Summary
Samenvatting Interculturele Communicatie Howest Volledig
- Course
- Institution
- Book
Dit is een volledige samenvatting van het boek Culturele Waarden en Communicatie in Internationaal Perspectief
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followshellydhulster
Content preview
Boek: Culturele Waarden & Communicatie In Internationaal PerspectiefVak: Intercultural Communication
Cultuur en communicatie zijn nauw verweven, cultuur is communicatie en communicatie is
cultuur. Zoals culturen verschillen in normen en waarden, verschillen ze ook in communicatie.
HOOFDSTUK 1
INTERCULTURELE COMMUNICATIE
1.1 Inleiding
De manier waarop men communiceert en communicatie interpreteert wordt bepaald door zijn
culturele achtergrond. Vb als je ‘goeiemorgen’ gewend bent, kan ‘hoi’ ongemakkelijk aanvoelen.
Verschillen tussen culturen kunnen zorgen voor verrijking; ze maken je bewust van andere
perspectieven. Maar er kunnen ook misverstanden door ontstaan.
1.2 Cultuur met een kleine c
Cultuur met een grote C = beschaving; de vruchten van die beschaving. Vb schilderkunst.
In de antropologie en sociologie heeft cultuur (met een kleine c) een andere betekenis.
Hofstede en Hofstede; de collectieve mentale programmering die de leden van één groep of
categorie mensen onderscheidt van die van andere.
Geertz; een systeem waarin de leden dezelfde betekenis hechten aan woorden, communicatieve
handelingen, symbolen, etc.
Cultuur bestaat hier ook uit alledaagse zaken vb welke fysieke afstand je tussen jou en je
gesprekspartner wil, wat je wel en niet mag doen in bepaalde situaties…
Cultuur met een kleine c uit zich ook in cultuur met een grote C. Vb de architectuur van
woonhuizen is een refectie van hoe mensen hun leven het liefst inrichten. Vb Arabische
culturen; aparte ontvangstkamer naast de entree, buitenstaanders zijn niet toegelaten in de rest
van de woning. Hier is een scheiding tussen mensen van de eigen groep en anderen.
De mentale programmering van de mens (Hofstede en Hofstede) heeft 3 niveau’s: de
menselijke natuur, cultuur en persoonlijkheid (driehoek p15).
1. Menselijke natuur
Alles wat de mens is aangeboren vb eten door overlevingsdrang = ‘nature’.
2. Cultuur (met een kleine c)
De regels en wetten die een groep mensen nodig heeft om voort te bestaan vb wat belangrijke
kennis en vaardigheden zijn, hoe we iemand begroeten... Zodra de mens in een groep leeft,
1
,moet die zich aanpassen aan die regels. In de sociologie wordt dit aangeduid met de term
‘nurture’. Cultuur is dus aangeleerd. Hofstede en Hofstede noemen dit mentale programmering,
die gebeurt in de sociale omgeving waarin we opgroeien. Het begint in het gezin en wordt
voortgezet op school, straat, het werk..
Vroeger dacht men dat cultuur aangeboren was, omdat alle leden al zo lang de voor die cultuur
specifieke kenmerken hadden.
Een aanwijzing dat het om nurture draait, is dat een (op jonge leeftijd) geadopteerd kind
moeiteloos de cultuur van de adoptieouders overneemt. Dat strekt zich ook uit tot uiterlijke
kenmerken; men neemt ook de manier van spreken, doen, bewegen etc over.
Recentelijk wordt wel getwijfeld of er ook geen nature meespeelt. Er zijn aanwijzingen dat
genetische aspecten gedrag ook bepalen. Collectivistische culturen hebben vb een vorm van
een gen dat niet voorkomt in individualistische culturen.
Ook dieren nemen gewoontes over van elkaar. Vb zijn er makaken die van elkaar leren in een
warme bron te zitten als het koud is.
3. Persoonlijkheid van een individu
Bestaat uit een aangeboren en aangeleerd gedeelte. Het is moeilijk aan te geven welk gedeelte
nurture is, en welk deel nature.
Aangeboren = persoonlijkheidskenmerken die genetisch bepaald zijn, dingen die je soms bij
verwanten vindt. vb de manier van glimlachen.
Aangeleerd = persoonlijkheidskenmerken die je krijgt door ervaring, je glimlacht omdat de
ervaring je leerde dat je dan vb niet wordt gestraft.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-
Communicatie binnen de onderste laag van de driehoek leidt niet echt tot problemen. Want we
delen allemaal diezelfde natuur. Iedereen weet dat een 90-jarige doof kan zijn, en past zich aan.
Hetzelfde geldt voor communicatie in de bovenste laag. Persoonlijkheidstypes verschillen per
mens, men houdt hier rekening mee tijdens een contact. Sommige vind je leuk en andere niet en
je past je hieraan aan, je vermijdt ze of maakt er het beste van.
Communicatie in de middelste laag is lastiger. Van sommige dingen weet je dat mensen in
andere culturen er anders mee omgaan vb een verjaardag. Als hier miscommunicatie ontstaat, is
het meestal snel opgelost. Maar er kunnen problemen ontstaan die minder makkelijk te duiden
zijn, wat kan leiden tot gedachten als ‘hij kijkt me niet aan bij het spreken’. Voor sommigen is iets
normaal, voor anderen niet. En de problemen herken je hier niet altijd even snel.
