1. gemeenschap van mensen
2. territoriale grenzen (soms aaneengesloten gebied)
3. effectief gezag uitvoeren: door dwang te handhaven leefregels (= rechtsgemeenschap) /
geweldsmonopolie
‣ geen vereiste: erkenning door andere staten, wel belangrijk -> geen verdragen/handel verrichten
- Confederatie: verschillende instanties die samen bepaalde rechten overdragen aan een grote
instantie
- Federatie: een grote, centrale instantie die bepaalde rechten overdragen aan meerdere, kleine
instanties
Organieke wet: uitwerking van een grondwettelijke artikel (met een lange aanhef) (verzoek van de
grondwet, extra’s: welke voorwaarden er gelden etc.)
‣ wet van openbare manifistatie is een organieke wet
‣ gemeentewet, kieswet, provinciewet etc.
Bronnen in het Nederlands staatsrecht:
1. Grondwet
2. Organieke wet
3. Internationaal verdrag
4. Ongeschreven staatsrecht
5. Reglementen van Orde
6. Het statuut
7. Algemene maatregelen van bestuur (lagere regelgeving) : net als WvOM, maar nog specifieker
in op instanties etc. (week 4)
Trias politica Montesquieu: driescheiding van de machten -
Wetgevende macht (minister) / Uitvoerende macht (koning) / Rechtgevende macht (rechter)
Checks and balances: spreiding van de macht, elkaar checken om zo evenwicht te creeëren.
Wetgevende macht:
Parlement/Staten-Generaal/Eerste en Tweede Kamer + regering
1. Legaliteitsbeginsel: geen bevoegdheid zonder grondslag in de (Grond)wet
Bevoegdheid in staatsrecht: staatsorgaan (vaak een ambt, niet persoon) krijgt
bevoegdheid/mogelijkheid om jouw rechtspositie als burger te kunnen veranderen
Als burger hebben wij ‘zeggenschap’ over welke regels wij opkrijgen (burger kiest kamerleden ->
parlement -> maakt wetten + regering)
2. Niemand kan een publiekrechtelijke bevoegdheid uitoefenen zonder verantwoording schuldig te
zijn of zonder dat op die bevoegdsuitoefening controle bestaat
- alle partijen ‘gecontroleerd’: uitvoerende macht door rechtgevende macht etc. / controle Tweede
Kamer door de kiezer
Democratische rechtsstaat:
- passief actief kiesrecht
- vrijheid van vereniging
- vrijheid van vereniging en betoging
- vrijheid van meningsuiting
Belangrijk:
- verschil tussen staat en rechtsstaat + kenmerken
- betekenis organieke wet
- wanneer sprake van democratische rechtsstaat
- Koninkrijk der Nederlanden
Actief en passief kiesrecht
Actief kiesrecht:
(art. 54)
- 18 of ouder
- Nederlander
- niet uitgesloten van kiesrecht
Passief kiesrecht:
Art. 56
- Nederlander
- >18 jaar
- niet uitgesloten van kiesrecht
Vereist: ingezetene - actief en passief kiesrecht
Art. 57 Incompatibiliteiten vereisten passief kiesrecht:
Bv. Al lid van Raad van State nog steeds passief kiesrecht -> zodra gekozen, beslissing maken:
Staten-Generaal óf Raad van State
Kieswet: verdere toelichting + uitzonderingen bv. ingezetenen
Organen en hun functies
Regering (Kroon):
Koning en minister(s) moeten samenwerken en gezamenlijk optreden, zonder dat bij ieder
optreden van de regering alle ministers hoeven mee te werken.
Treden samen als ambt op.
Koning:
- staatshoofd
- lid van de regering (art. 42 Gw)
Ministers:
- lid van de regering
- leiding van ministerie: hier werken ambtenaren
- ambt met eigen bevoegdheden
- benoemd door minister-president
- benoemd bij koninklijk besluit, mede ondertekend door minister-president: regering ondertekent
Staatssecretaris (art. 46 en 47 Gw):
- kan intreden in de plaats van de minister
- zelfde taken als de minister
- kan nooit stemmen voor de minister, wel als adviseur van de minister
Het kabinet:
- kabinetsvorming vlak na de verkiezingen
- bestaat uit ministers en staatssecretarissen
- geen ambt. geen eigen bevoegdheden in wet/Grondwet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller notarieelrechtvu. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.