Inhoudsopgave
Week 1 – mensenrechten....................................................................................................2
Week 2 – strafbaarstelling + nieuwe wetgeving..................................................................7
Week 3 – medeplegen en deelname organisatie en ongeloofwaardige verklaring.............10
Week 3 – AG bij de HR.......................................................................................................11
Week 4 – poging en begin van uitvoering (formeel en materieel delict)– werven voor
gewapende strijd (absoluut ondeugdelijke poging - uitlokken)..........................................14
Week 4 – Politie................................................................................................................15
Week 5 – rechtsmacht – locus delicti – leer van het gevolg – materieel delict &
strafoplegging 57 en 63 sr – meerdaadse samenloop........................................................17
Week 5 – OvJ wapens OM.................................................................................................19
Week 6 – noodweer en verdedigingsvereiste – causaal verband ontvoering en dood als
gevolg...............................................................................................................................22
Week 6 – AIVD..................................................................................................................24
Week 7 – poging zware mishandeling en voorwaardelijk opzet (aanmerkelijke kans) –
voorbedachte raad bij moord............................................................................................25
Week 7 – advocaat............................................................................................................27
Week 8 – positieve rechten art 9 en 10 EVRM meningsuiting – bedreiging misdrijf............29
Week 8 – wetgeving nieuwe wetboek Sv...........................................................................30
Week 9 – prejudiciële vragen HR – bewijsuitsluiting onrechtmatig doorzoeken.................32
Week 9 – Trias...................................................................................................................34
Week 10 – verdedigingsverzoek horen belastende getuigen post-Keskin – afwijzing verzoek
ontlastende getuigen horen..............................................................................................37
Week 10 – EU criminal law................................................................................................39
Week 11 – verdedigingsrechten en zwijgrecht – eigen waarneming rechter –
toerekenbaarheid – voordeelsontneming..........................................................................41
Week 12 – Eppo – Europees aanklager bij Europees OM....................................................45
1
,Week 1 – mensenrechten
Twee vragen:
- Worden mensenrechten bescherming van de ve en het algemeen belang ten onrechte wel gezien als
dilemma?
Strafrecht indringend en zwaarste middel. Vrijheid ontnemen.
Doel beschermen burgers tegen allerlei onrechtmatige daden (ernstige) door anderen +
beschermen rechtsorden en handhaven hiervan door inbreuk tegen te
gaan/bestrijden/handhaven
Overheid beschikt hierover, monopolie
Mensenrechten hier beschikt niet overheid over maar de mens zelf. Aard is beschermen
tegen de overheid (deze hebben via strafrecht veel macht). Echter, ook gemeenschappelijke
waarden.
o beide rechtsorde scheppen en zijn op fundamentele beginselen gebaseerd
(subsidiariteit, proportionaliteit, doelbinding, eerlijkheid etc.)
antwoord bij afweging algemeen belang veiligheid tegen belang ve is de verliezer al gauw duidelijk. Maar het
is deels een schijntegenstelling. Bij individuele belangen zijn veel algemene belangen betrokken.
- Worden positieve verplichtingen ten onrechte niet als dilemma gezien?
Negatief (bijna alle mensenrechten) overheid mag iets niet doen. Positief (jurisprudentie
hierover) overheid moet wel iets doen. Bewaken voor inbreuken van andere, overheid in actie
Problematisch?
antwoord ook hier belang slachtoffer vs. belang verdachte is verliezer al gauw duidelijk. + mensenrechten
winnen (en verliezen) nu altijd!. Zeker een tegenstelling tussen positieve verplichtingen en mensenrechten
Strafrecht = dwingend aard (intrinsieke schending vrijheid en sociale sfeer individu) – noodzakelijk kwaad want
moet blijven bestaan + toegepast om ernstige misdaden te onderstukken + vrijheid bescherming tegen grote
inbreuk
Functie staat = veiligheid burgers (strafrecht nodig – monopolie).
Mensenrechten = onvervreemdbare fundamentele rechten waarop een persoon inherent recht heeft omdat het
simpelweg een mens is
Door internationale mensenrechteninstrumenten + ontwikkelingen nationale grondwettelijk rechten is
bescherming effectiever. Onderdrukkende aard strafrecht – beschermende doel fundamentele normen +
toenemende juridische afdwingbaarheid = mensenrechten veel invloed op strafrecht uitoefenen.
