Uitgewerkte college aantekeningen van het vak Methoden van Kwalitatief Onderzoek. De colleges zijn gedeeltelijk uitgewerkt aan de hand van de literatuur.
Methoden van kwalitatief onderzoek
November 19, 2018
HC 1: INLEIDING IN KWALITATIEF ONDERZOEK
Tentamen: mc deel en open vraag hoe je theorie en praktijk kan koppelen
KWALITATIEF ONDERZOEK
De nadruk ligt op woorden, je hebt een inductieve aanpak, constructivisme is de
ontologische positie en interpretivisme is de epistemologische positie.
INDUCTIEVE BENADERING
Op basis van gegevens/bevindingen wordt een theorie gegenereerd. Het is het
omgekeerde van deductieve benadering. Je start bij observeren en om je heen
kijken en op basis hiervan ga je een theorie bouwen. Hierbij toetst je een theorie.
Deductieve benadering: op basis van theorie worden gegevens gezocht en
hypothesen getoetst. Hierbij genereer je een theorie.
CONSTRUCTIVISTISCHE VISIE
Hoe ziet onze werkelijkheid eruit? Onze sociale werkelijkheid wordt door onszelf
gecreëerd en ook door de onderzoeker. Cultuur maken wij zelf en het is een on
going process. Concepten zijn veel veranderlijker. Representaties spelen een
belangrijke rol in de constructie van de sociale wereld.
INTERPRETATIEVE VISIE
Wat is nou precies goede kennis? Kun je in de sociale wetenschappen wel de
natuurwetenschappelijke methode toepassen? Kennis op basis van interpretaties
van ‘actoren’. Reactie kan variëren op je interpretatie. Een impuls of actie
veroorzaakt verschillende reacties. Het is dus essentieel om die interpretatie in
acht te nemen. Interpretaties van mensen zijn essentieel.
In kwalitatief onderzoek ga je ervanuit dat er een waarheid is die je niet zo maar
kunt pakken. Je moet heel flexibel zijn in je methode en de manier hoe je dingen
onderzoekt.
DIVERSE ONDERZOEKSMETHODEN
- etnografie/participerende observatie: etnografische observatie en
participantobservatie lijken in veel opzichten op elkaar. In beide
observatietechnieken moet de onderzoeker een ruime tijd in een
bepaalde sociale setting verkeren om goede observaties te maken en de
cultuur of sociale groep te kunnen waarden en te begrijpen.
- kwalitatieve interviews: brede term voor veel interviewstijlen
- focus groepen: groepsdiscussie over een bepaald onderwerp
- discourse/conversatie analyse
- analyse van documenten
DE BEZIGHEDEN VAN KWALITATIEF ONDERZOEKERS
Ze willen heel graag door de ogen van de onderzochten kijken. Ze willen heel
graag de rol van de ander aannemen. Ook willen ze heel graag de betekenis
begrijpen die mensen aan hun wereld geven. Ze willen ook naturalistisch
onderzoek, in de omgeving van de correspondenten. Ze beschrijven de context
1
, Methoden van kwalitatief onderzoek
November 19, 2018
en de nadruk ligt op de context. De nadruk bij de rapportage ligt vooral op het
geven van een gedetailleerde beschrijving van de sociale setting. Dikke
beschrijving is een beschrijving die rijk is aan details over sociale settings,
gebeurtenissen en individuen.
Heel graag ook de nadruk op het proces: met betrekking tot patronen in de loop
van de tijd. Een proces is een reeks individuele en collectieve gebeurtenissen,
acties, en activiteiten die zich ontwikkelen over tijd. De concepten en theorie
ontstaan uit de data. De concepten en theorieën komen vaak tot stand na de
data-analyse, er is sprake van een inductieve benadering. Flexibiliteit en weinig
structuur: er is geen besmetting vooraf door opgelegde schema’s.
HET GEBRUIK VAN CONCEPTEN
- Definitive concepts: indicatoren leggen het concept vast. De nadruk ligt op
de ‘gewone’ aspecten van het fenomeen. Het legt de theorie op de sociale
werkelijkheid. De concepten staan al vast door de uitgebreide exclusieve
indicators die gebruikt worden om dat concept te meten.
