Summary
Samenvatting Biologie Havo 5 hoofdstuk 6 afweer
- Course
- Level
- Book
een uitgebreide samenvatting van hoofdstuk 6 afweer. haal met deze samenvatting minimaal een 7 op je aankomende tentamen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
britttimmerman
Content preview
Afweer 61 bescherming
Ziekteverwekkers: ofwel pathogenen. Organismen die je ziek kunnen
maken.
Inwendig milieu: deel van het lichaam dat pas kan worden bereikt als
het celmembraan gepasseerd wordt.
Uitwendig milieu: omgeving buiten het lichaam. Ook bijvoorbeeld
binnenkant longen omdat de lucht vanaf buiten hierin komt.
Dekweefsel van de huid, longen en darmen houden het inwendig en
uitwendig milieu gescheiden.
Infectie: het binnendringen van ziekteverwekkers in je lichaam.
Schimmels infecteren meestal de huid of luchtwegen. Bacteriën, virussen
en eencellige dieren vaak ook de rest van het lichaam.
Virussen infecteren cellen van het lichaam. Virus-DNA wordt bij infectie
overgebracht naar gastheercellen. Hierna vermenigvuldigt het virus zich in
de cellen en gaan de cellen dood.
Lichaamsvreemde stoffen en organismen: stoffen die niet in je
lichaam thuishoren. Het afweersysteem beschermt je tegen
lichaamsvreemde stoffen en organismen.
Lichaamseigen stoffen en organismen: worden door je lichaam
gemaakt of zijn onderdeel van je lichaam.
Huid: beschermt het lichaam tegen schadelijke invloeden uit het
uitwendige milieu.
Slijmvliezen: zorgen bij openingen in het lichaam dat ziekteverwekkers
moeilijk kunnen binnendringen. Zoals bij je ogen, neus of mond.
Mechanische afweer: fysieke aanpassingen om indringers buiten te
houden bijvoorbeeld snot houdt ziekteverwekkers tegen en
traanvocht/speeksel spoelen indringers weg.
Chemische afweer: stoffen gebruiken om indringers buiten te houden
bijvoorbeeld zoutzuur in maagsap wat bacteriën doodt.
Er zijn ook goede bacteriën (op huid en in darmkanaal). Deze helpen het
lichaam te beschermen tegen ziekteverwekkers. Waar deze bacteriën zijn
is vaak geen plek voor (schadelijke) andere bacteriën. Deze bacteriën
horen bij mechanische afweer.
Planten beschermen zichzelf d.m.v. afweermechanismen:
- Mechanische afweer: haren, stekels en doornen
- Chemische afweer: stoffen maken die dodelijk of niet lekker zijn
- Indirecte afweer: plant maakt lokstof aan die vijand van zijn
belager aantrekt.
2 afweer
, Het afweersysteem wordt geactiveerd wanneer schadelijke stoffen of
ziekteverwekkers het interne milieu binnendringen. Er zijn twee typen
afweer:
- Aangeboren afweer: gericht tegen veel verschillende
ziekteverwekkers. Wordt bij een infectie snel geactiveerd. Komt voor
bij alle dieren en planten.
- Verworven afweer: is gericht richting één type ziekteverwekker.
Komt langzaam op gang en alleen bij gewervelde dieren. Dit type
wordt gedurende je leven ontwikkelt.
Belangrijke organen van het afweersysteem (lymfoïde organen):
- Beenmerg
o Rode beenmerg: hierin ontstaan verschillende typen witte
bloedcellen:
Fagocyten: onderdeel van aangeboren afweer. Bestrijd
lichaamsvreemde virussen en bacteriën.
Lymfocyten: onderdeel van verworven afweer. Bestrijd
lichaamsvreemde virussen en bacteriën.
- Thymus: hierin ontwikkelen de lymfocyten zich verder.
- Milt: functie bij opslag en transport witte bloedcellen.
- Lymfeknopen: functie bij opslag en transport witte bloedcellen.
Macrofagen: fagocyten die zich door hele lichaam verplaatsen. Maken
ziekteverwekkers onschadelijk door ze in zich op te nemen enkele minuten
na binnenkomst. Maken geen onderscheid en ruimen dus alle
binnendringers op. Scheiden signaalmoleculen af waardoor de
bloedtoevoer bevordert naast de plaats van infectie of verwonding. De
ontstoken plek wordt hierdoor roder.
Uit gezwollen bloedvat lekt vocht naar omringde weefsels zwelling.
Histamine: signaalmolecuul dat vrijkomt bij verwonding of infectie en is
opgeslagen in mestcellen. Trekken witte bloedcellen aan, waaronder
macrofagen. De witte bloedcellen ruimen de beschadigde bloedcellen op
d.m.v. fagocytose.
Mestcellen: komen voor in bindweefsel.
Koorts: lichaamstemperatuur stijgt en versnelt de afweerreacties. Kan
veroorzaakt worden door macrofagen. Als reactie op een ziekteverwekker
scheiden ze een stof af die de normwaarde voor lichaamstemperatuur
verhoogt bijvoorbeeld door rillen of bloedvaten vernauwen. Door het
vernauwen van bloedvaten zie je bleekjes.
Macrofagen kunnen vaak niet alle binnendringende ziekteverwekkers
bestrijden, omdat deze vermenigvuldigen en er niet genoeg macrofagen
voor zijn. Krijgen hulp van een tweede afweersysteem:
verworven/adaptieve afweer. Lymfocyten zijn hierbij betrokken. Zij
herkennen indringers aan de antigenen: molecuul dat het afweersysteem
activeert.
Receptoreiwitten: herkennen lichaamsvreemde antigenen. Ze zijn
specifiek: elk type receptoreiwit kan aan maar één type antigeen binden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller britttimmerman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.07. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now