Uitgebreide samenvatting per paragraaf van Nectar H14 Waarnemen
- §14.1 Zintuigcellen
- §14.2 Het gehoorzintuig
- §14.3 Het gezichtszintuig
- §14.4 Het netvlies en de hersenen
- §14.5 ONTBREEKT
Hoofdstuk 14 → Waarnemen
§ 14.1 → Zintuigcellen
Evenwichtszintuig
Zintuigcellen zijn gespecialiseerde cellen die reageren op een specifieke prikkel, de
adequate prikkel. Je twee evenwichtszintuigen registreren welke bewegingen je hoofd
maakt en bestaan uit een centraal deel, het vestibulum, en drie halfcirkelvormige
kanalen die loodrecht op elkaar staan. Ze zijn gevuld met een vloeistof: de endolymfe.
Informatie over de stand van het hoofd ten opzichte van de zwaartekracht en over een
rechtlijnige versnelling: maculae in het vestibulum. De haarcellen in een maculae
steken met lange ciliën in een geleilaag met daarbovenop een laagje kalksteentjes.
Massa kalksteentjes → zwaartekracht, geleilaag met traagheid → versnellen of vertragen
(verandering snelheid)
Informatie over draaibewegingen van je hoofd: de drie halfcirkelvormige kanalen die
draaiingen in drie richtingen kunnen registreren. Elk kanaal heeft aan de basis een
knobbel met daarin haarcellen met lange ciliën die in een geleiachtige massa, de
cupula, steken. De cupula kan vrij heen en weer bewegen met de endolymfe. Bij elke
draaiing beweegt de endolymfe niet direct mee door de traagheid. Aan het begin en het
einde van een draaiing bewegen de cupulae door de trage endolymfe ten opzichte van
de wand van de kanalen.
Zintuigcellen
Zintuigcellen reageren op verandering in prikkelsterkte. Het zijn receptorcellen.
Je hebt veel verschillende soorten receptorcellen:
→ Mechanoreceptoren: gevoelig voor mechanische prikkeling
→ Thermoreceptoren: gevoelig voor verandering in temperatuur
→ Chemoreceptoren: gevoelig voor bepaalde stoffen
→ Fotoreceptoren: gevoelig voor licht
Receptorcellen hebben over hun membraan een rustpotentiaal. Een adequate prikkel
leidt in de cel tot een verandering van de membraanpotentiaal, door het openen (of
dicht gaan) van ionpoorten. Bij mechanoreceptoren door vormverandering van het
celmembraan, bij thermoreceptoren door een warmtegevoelig eiwit en bij
chemoreceptoren en fotoreceptoren door een secundaire boodschapperstof die aan
doelwitmoleculen op de ionpoorten bindt. Prikkeldrempel bereikt? → depolarisatie →
Ca2+-poorten open → Ca2+-moleculen stromen naar binnen → receptorcellen lozen een
exciterende neurotransmitter in een synaps met een sensorisch neuron. De hoeveelheid
neurotransmitter bepaalt de impulsfrequentie (sterke van de prikkel). Pijnreceptoren
zijn zenuwuiteinden die reageren op prikkels die schade kunnen geven. De
prikkeldrempel van pijnreceptoren ligt veel hoger.
Constante prikkel
Door een langdurige constante prikkel kan de prikkeldrempel van een receptorcel
omhoog gaan → gewenning of adaptatie. Dieperliggende drukzintuigcellen vertonen
weinig adaptatie, pijnreceptoren geen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evywitte. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