Echter mensenrechten en strafrecht niet volledig tegengesteld, ook overeenkomsten. Strafrecht vaak meer
waarborgen om individuen verweer te beschermen dan mensenrechten (mensenrechten alleen = onvoldoende)
erkenning ervan contraproductief – kan leiden tot opvatting dat alleen mensenrechten nastreven voldoende is +
mensenrechten alleen effectief binnen structuur van het strafrecht.
Bescherming tegen strafrecht/overheid
Mensenrechten raakt bijna elk aspect strafrecht, relevant: 2 3 5 6 8 9 10 11. Altijd 1 of meer relevant, 6 kern vaak.
Mensenrechten beperken indirect in zekere mate toepassing van materiële strafrecht.
Presumptie van onschuld
6 lid 2 EVRM ‘voor onschuldig gehouden totdat zijn schuld in rechte is komen vast te staan’ dus pas op
moment van iemand wordt veroordeeld!
Twee betekenissen:
- Behandelingsdimensie hoe worden mensen behandeld, hierin onschuldpresumptie. Overheid moet je
behandelen alsof je onschuldig bent
- Bewijsdimensie niet ve maar autoriteiten moeten met bewijs de schuld aantonen. Twijfel = vrijspraak
Dwangmiddelen
- Iemand onschuldig geen dwangmiddelen gebruiken. Dus onschuldpresumptie zorgt ervoor niet bij ve
- Overheid volledig buiten spel + strafrecht onmogelijk
- Logica vs. praktijk tekst 6 EVRM
- Artikel beter: ‘mag niet voor schuldig worden gehouden tot zijn schuld in rechte is komen vast te staan’
behandeldimensie belangrijk
Individueel belang of algemeen belang?
- Algemeen belang! Is voor iedere burger relevant. Zorgt ervoor overheid gebonden aan grenzen en
fatsoenlijk met je omgaat
- Samenleving waarbij je niet weet hoe overheid met je omgaat, functioneert minder goed (ook bedrijven
willen hier niet zitten) (dus algemeen belang).
- Niet te snel aanmerken als ve en als je dat wel wordt – bescherming
- Belang moordenaar vinden vs. ve, niet eerlijke afweging want algemeen belang zal altijd winnen.
2
, - Belangrijk om ook algemene belang aan kant van ve en weegschaal te doen. Gaat niet allen om dat
individu maar om belang van alle inwoners van de rechtsstaat. Burgers als individuen.
Beinvloed basis – organisatie procedure
Beperkt mogelijke bereik systeem omdat wetgever en rechter rekening moeten houden bij bepalen inhoud en
reikwijdte van systeem. Reikt dan ook in alle fase van procedure en draagt bij aan kwaliteit ervan.
Eigenlijk procedurele aard – werkt ook door in materiële strafrecht (kan strikte strafrechtelijke aansprakelijkheid
tegenwerken)
Uitdrukking in alle algemene mensenrechterverdragen. Echter: precieze rechtvaardiging, betekenis, inhoud en
reikwijdte onzeker.
- Mate van verdenking voor toepassing van bevoegdheden heeft is meer haalbaar maar sluit niet goed
aan bij meeste mensenrechteninstrumenten. Gaat immers ook het onschuldig zijn van het bewijs van
schuld en niet tot voldoende mate van verdenking. Wat valt wel en niet hieronder qua beperkingen op
individu?
- Beginsel bedreigt door beleid om strengheid van strafrechtelijke sanctie te verhogen, netwerken van
strategieën uit te breiden en opnieuw balans te brengen ten guste van slachtoffer en ten koste van dader
Voorlopige hechtenis en recht op vrijheid
Aanhouden + hechtenis zwaarste bevoegdheid autoriteiten hebben. Individu volledig in macht autoriteit die
belang hebben bij verkrijgen info of bekentenis. Toepassing hiervan problematisch met mensenrechten
Recht op vrijheid en veiligheid + veronderstelling van onschuld + recht menselijke behandeling, terwijl verbod van
foltering en slechte behandeling in meer specifieke omst relevant kan worden
Codificatie/vereiste beperking recht op vrijheid verschillen nogal! Toch algemeen aanvaardbaar dat preventieve
vrijheidsbeneming alleen mag worden toegestaan als alle minder ingrijpende mogelijkheden ontoereikend zijn om
ve in voldoende mate in controle te houden.
