Erfrecht is balanceren tussen ratio (juridisch kader) en emotie. Het is voornamelijk regelend recht, maar ook
deels dwingend recht.
Wat is erfrecht?
-Overgang van vermogen op erfgenamen
-Volgens de wet of volgens testament
-Emotioneel stuk recht
-Geregeld in Boek 4
Jasper = erflater
Robin, Luca en Janneke zijn de erfgenamen van Jasper
Uitgangspunten
- Le mort saisit le vif : de dode laat zowel rechten áls plichten na aan de overlevenden
- De saisine regel (bijv. art. 4:182) : lex specialis van art. 3:80, geldend voor erfrecht
- Opvolging onder algemene titel (art. 3:80 lid 2 BW)
Onderscheid:
1. Abintestaaterfrecht (versterferfecht)
2. Testamentair erfrecht
testament gaat boven het versterferfrecht mits niet in strijd met dwingende wetsbepalingen
Wie erft:
1. Is er een testament? (te vinden in Centraal Testamenten Register)
2. Neen, dan versterferfrecht van toepassing (titel 4.2)
3. Wie zijn de erfgenamen?
Geen testament gemaakt? Dan treedt het versterferfrecht in werking; het erfrecht van rechtswege.
Wie zijn de erfgenamen?
Hoofdregels, zie art. 4:10 lid 1 BW, 4 parentelen:
1. De niet van tafel en bed gescheiden echtgenoten en diens kinderen (incl. afstammelingen hiervan)
2. De ouders tezamen met diens broers en zusters
3. De grootouders
4. De overgrootouders
pas als er geen erfgenamen in groep 1 zijn, wordt er gekeken naar groep 2
Onderscheid
1. Erven uit eigen hoofde
2. Bij plaatsvervulling (art. 4:12 lid 1) in geval van:
- vooroverlijden: *
- onwaardigheid: **geen plaatsvervulling
- verwerping: ***
- vervallenverklaring
* Wie krijgt wat bij vooroverlijden: art 4:11 lid 1 BW
- Gelijke delen
- Bij plaatsvervulling: staaksgewijs
de kinderen van Jasper, Luca en Janneke krijgen 1/3
de kinderen van de overleden Robin krijgen ieder 1/3 van 1/3
** Wie krijgt wat bij onwaardigheid: geen plaatsvervulling
bv. bij het doden van de erflater door een erfgenaam
, *** Wie krijgt wat bij verwerping: geen plaatsvervulling
bv. een erflater die een enorme schuld achterlaat aan de erfgenaam
Bijzonderheden:
- Ouders krijgen minimaal een kwart (art. 4:11 lid 3)
- Halfbroers en halfzusters krijgen de helft van wat kun broers en zussen krijgen (art. 4:11 lid 2)
Voorwaarden erfgenaamschap:
- Bestaan op ogenblik van overlijden (art. 4:9 BW)
- Niet verworpen hebben
- Niet onwaardig zijn
- Erfgenaamschap niet vervallen verklaard
- Niet onterfd
- Familierechtelijke betrekking
mochten er geen erfgenamen zijn, dan erft de Staat (art. 4:189 BW)
Titel 4.2 :
- Als we te maken hebben met erfgenamen en kinderen, dan deelt de wet de nalatenschap
Titel 4.3.1 :
- De wettelijke verdeling, de wijze waarop abintestaat de nalatenschap van echtelieden wordt verdeeld
(art. 4:13 BW)
Marleen, vrouw van Jasper, overlijdt. Erfgenamen: Jasper, Robin, Luca, Janneke; krijgen allen 1/4.
- Verdeling goederen en schulden: Jasper alles, kinderen een vordering op Jasper ten bedrage van hun
kindsdeel.
- Art. 4:13 lid 2: Jasper (langstlevende) moet álles betalen; de aansprakelijk ligt bij alle erfgenamen, maar
de draagplicht ligt alleen bij de langstlevende
- N.B. Huwelijksgoederenregime bepalend voor omvang nalatenschap
Kenmerken wettelijke verdeling:
- Vordering kinderen in beginsel pas opeisbaar bij overlijden langstlevende
- Vordering (beperkt) rentedragend
- Ongedaanmakingsmogelijk (art. 4:18 BW):
De langstlevende kan binnen 3 maanden van het overlijden beslissen dat hij niet alle goederen en
schulden wil, dus niet de draagplicht
- Stiefkinderen:
Erven niet, maar kunnen wel betrokken worden in de wettelijke verdeling, dus in het testament; lastig met
stiefkinderen, aangezien een testament eenzijdig herroepelijk is
- Wilsrechten
Jasper gaat een geregistreerd partnerschap aan met Margriet. Dit is gevaarlijk voor zijn kinderen. De
kinderen kunnen hun vordering omzetten in goederenrechtelijke aanspraak (art. 4:19-223 BW) =
wilsrecht inroepen. Vruchtgebruik is tot het overlijden van Jasper, wel nog van hem. Wilsrechten zouden
mogen worden opgeheven in een testament door de biologische ouders.
Redenen: affectie zekerheid
Afd. 4.3.2
- Abintestaatregeling
- Met dwingendrechtelijke karakter, minimumrechten
- Rechten voor langstlevende (art. 4:28-30) *
- Rechten voor bepaalde kinderen (art. 4:35 en 4:36) **
- Rechten voor de bedrijfsopvolger (art. 4:38) ***
* Wettelijke rechten langstlevende
- Art. 4:28 BW : recht 6 maanden woning en inboedel erflater te gebruiken
- Art. 4:29 BW : vruchtgebruik woning en inboedel
- Art. 4:30 BW : verzorgingsvruchtgebruik over deel of gehele nalatenschap
Let op: korte vervaltermijnen (art. 4:31 BW)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller roméepostma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
