Summary
Leren en veranderen samenvatting, periode 2, leerjaar 1
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting voor het tentamen van periode 2.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
elisabekkers
Content preview
Leren en veranderenHoofdstuk 1 – leren, een inleiding
1.1 Leren, wat is dat eigenlijk?
Leren: Leren is het proces waarin we de wereld om ons heen en onszelf betekenis toekennen.
Betekenisgeving komt tot stand door interacte met en in een sociaal-culturele wereld, op een
bepaalde plaats, in een bepaalde tid. Betekenisgeving komt tot uitdrukking en wordt gedeeld in
gedrag en handelen, in taal, en in de inrichtng en interpretate van de omgeving. De kern van leren is
betekenisgeving: het tot stand komen van betekenis of van een verandering in betekenis.
1.2 Emotie, gedrag en kennis zijn samenhangende aspecten van
leren
Leren, betekenisgeving, is een ondeelbaar geheel. Dat geldt ook voor de resultaten van leren. Maar
analytsch kunnen we onderscheid maken tussen het emotonele aspect, het gedragsaspect en het
cogniteve aspect.
Het cogniteee aspect betref het kennen, het opnemen van informate (kennis,, met ‘weten dat’ als
resultaat.
Het gedragsaspect betref het verwerven van mogeliik gedrag (vaardigheden,, met als resultaat het
kunnen, in staat ziin om iets te doen, zowel fysiek als mentaal.
Het emotonele aspect betref de gevoelens waarmee leren begint, die het leren begeleiden en die
tidens het leren ziin of worden gehecht aan het onderwerp van het kennen en kunnen.
1. De driehoek drukt de onlosmakeliike samenhang uit tussen de drie aspecten van
betekenisgeving. Als een van de ziiden van de driehoek ontbreekt, is er geen driehoek, en
dus geen leren meer. Als een van de ziiden
onevenredig korter of langer is, verandert de
driehoek van karakter. Dit heef gevolgen voor
de mogeliikheden van het gedrag en het
handelen.
2. Het emotonele aspect vormt de basis van de
driehoek. Betekenisgeving begint met emote,
wordt aan de gang gehouden door emote en
geef de emotonele inkleuring aan het
leerresultaat. Kennis en kunde worden
gekleurd en geflterd door de emotonele
waardering, die weer essenteel is voor de
vraag:
a. Of ie (verder, leert en zo ia, wat; en
b. Of ie iets met ie kennis en kunde doet
en zo ia, wat.
3. Wat ie oppikt uit de omgeving en in hoeverre
de omgeving ie uitnodigt tot handelen verloopt via de directe emotonele verbinding met de
omgeving. Leren is ingebed in een sociaal-culturele context. Of en wat ie in een bepaalde
situate doet met eerdere leerresultaten hangt af van de emotes die door de situate worden
opgeroepen. Durf ie? Wil ie? Heb ie het gevoel dat ie het kunt?
4. De sociaal-culturele context verschaf de ervaringen en de sociale interacte waardoor leren
plaatsvindt. De omgeving nodigt uit of dwingt tot bepaald gedrag en handelen, waardoor er
wordt geleerd.
, 5. Er loopt ook een piil van gedrag en handelen naar de sociaal-culturele omgeving, want
mensen geven ook vorm aan hun omgeving. Gedrag en handelen beïnvloeden de omgeving.
1.3 Referentiekader, resultaat van de persoonlijke leergeschiedenis
Alles van hierboven vormt samen het referentekader. Het is als het ware een raamwerk en flter
waarmee ie nieuwe ervaringen en nieuwe informate selecteert, ordent en interpreteert. Eerder
gevormde ideeën, opvatngen, gevoelens, vaardigheden en gewoonten ziin het raamwerk waarin elk
volgend leerproces zich afspeelt. Het eerder geleerde vormt in dubbel opzicht de basis voor volgende
leerprocessen.
1. Ten eerste biedt de eerdere betekenisgeving (kennis, houdingen en vaardigheden, een
raamwerk van waaruit nieuwe informate wordt bekeken en opgenomen. Het is moeiliik om
iets nieuws te leren dat niet past bii of zelfs in striid is met wat eerder werd geleerd. Nieuwe
informate wordt selectef opgenomen, aangepast en verdraaid om te passen bii de oude
informate en eventueel zelfs genegeerd.
