Samenvatting boek 'Psychologie: de hoofdzaak' van R.P.I.J. Schreuder-Peters & J.W. Boomkamp
All for this textbook (1)
Written for
Fontys Hogeschool (Fontys)
Human Resource Management
Psychologie
All documents for this subject (17)
Seller
Follow
elisabekkers
Content preview
Psychologie
Hoofdstuk 1 – De procesbenadering
1.1 Psychologie probleem
Psychologische probleem is gedrag dat verklaard moet worden. Psychologie bedrijven is je bezig
houden met psychologische problemen, dus steeds de vraag stellen: ‘’hoe moet ik dit gedrag
verklaren?’’, of: ‘’Wat zijn de oorzaken van dit gedrag?’’ als je ontevreden bent met de gangbare
verklaringen voor een bepaald gedrag, heb je dus een psychologisch probleem ontdekt. Bij stress lijkt
het erop dat de objecteve omgeving de oorzaak is van de klachten of het niet meer kunnen voldoen
aan de eisen die aan iemand worden gesteld.
1.1.1 Wat is gedrag?
Gedrag is alles wat mensen doen maar ook wat mensen niet doen. Dit is ook een psychologisch
probleem. Niet alles is gedrag, er zijn 2 beperkingen:
1. Het moet gaan om wat iemand doet of laat
2. Het moet waarneembaar zijn te zien, te horen of op een andere manier waarneembaar
zijn.
1.1.2 Verklaren is voorspellen
Gedrag verklaren is wijzen op mogelijke oorzaken. Deze oorzaken van een bepaald gedrag noemen
wij gedragsdeterminanten. Niet alle verklaringen kloppen, de enige manier om te kijken of een
verklaring klopt is toetsen. In de psychologie worden verklaringen niet ad hoc gegeven, maar vanuit
een bepaalde theorie. Uit die theorie worden voorspellingen afgeleid. Via onderzoek wordt
nagegaan of die uitkomen.
De psycholoog is bijna per defnite niet tevreden met de verklaringen vanuit het zogenoemde
‘’gezonde verstand’’. Psychologie is de kennis die ontstaat uit het systematsch zoeken naar juiste
verklaringen voor menselijk gedrag.
1.2 Psychologie en psychologen
Menselijk gedrag heef vaak verschillende oorzaken. Zowel in het Hawthorne-onderzoek als bij de
pupilrefex blijken er voor hetzelfde gedrag twee verklaringen mogelijk te zijn. Vaak blijken juiste
verklaringen van hetzelfde gedrag zo verschillend dat ze niet onder één noemer te brengen zijn.
Daaruit volgt dat in de psychologie verschillende kennisgebieden elkaar raken. Psychologie is geen
natuurwetenschap. Maar omdat ons gedrag nu eenmaal sterk samenhangt met lichamelijke
processen, is fysiologische kennis voor de psycholoog onmisbaar.
,1.3 Het werkterrein
Na vorige paragrafen is het waarschijnlijk duidelijk dat wij bijzonder weinig weten over hoe het
menselijke gedrag is gedetermineerd. Dat komt niet doordat wij zo weinig kennis zouden beziten,
maar doordat menselijk gedrag behalve knap ingewikkeld meestal meervoudig gedetermineerd is. Er
zijn verschillende oorzaken voor hetzelfde gedrag aan te wijzen. Bovendien blijkt gedrag van persoon
tot persoon en van situate tot situate ietss te verschillen. Psychologen zijn steeds op zoek naar
nieuwes verklaringen omdat het niet altjd zo gemakkelijk blijkt om de juistes vragen te stellen en
psychologische kennis, hoe voorlopig die ook moge zijn, is in de praktjk noodzakelijk. De
maatschappij vraagt de psycholoog een bijdrage in zaken als:
- Terugdringen van criminaliteit
- Verbetering van onderwijsmethoden
- Selecteren van personen voor allerlei opleidingen en functes
- Hulpverlening aan personen met allerlei stoornissen of trauma’s
- Verbetering van het arbeidsklimaat en de samenwerking in organisates
- Verschafen van inzicht in behoefen en gedrag van consumenten.
Als je een verantwoorde bijdrage wilt leveren, moet je nu eenmaal inzicht hebben in de oorzaken van
het probleem. Anders is het advies, de therapie, of het selecte-instrument een slag in de lucht.
Kennis is nodig omdat je in de praktjk voor problemen wordt gesteld. Niets is zo praktisch als kennis
die deugt. Omdat het vakgebied van een psycholoog erg divers kan zijn heef men het opgedeeld in
verschillende specialisates. Deze houden zich elk bezig met een deelterrein, zoals klinische
psychologie, ontwikkelingspsychologie, de arbeids- en organisatepsychologie. Sommige hiervan
grenzen aan andere wetenschappelijk gebieden, waaronder biologie, sociologie en culturele
antropologie.