Culturele verschillen manifesteren zich in 4 verschillende aspecten:
● praktijken; wat we doen, hoe we iets doen; deze bestaan uit
2
, ○ symbolen
○ helden
○ rituelen
● waarden; waarom we iets doen
Deze aspecten worden weergegeven in een ‘ui’-diagram (p18). Dit diagram is een soort
uitvergroting van de middelste laag van de driehoek van mentale programmering. Hoe meer
een aspect aan de oppervlakte van het diagram zit, hoe oppervlakkiger het is, hoe makkelijker
het kan worden waargenomen en overgenomen door andere culturen.
Symbolen
Vb de vlag van een cultuur, kleding, gebaren, taalgebruik, begroeting… Wil je tot een cultuur
behoren, dan is het overnemen van hun symbolen het eerste wat je moet doen. Reclamemakers
spelen hierop in; ze doen alsof je bij de groep van dynamische jongeren hoort als je nikes draagt.
Helden
Personen die voor mensen uit een cultuur een lichtend voorbeeld zijn. Vb personen uit de
geschiedenis, hedendaagse personen zoals zangers, sportmensen..
Rituelen
Het zijn handelingen die rationeel gesproken niet noodzakelijk zijn, maar voor de leden van een
cultuur essentieel zijn. Ze kunnen zowel religieus als seculier (= religieus neutraal) zijn. Vb
rituelen van de ramadan (overdag niet eten en drinken) of de verjaardag van een koning vieren.
Praktijken
De symbolen, rituelen en helden van een cultuur worden uitgedrukt in dat wat mensen doen; de
praktijken. Het zijn de uiterlijke manifestaties van een cultuur.
Buitenstaanders kunnen deze praktijken waarnemen en eruit afeiden wat de symbolen, helden
en rituelen van een cultuur zijn en wat de verschillen zijn met de eigen cultuur.
De volledige betekenis van wat in praktijken wordt uitgedrukt is meestal moeilijk te bevatten
voor een buitenstaander. Je kunt vb als buitenstaander moeilijk aanvoelen hoezeer het symbool
van je zool tonen een arabier krenkt, ook al weet je dat het een belediging is.
Toch zijn de meeste problemen wanneer culturen met elkaar in contact komen geen gevolg van
verschillen in praktijken. Want symbolen, helden en rituelen kun je waarnemen en
dus ook leren en bespreken (vb taal, hoe mensen elkaar groeten, de
geschiedenis,...) → het uiterlijke gedrag.
Waarden
Waarden zijn meer kenmerkend voor een cultuur dan symbolen, helden en rituelen die in
praktijken worden uitgedrukt. Ze zijn de kern van de cultuur. Dit kan geïllustreerd worden adhv
3
, een drijvende ijsberg (p22). De rituelen, symbolen en helden zijn 1/9e en zichtbaar, de waarden
zijn 8/9e en liggen ‘onder water’, ze zijn niet waarneembaar.
Waarden bepalen wat goed en niet goed is, wat wel en niet mag; het is de manier van denken en
de visie op de wereld die bij de cultuur hoort. Omdat ze onbewust en onzichtbaar zijn, leiden ze
makkelijk tot misverstanden in interculturele communicatie.
Waarden liggen rond het 10e levensjaar vast, omdat je ze oppikt van
familie, leerkrachten,...
In sommige culturen is het verboden en immoreel om mensen uit de familie in
dienst te nemen wanneer je een openbaar ambt bekleedt. →
nepotisme/vriendjespolitiek. In andere culturen vindt men het immoreel als je dat niet doet.
Het is moeilijk de waarden van een cultuur te onderzoeken door te kijken wat de leden doen.
Dat wat je doet wordt ook door andere factoren bepaald. (je kunt vb het milieu belangrijk vinden,
maar niet sorteren, omdat het in jouw land niet kan). Onderzoek naar waarden gebeurt dus vaak
door middel van geforceerde keuzes. Mensen krijgen alternatieven en moeten kiezen welke ze
het meest wenselijk vinden.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Er zijn veel groepen mensen die een collectieve mentale programmering hebben die hen
onderscheidt van anderen. Daarom zijn er ook veel culturen.
1. Nationale culturen
= Groepen mensen die bij elkaar horen omdat ze in 1 land wonen. Maar staatsgrenzen vallen
niet altijd samen met cultuurgrenzen.
a. Ten eerste kunnen er binnen 1 land cultuurverschillen tussen regio’s zijn. Vaak is
er daarbinnen ook cultuurverschil tussen stad en platteland.
b. Ten tweede kan eenzelfde cultuur zich aan beide kanten van een staatsgrens
bevinden. (vb de belgisch - waalse lijkt veel op de franse).
Dit laat ook zien dat cultuurgrenzen niet altijd samenvallen met taalgrenzen. De frans -
nederlandse taalgrens in België is vb geen duidelijke cultuurgrens, Nederlanders en Vlamingen
spreken dezelfde taal, maar verschillen enorm in cultuur.
2. Sociale culturen
In de tweede plaats zijn er sociale culturen.
a. Ten eerste vind je cultuurverschillen tussen migranten uit verschillende delen van
de wereld die in 1 land samenleven. Volgende generaties passen zich meestal aan
aan de cultuur van hun gastland, maar de eerste generaties behouden de meeste
aspecten van de cultuur van het land van herkomst.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shellydhulster. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now