2. Ten tweede heb ie door eerdere leerprocessen ook leergewoonten ontwikkeld. Als ie
gewend bent om anderen te vragen hoe ze iets bekiiken en doen, dan leer ie ook in volgende
situates gemakkeliiker van anderen. Als ie geleerd hebt om zelfstandig schrifeliik informate
te verwerken, dan gebruik ie het handboek gemakkeliiker dan als ie dat niet gewend bent.
1.4 Van een smalle naar een brede opvatting van leren
Een smalle, beperkte opvatng van leren komt vaak voort uit denken over leren vanuit het onderwiis.
Dat is niet zo vreemd. Over leren wordt het meest gepraat in relate tot het onderwiis. Meer leren is
in feite een heel specifeke vorm van leren, die is gericht op de overdracht van wat de samenleving
belangriik vindt.
Doordat in de beeldvorming de nadruk ligt op leren in het onderwiis, liikt het alsof er geen ander
leren bestaat. Het tegendeel waar. Hierna vindt ie een aantal verschillen die later nog worden
toegelicht.
1. Leren doe ie niet alleen op school, maar overal en ie hele leven.
2. Leren is niet alleen een bewust proces. Al eerder en altid ziin er onbewust leerprocessen
waarop het bewuste leren voortbouwt.
3. Resultaten van bewust leren kunnen door herhaling onbewust (automatsche, worden.
4. Leren vindt niet alleen plaats als er op leren gerichte actviteiten worden ondernomen. Leren
is voor een belangriik deel het nevenefect van ervaringen en sociale interacte.
5. Leren kun ie op individueel niveau bekiiken, maar is in essente een sociaal proces met
sociale resultaten.
6. Alle leren is gebaseerd op emote. Emotes en gevoelens ziin onderdeel van het leerproces en
de leerresultaten.
7. Leren gaat niet per se vooraf aan gedrag en handelen. Vaak is de volgorde andersom: gedrag
en handelen resulteren in leren.
8. Leren vindt niet plaats op een onbeschreven blad, maar binnen het persoonliike
referentekader dat door alle voorgaande leerprocessen werd opgebouwd.
9. Leren kan ook negateve (oniuiste of beperkende, resultaten hebben.
10. De inhoud van leren bestaat uit menseliike betekenisgeving, die in het verleden is
opgebouwd en per defnite voorlopig is, omdat er steeds weer nieuwe, aanvullende of
tegensprekende betekenissen kunnen worden gecreëerd.
Hoofdstuk 2 – Spontane leerprocessen
Leren is betekenisgeving. Mensen geven betekenis aan de wereld om hen heen en aan zichzelf.
Mensen ziin sociale wezens. Ons leervermogen is daarop afgestemd. Spontane leerprocessen vinden
,plaats door allerlei vormen van sociale interacte en directe ervaring. Leren omvat zowel het
overnemen van oplossingen en inzichten als het vinden van oplossingen en inzichten. De processen
van overnemen komen veel meer voor, al was het maar omdat een oplossing of inzicht pas overleef
als anderen die overnemen.
2.1 Verschillende leeractiviteiten
2.1.1 Leren door sociale interactie: erbij horen
Ons leervermogen ontwikkelde zich in interacte met de omgeving en stelde ons in staat om als
sociale wezens te overleven. Om ie als mens te ontwikkelen heb ie een menseliike omgeving nodig.
1. Meedoen door napraten
Het delen van informate (betekenistoekenning, gebeurt in de alledaagse gesprekken, op school, het
werk, thuis, bii veriaarsvisites en feesten, op internet en overal waar mensen elkaar spreken. In
gesprekken geven mensen uitdrukking aan allerlei meningen, ervaringen, ideeën en opvatngen. Ze
reageren daarbii op elkaar met meer of minder belangstelling, afeurend en goedkeurend. In de
communicate worden inhouden gedeeld, maar ook de verhoudingen tussen de sprekers vastgesteld.
Voor de mogeliikheden om te leren ziin de verschillen tussen gesprekken belangriik. Dat betref
allereerst ie posite. Hoor ie erbii? Mag ie meepraten? Dus: wat leer ie over iezelf? Het betref ook de
inhoud: waarover gaat het? En ten derde het soort gesprek.
2. Meedoen door nadoen
Leren door sociale interacte gebeurt ook door nadoen en meedoen: partciperen in sociaal gedrag.
Leren door het niet of nauweliiks bewust nadoen van anderen wordt ook wel imitateleren genoemd.
De termen observateleren en modelleren worden gebruikt voor meer bewust observeren en
nadoen. Deze termen ziin afomstg van Bandura (1986,.