Toch VH doorgaans gebruikt normale strafzake bij matig ernstige misdrijven
Regering/wetgevers bij terrorisme gezocht naar (en soms bewust uiterste grenzen overschreven) tav recht
vrijheid gezien hoge veiligheidsbelang. Cassel verschillen tussen relevante mensenrechten instrumenten.
Recht op privéleven
8 EVRM bij vrijwel alle dwangmiddelen belangrijk.
3 elementen
1. Lijf en geest van de persoon (overheid niet zomaar toegang toe)
2. Bezit/territorium van een persoon
3. Persoonlijke informatie/gegevens (niet zomaar opslaan/verwerken)
Individueel belang of algemeen belang?
- Algemeen belang individuen en groepen
- Eigen identiteit, anoniem, vrij ontwikkelen, veilig etc. je wil kunnen kiezen (bekijken hoe je reageert).
- Groepen niet vrij onderling kunnen praten, heb je niks aan groepen.
- Maatschappij etiquette, hoe we met elkaar omgaan afhankelijk van omst. Waarin we ons bevinden.
Ook democratie en economie: zonder niet functioneren
Niets te verbergen? Onzin schadelijk voor functioneren maatschappij als privacy niet gerespecteerd wordt
- Iedereen van alles waarbij het niet gaat om verbergen maar dat het in de privé situatie blijft
- WC camera niemand zou er meer heen gaan terwijl geen geheim is (individu). Tevens iedereen je
heeft gezien, wordt je niet meer serieus genomen (maatschappij)
Afweging per individuele zaak = risicovol!
Veel belangen en waarde – onbereikbaar om nauwkeurig te definiëren – wel onmiskenbaar.
Taslitz groepen bescherming tegen oordelend oog samenleving van staat, vrije uiting ideeën
Niet alleen heimelijke opsporing inbreuk, ook reguliere (binnentreden DNA, inbeslagname bijv.)
EHRM niet alleen fysieke en psychologische integriteit en daarom meerder aspecten van fysieke en sociale
identiteit omvat (persoonlijke ontwikkeling, relaties met mensen etc.)
Internationale mensenrechtenjurisprudentie houden zich bezig met schendingen van mensenrechten op een
geval-voor-geval basis en zelden algemeen deel. Toch openbare privacybelang net zozeer bedreigt door grove
daden maar door een langzame reeks relatief kleine daden die langzaam optellen.
Recht op een eerlijk proces
6 EVRM stel twee landen beide straf 15 jaar maar een met eerlijk en ander oneerlijk proces. Bij oneerlijk weet
je niet zeker of iemand echt heeft gedaan (sjoemelen bewijs, raadsman etc.)
Zelfstandige waarde kans geven om eerlijk proces te hebben en schuldig = prima. Bij geen eerlijk proces
onzekerheid over schuldigheid, voelt slecht. Eerlijkheid is autonome waarde.
Instrumentele waarde proces op eerlijke manier, komt ten goede aan kwaliteit waarheidsvinding. Kwaliteit
proces beter en kans op juiste uitslag ook.
Veen invloed NL, via EVRM in GW en komt in nieuwe wetboek Sv.
Spanning met zwijgrecht (29 sv) en unus testis, nullsu testis (een getuigen is geen getuige – 342 lid 2 Sv)
- Zwijgen niet bijdragen juistheid en kwaliteit proces
3
, - Niet honoreren ervan grote inbreuk want ve kan onder druk staan
- Uiteindelijk dus goed voor kwaliteit
Grote verzameling rechten, relevant voor hoofd- en vooronderzoek
Recht juryrechtspraak niet universeel erkend als mensenrecht
Trechsel uitkomstgerechtigheid (uiterlijke uitkomst strafprocedure) vs. procedurele gerechtigheid (procedure
onderzoek waarmee uitkomt wordt bereikt) concludeert dat eerlijkheid op zichzelf belangrijk waarde en niet slecht
instrumenteel voor uitkomst.