1.3.1 De hersenen in kaart gebracht
Onze hersenen zijn betrokken bij onze groei, de genegenheid die we koesteren, slapen en dromen,
evenwicht, smaak en spraak, de mate waarin we in staat zijn tot leren, ooghandcoördinate, agressie,
creatviteit en seksualiteit.
Onze hersenen zijn betrokken bij alles wat we doen. Ze vervullen mentale functies denken, leren,
onthoudens en hun actviteit bepaald gevoelens van lichamelijke vermoeidheid, pijns en psychische
aard liefde, vrees, angsts. De hersenen, met name de hersenschors, van de mens zijn enorm
ontwikkeld. Zo weten we dat een konijn een hersengewicht heef van 50 gram, een hond van 100
gram, een paard van 600 gram, een mens van gemiddeld 1400 gram en een olifant van 5000 gram.
We weten dat we maar een klein deel van onze hersenen gebruiken. We weten ook dat mannen een
groter hersengewicht gemiddeld 1450 grams hebben dan vrouwen gemiddeld 1300 grams, maar
mannen zijn ook zwaarder. De vrouw heef relatef iets meer hersengewicht dan de man. Hoewel het
hersengewicht van mannen en vrouwen verschillend is, vertonen mensen met een groter
hersengewicht geen bijzondere intelligente. Er schijnt wel een verband te zijn tussen intelligente en
het aantal zenuwcellen en wellicht het aantal vertakkingen per zenuwcel.
De belangrijkste onderdelen van de hersenen zijn:
1. De grote hersen of hersenschors: dit zijn de bekende ‘’grijze cellen’’, het gedeelte dat we
zien als we de schedel zouden oplichten. De hersenschors bestaat ui twee symmetrische
delen, de hemisferen. Het linker gedeelte bestuurt het rechterdeel van het lichaam en de
rechterhemisfeer het linkerdeel van het lichaam. De hersenschors is de zetel van hogere
functes zoals denken, leren, geheugen, besluiten nemen, waarnemen, herinneren en
spreken.
, 2. De middenhersenen en het bovenste gedeelte
van de hersenstam: deze hersenen, ook wel het
limbische systeem genoemd, worden bedekt
door de hersenschors. Zij besturen instncteve
gedragingen en spelen een belangrijke rol bij
emotes. Ook de regulering van inwendige,
lichamelijke functes zoals bloeddruk, hartslag en
spijsvertering vindt hier plaats.
3. De achterzijde van de hersenen, gevormd door
de kleine hersenen of het cerebellum en de rest
van de hersenstam: deze besturen motorische
actviteiten. Naast de algehele motoriek betref dit onder andere de coördinate van ogen en
lichaamsdelen.
In feite is bij het uitoefenen van lichamelijke of mentales functes steeds het geheel van de hersenen
betrokken. Tegelijkertjd zijn bepaalde delen van de hersenen gespecialiseerd. De linkerhelf wordt
wel eens het gedeelte van het verbale gedrag genoemd: spreken, zien en begrijpen van leters en
cijfers, rekenen, schrijven, bewustzijn en beleving van het lichaam, intelligente, motvate. De
rechterhelf is het gedeelte van het non-verbale gedrag. Naast non-verbale communicate betref dit
onder meer ruimtelijk hanteren het zich aankledens en zich oriënteren, herkennen van menselijk
gelaat, horen van muziek en dromen.
Belangrijke taalcentra zijn het centrum van Broca en het centrum van Wernicke. Deze zijn ontdekt
door mensen met hersenbeschadigingen. Hierbij waren hersenlaesies zichtbaar, een hersenlaesie
kan leiden tot afasie. Afasie is een verzamelnaam voor allerlei taalstoornissen die kunnen optreden
als gevolg van een hersenbeschadiging. Grofweg zijn er twee vormen van afasie. Receptieve afasie
stoornis in het centrum van Wernickes is een stoornis waarbij iemand bepaalde woorden wel hoort
of zelf uit kan spreken, maar niet begrijpt. De betekenis kan niet uit een boodschap worden gehaald.
Iemand met expressieve afasie stoornis in het centrum van Brocas weet wel wat gezegd wordt en
weet ook wel wat hij wil zeggen, maar is onvoldoende in staat het onder woorden te brengen. De
betekenis kan niet uitgezonden worden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elisabekkers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.87. You're not tied to anything after your purchase.