Modelleren gebeurt meestal door het nadoen van positeve modellen, maar kan ook plaatsvinden
door het observeren van een model dat als afschrikwekkend voorbeeld wordt beschouwd. Het leren
van negateve modellen liikt eerder bewust te gebeuren. De lerende verzet zich immers tegen het
voorbeeld, zelfs al is dat alleen in gedachten.
Leren door sociale interacte betref ook het omgaan met en/of oplossen van conficten. Wat
kinderen en volwassenen leren over het hanteren van conficten is (mede, afankeliik van de manier
waarop in de omgeving met conficten wordt omgegaan.
3. Leren door ervaring (zelf doen)
, Bii het leren door direct ervaring en door min of meer bewust experimenteren gaat het om leren
door handelen, door zelf dingen te oden en te merken wat er gebeurt. Door te zien, te horen, te
ruiken, te voelen wat er gebeurt, wat er goed en wat er verkeerd gaat. Het is leren door vallen en
opstaan (trial-and-error, en door uitproberen.
4. Het dubbele gezicht van leren
Leren is voor een belangriik deel overnemen, meedoen en meepraten. Maar om iets te kunnen
nadoen, biivoorbeeld een handige manier van werken, moet die manier van werken wel eerst
worden uitgevonden. Om taal te kunnen overnemen, moeten anderen eerst woorden gegeven
hebben aan verschiinselen. Naarmate iets nieuws sterker ingaat tegen dieper ingesleten gewoonten
in doen en denken is acceptate moeiliiker.
5. Erbij horen als volwaardig deelnemer
Mensen hebben een diepe behoefe om erbii te horen, maar tegeliik ook zelfstandigheid en
competente. Voor het zelfvertrouwen en welbevinden is het onmisbaar om door de sociale
omgeving te worden geaccepteerd en gewaardeerd. Om ie veilig te voelen moet ie ie verzekeren van
ie status in de groep. Erkenning en waardering van anderen kun ie verwerven door te laten zien wat
ie waard bent.
2.1.2 De evolutie van verschillende leeractiviteiten
In de loop van de evolute is de mens succesvol geworden door de geleideliike ontwikkeling van
bewustziin en leervermogen, taal en cultuur (Buskes 2006, Slurink 2014,. Het zich fexibel kunnen
aanpassen in verschillende omstandigheden gaf de menseliike soort een evolutonair voordeel.
Flexibele aanpassing door van elkaar te leren, kennis en vaardigheden over generates heen door te
geven en een eigen omgeving te creëren verloopt veel sneller dan aanpassing via biologische
evolute. Het succes van deze aanpassing bliikt uit de verspreiding van de mens over de hele wereld,
van de savanne en het oerwoud tot aan het noordpoolgebied.
Emotes ziin primair voor het leren. Dat is een duideliike boodschap van zowel de evolutebiologie als
de neurowetenschap (Nelissen, 2008,. Emotes waren de basis voor de evolutonaire ontwikkeling
van ons leervermogen (Slurink 2014,. Emote en ratonaliteit ziin in feite niet te scheiden. Ratoneel
denken en besluiten nemen ziin onmogeliik als de emotes biivoorbeeld door een
hersenbeschadiging ziin uitgeschakeld (Swaab, 2010,.
1. Leren door directe ervaring
Onze verre voorouders onderzochten de mogeliikheden om zich te voeden en veilig voort te planten
door dingen uit te proberen, door vallen en opstaan, trail and error. Dit is leren door direct ervaring.
Emotes hebben hierbii de functe van signalering en sturing.
2. Leren door direct nadoen (imitate)
Mensen ziin groepsdieren en afankeliik van soortgenoten om te overleven. Het gevoel er niet bii te
horen wordt dan ook gevoeld als levensbedreigend. Voor het samenleven in een groep is het
noodzakeliik dat het gedrag van individuen op elkaar afgestemd is. Elkaar nadoen dient de
coördinate binnen de groep. Als éeéen individu gevaar signaleert, rent iedereen mee. Liever achteraf
voor niets rennen dan de slang te laat opmerken. De groep heef bovendien het voordeel dat
individuen elkaars oplossingen kunnen overnemen.
3. Leren door deelnemen in het taalspel
Geleideliik ontwikkelde de mens een eerste bewustziin, geheugen en het vermogen tot
communicate door gebaren en taal. Dat vergrootte de mogeliikheden van coördinate en gedeelde
betekenisgeving in de groep. Met gebaren kun ie wiizen naar iets wat er is, maar taal maakt het
mogeliik om te verwiizen naar dingen die ergens anders ziin, naar vroegere ervaringen en fantasieën.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elisabekkers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now