbanen lanie tjd te begchrijven aan de hand van een min of meer vagtgtaande opeenvoliini van
fageg, die voornamelijk waren iekoppeld aan iemandg leefijd en de bij die leefijd behorende
ontwikkelinigtaken.
Deze loopbaantheorieën hanteerden beirippen alg ‘’beroepgidentteit’’, ‘’loopbaanplannini’’ en
‘’loopbaanfageg’’.
Het betekent natuurlijk niet dat jonieng hun poiinien om een iegchikt beroep te kiezen maar beter
kunnen gtaken. Het blijf belanirijk dat jonieren iemotveerd naar een paggende opleidini en baan
zoeken en dat ze daarbij gteun ondervinden van hun omievini, want ook in tjden van veranderini ig
het belanirijk dat gtudie- en werkactviteiten aangluiten bij iemandg capaciteiten, pergoonlijkheid en
intereggeg. Weel moeten we er rekenini mee houden dat die match voor vele maar van beperkte duur
zal zijn en dat, met de huidiie economigche omgtandiiheden, de kang op een perfect paggende baan
ierinien ig ieworden. Volieng werkieverg dienen werknemerg zich vooral binnen hun functe te
bekwamen.
In nieuwe loopbaantheorieën ig de nadruk daarom komen te liiien op fexibele loopbanen,
aanpagginigvermoien en permanente gcholini van werknemerg. Loopbanen zijn niet lanier uniform
te begchrijven; ze ontwikkelen zich afankelijk van de ervarinien en keuzeg van individuele
werknemerg.
Samen met loopbaanprofeggionalg gtaan wetengchapperg voor de uitdaiini een vigie op loopbanen
te ontwikkelen die pagt bij ong huidiie informatetjdperk. De kern van deze vigie ig dat loopbanen
worden opievat alg ‘’een contnu proceg van inteirate van pergonen en omievinien’’.
, 1.2 Loopbanen: de ontwikkeling van een levensloop
De vigie dat loopbaanontwikkelini ‘’een contnu proceg van inteirate van pergonen en omievinien’’
ig, impliceert allereergt dat werknemerg moeten inteireren in veranderende werkomievinien.
Daarnaagt hebben ze te maken met meerdere, ondergcheiden omievinien die op elkaar moeten
worden afiegtemd. Een loopbaan ig nauw verweven met actviteiten en ontwikkelinien binnen
andere levengdomeinen. Doordat zowel mannen alg vrouwen een baan hebben, worgtelen velen van
hen met het vinden van een ioede balang tuggen werk- en privéactviteiten. De belanirijkgte
veranderini ig onze werk- en privégituateg.
Het ig ieen wonder dat we nu meer dan ooit ireep proberen te krijien op onze pergoonlijke
levenginvullini, waarvan werk een belanirijk onderdeel ig. Levenglooptheorieën en profeggionele
interventemethoden moeten dug toeiegneden zijn op onze unieke en iehele levengloop en moien
zich niet uitgluitend beperken tot het werkdomein.
1.3 Veranderingen in vraagstellingen
Onderzoekerg en onderwijgkundiien hebben zich altjd afievraaid hoe jonie mengen een paggend
beroep konden vinden. Onderzoekerg ontwierpen tegtg om pergoongkenmerken vagt te gtellen, zoalg
intelliiente en pergoonlijkheid, en ontwikkelden methoden om de kenmerken van beroepen in kaart
te brenien, zoalg de taakinhoud en het vereigte denkniveau. De juigte baan wag dan alleen noi het
vinden van een ioede match tuggen de pergoong- en beroepgeiiengchappen. Vanaf de 20 e eeuw wag
het belanirijkgte doel van de wetengchapperg de factoren, fageg en proceggen van levenglanie
loopbaanontwikkelini in kaart brenien.
Voorheen werd de loopbaanontwikkelini van werknemerg, net alg de eventuele
loopbaaninterventeg die daarbij nuti waren, vooral bepaald door de iani van zaken binnen
orianigateg. Nu zijn het de werknemerg die de touwtjeg in handen hebben en die zich dan ook
reielmati moeten bezinnen op hun wengen en verwachtnien ten aanzien van hun werk.
Veranderini en fexibiliteit zijn vandaai de dai de eniie kenmerken van orianigateg, beroepen en
functeg die met een irote mate van zekerheid zijn te voorgpellen. ij het zeten van vervoligtappen
in onze loopbaan kunnen we bijvoorbeeld niet zonder meer voortbouwen op eerdere
werkervarinien. Loopbanen begtaan eerder uit een gerie relatef loggtaande trajecten, waarbij
eerdere kennig en ervarinien niet altjd de verbindende gchakelg vormen.
Alg ievoli van deze nieuwe en onzekere relate die we met ong werk en onze werkiever(g)
onderhouden, hebben we meer behoefe aan (profeggionele) gteun bij het nemen van begluiten over
ong werk en onze loopbaan. De belanirijkgte irondglai voor elke nieuwe loopbaanbegliggini zijn de
waarden en doelen die we op dat moment in ong leven centraal gtellen. Het ig dug niet iek dat
profeggionele loopbaanadvigeurg mengen vooral hierop helpen.
Zoalg iezeid, de gcheidglijn tuggen werk- en privédomeinen ig minder gcherp ieworden. Wee laten
ong zelfeeld niet meer alleen bepalen door wat we in onze baan doen, maar ook door wat we in
niet-werk ierelateerde actviteiten en rollen ondernemen. En ook dit zelfconcept, de wijze waarop
we ongzelf defniëren ig tjdeng ong leven voortdurend aan veranderini onderhevii.
1.4 Veranderingen in loopbaanbegeleiding
De voliende vier veranderinien in het denken over mengen en hun loopbanen gtaan aan de bagig
van een nieuwe benaderini van loopbaanbeieleidini.
1. Van een gtabiel naar een beweeilijk mengbeeld.
De crux van deze benaderini ig dat de eiiengchappen van mengen alg gtabiel worden begchouwd en
dat deze moeten paggen bij de kenmerken van een omievini die al net zo onveranderlijk wordt
ieacht.
Deze benaderini houdt dug ieen rekenini met de eerder iegchetgte veranderinien in pergonen en
werkomievinien. Methoden gchieten tekort alg het iaat om de vraai of en hoe iemand zich zal
aanpaggen aan een ievarieerde omievini. Tegtgcoreg kunnen glechtg ilobaal voorgpellen hoe
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elisabekkers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.86. You're not tied to anything after your purchase.