- Sensitizing concepts (richtinggevende begrippen): het is een algemene
formulering van een concept wat een nuttig houvast is voor empirisch
onderzoek. Ik heb een algemeen referentiekader, maar ik zeg nog niet
exact hoe dat gemeten moet worden. Ik ga dat ontdekken. Ontdekken van
allerlei vormen van een fenomeen. Je kan zo meerdere vormen van een
fenomeen ontdekken. Het gaat van breed naar smal.
BELANGRIJKSTE STAPPEN IN
KWALITATIEF ONDERZOEK
1. Het opstellen van de algemene
onderzoeksvraag of vragen
2. Het selecteren van de steekproef
(sampling)
3. Het verzamelen van data
4. Het interpreteren van data
5. Het conceptuele en theoretische
werk
- Het eventueel specificeren
van de onderzoeksvragen
6. het opschrijven van de bevindingen
Het is een interactief proces.
SAMPLING
Ook na interpretatie data, niet alleen a-priori. Vaak gaat dit wel anders. In
kwalitatief onderzoek is het lang niet altijd het doel om te generaliseren. Heel
veel doelgerichte steekproeven.
Bijvoorbeeld
- theoretische steekproef: de focus ligt op het kiezen van ‘units’ waarvan de
onderzoeker weet dat deze zullen bijdragen aan het beantwoorden van de
onderzoeksvraag en dus het creëren van theoretisch inzicht.
- maximum variatie steekproef: de extremen in het vlak pakken
2
, Methoden van kwalitatief onderzoek
November 19, 2018
- sneeuwbal steekproef: de onderzoeker begint met het selecteren van een
kleine groep mensen die relevant zijn om de onderzoeksvragen te
beantwoorden. Vervolgens stellen deze deelnemers andere deelnemers
voor die wellicht kennis en of eigenschappen hebben die relevant zijn
voor het onderzoek en deze deelnemers stellen weer andere deelnemers
voor etc.
WANNEER KWALITATIEF
- betekenisverlening
- achterliggende motivaties en interpretaties
- kwantitatieve cijfers interpreteren, toelichten
- weinig over onderwerp bekend
- beschrijving van complexe (veranderende) situaties: als er nieuwe
methodiek geïntroduceerd wordt bijvoorbeeld.
ONDERZOEKSVRAAG
- Focus altijd op 1 ding.
- Vermijd directieve woorden als beïnvloeden, effect hebben, bepalen en
dergelijke. Deze woorden suggereren een kwantitatieve benadering
- Maak gebruik van explorerende werkwoorden zoals ontdekken,
begrijpen, beschrijven, verkennen en dergelijke
- Specificeer indien nodig de participanten en onderzoekssetting in de
vraag
Negatieve definitie: je zegt wat het niet is. Het onderscheid is wel nuttig, maar er
is geen noodzakelijk verband tussen de twee onderzoeksmethodes en
epistemologische en ontologische visies. Veel genoemde uitgangspunten zijn niet
standaard.
ONDERSCHEID TUSSEN KWANTITATIEF EN KWALITATIEF
1. Gedrag versus betekenis
Kwantitatief onderzoek bestudeert ook regelmatig betekenissen die
mensen aan de sociale wereld om hen heen geven.
Kwalitatief onderzoek bestudeert ook gedrag, maar in de context van de
normen en waarden van een cultuur.
2. Theorie en concepten
Kwantitatief onderzoek niet altijd toetsen van hypothesen, vaak
specifieke voorstellen voor het bijstellen van theorieën.
Kwalitatief onderzoek kan ook hypothesen toetsen.
3. Getallen versus woorden
In kwalitatief onderzoek wordt ook wel een beperkte vorm van
kwantificeren gebruikt. Quasi-kwantificatie: de meeste, vaak, sommigen
etc
4. Kunstmatig versus natuurlijk
Is een interview natuurlijk? Compleet natuurlijk onderzoek bestaat
eigenlijk niet
5. Structuur/flexibiliteit
Sommige kwalitatieve onderzoekers focussen op een specifieke vraag.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sg1997. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