- Verandert niet feit dat procedurele gerechtigheid (eerlijk proces) kan bijdragen aan bereik materiële
gerechtigheid
Ook vooronderzoek – recht tegen zelfbeschuldiging (nemo tenetur) en zwijgen
Jackson alleen recht op zwijgen bijzonder gewicht om procedurele rechten van verdediging te handhaven, die
bestaan op institutionele waarden zoals noodzaak van nauwkeurige vaststelling van feiten en bescherming van
de onschuldige waarborgen.
Echter verplicht staten niet tot eerlijk procesrecht invoeren, noch instructies aan rechtbanken
Friedman recht smal begrepen; alleen van toepassing op testimoniale verklaringen; en in die zin absoluut moet
zijn als testimoniale verklaring van een persoon tegen een beschuldigde moeten worden ingevoerd, moet de
beschuldigde de mogelijkheid hebben om de getuige te confronteren.
Internationale mensenrechten bied richtlijn mate waarin autoriteit bewijs tegen ve mogelijk gebruiken en wanneer
verkregen door schending mensenrechten.
- Sommige stellen: recht ve vs. belang slachtoffer. dit houdt niet alleen indirecte horizontalistische (tussen
individuen) van mensenrechten in extreme mate, maar negeert ook belang van verzekering van recht
van ve.
Gur-Arye en Florian handhaven verbod ondervragende marteling kan vereisen dt al bewijs direc tof indirect
uitgesloten moet worden
Ne bis in idem/double jeopardy rule
Common law niemand mag meer dan 1x berecht worden voor dezelfde zaak. Definitief vrijgesproken – niet
opnieuw vervolgd (nemo debit bis vexari) of gestraft (non bis peniri)
Overeen litis finiri oportent processen moeten tot definitief einde komen
Waarom:
I. Individuele vrijheid bescherming door voormalige ve bescherming te bieden tegen dreiging nieuw proces
II. Op dezelfde slachtoffers en familie stress etc.
III. Tegemoet aan publiek belang van vrede en rust
IV. Moedigt efficiënt onderzoek en vervolging aan
V. Ook publiek belang dat staat het rechtsbeding beschermt, waarvan autoriteit en integriteit zouden
worden bedreigd als het omkeren van uitspraken gebruikelijk zou zijn
VI. Verkleint risico onterechte veroordelingen
VII. Feit dat opgenomen in recht van eerlijk proces in IVBPT en ACHR te impliceren dat ook eerlijkheid van
strafprocessen bescherming. Ook duidelijk dat het kan leiden dat iemand ten onrechte is vrijgesproken
en permanent vrijuit gaat (zelfs als er nieuw bewijs is dat onbetwistbaar is en zegt dat diegene schuldig
is)
Materieel strafrecht
Impact mensenrechten kleiner dan procesrecht
Legaliteitseis 7 EVRM
Beperking voor bijzondere delicten: o.a. 8 9 10 11 EVRM (privacy maar nu niet door dwangmiddelen maar door
bijv. strafbaar stellen homoseksualiteit).
Criteria EVRM beperken (lid 1 vaak recht en lid 2 beperken)
1. Beperking/inbreuk grondslag in de wet?
2. Dient de beperking een legitiem doel?
3. Is de beperking noodzakelijk in een democratische samenleving? (hier gaat arrest Polen over!)
Vrijheid van meningsuiting – 10 EVRM
Individueel of algemeen belang
- Je moet je als individu kunnen uiten
- Algemeen belang zie top democratie en de samenleving. Gevoed door debat.
Doel 10 EVRM zinvol, kwaliteit gericht debat bevorderen. Gaat niet om onzinnige theorieën
verspreiden. Maar wie zegt wat kwaliteit is en wat niet? Als je te streng hierin bent – mensen
durven misschien niet meer te spreken en dan komt vrijheid van meningsuiting in geding (willen
niet strafbaar zijn). Dan maar breed begrip hanteren (het is dan ook groter dan alleen
kwalitatieve argumenten) en schokkend opmerkingen/onzin aanhoren. Misbruik van gemaakt
Discriminatie vs. vrijheid van meningsuiting
- Je kan zeggen: 10 EVRM bedreigt doorat overheid uitingen beperken, hanteren een te strak begrip.
Andere zeggen: types die recht misbruiken/ etc., zij juist gevaar voor 10 EVRM. Welke bedreiging
groter?
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liekedegroot1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.74. You're not tied to anything after your purchase.