Thema 2: transport
Basisstof 1: transportsystemen
Circulatiesystemen bij dieren
Bij eencellige organismen en organismen bestaand uit enkele cellagen vindt transport plaats d.m.v.
diffusie. Bij grotere dieren en planten is er een vatenstelsel bestaand uit een netwerk van buisjes. Bij
planten kan dit transport heen en terug maar bij dieren gebeurt dit circulair -> met het hart als
pomp. Geleedpotigen hebben een open circulatiesysteem en een buisvormig hart dat zorgt dat het
lichaamsvloeistof rond de organen beweegt. Andere diersoorten hebben een bloedsomloop -> is
gesloten. Een voordeel hiervan is dat het transport effectiever en over grotere afstanden kan.
De bloedsomloop
Vissen hebben een enkelvoudige bloedsomloop: per omloop stroomt het bloed één door het hart. Bij
vissen gaat het bloed eerst de boezem (atrium) in doe pompt het door naar de kamer (ventrikel) die
het naar de kieuwen door pompt. Het hart van een mens bestaat uit een linkerharthelft en een
rechterharthelft. Er zijn 2 bloedsomlopen:
- De kleine bloedsomloop: van de rechterharthelft naar de longen naar de linkerharthelft ->
CO2 wordt afgegeven en zuurstofrijkbloed ontstaat.
- De grote bloedsomloop: de linkerharthelft pompt het bloed door het gehele lichaam
(uiteindelijk rechterharthelft) -> hierbij worden zuurstof en voedingsstoffen afgegeven en
CO2 en afvalstoffen opgenomen.
Doordat hierbij het bloed 2x langs het hart komt noem je dit een dubbele bloedsomloop. Voordeel
hiervan is dat een hogere druk behaald kan worden. De bloedsomloop is nodig voor homeostase
(evenwicht in het lichaam) -> stoffen verdelen en warmte (door dissimilatie) te verdelen.
Bloedsomloop bij gewervelde dieren
Hebben allemaal een dubbele bloedsomloop. Verschillen: amfibieën hebben een kamerhart (geen 2
kamers), reptielen hebben een tussenschot (deels 2 kamers) en zoogdieren en vogels hebben een
wand (wel 2 kamers). hoe beter het zuurstofrijke en zuurstofarme bloed is verdeeld hoe beter de
intensiteit van de stofwisseling (meer zuurstof bij de organen).
Embryonale bloedsomloop
Bij een embryo zit er tussen de rechter en linkerboezem een opening: het ovale venster. Zo kan er
bloed tussen de 2 kamers stromen (longen werken immers nog niet). Ook is er een extra verbinding
tussen de longslagader en de aorta: de ductus arteriosis (ductus Botalli). Hierdoor komt het grootste
gedeelte van het bloed dat door de RK wordt gepompt in de aorta. Na de geboorte vullen de longen
zich met lucht er kan gemakkelijker bloed na de longbloedvaten (weerstand is afgenomen). De
bloeddruk daalt in de RK en RB en stijgt in de LB. Het ovale venster sluit hierdoor en zal vergroeien.
De ductus verschrompelt en verdwijnt net zoals de navelstrengslagaders en navelstrengaders.
Basisstof 2:
De bouw van het hart (voor de letterlijke bouw zie de Binas)
Kransslagaders voorzien het hartspierweefsel van zuurstof en voedingsstoffen. Kransaders
voeren koolstofdioxide en andere afvalstoffen uit in de RB.
De werking van het hart
Er zijn 3 fases in de werking van het hart. Samentrekking hartspieren systole. Ontspanning
diastole. De hartslag begint als de boezems vol met bloed zitten systole van de boezems
(tegelijkertijd) het bloed stroomt de kamers in waar op dat moment diastole plaatsvindt. Als de
kamers vol zitten vindt hier ook systole plaats de druk in de kamers stijgt de hartkleppen slaan
hierdoor dicht (geen bloed terug in de boezems (waar nu diastole is)). Als de druk in de kamers hoger
is dan de druk in de aorta en longslagaders gaat de halvemaanvormige kleppen open het bloed
gaat tegelijkertijd de aorta en de longslagaders in gepompt. hiernaar vindt de hartpauze plaats.
Boezems en kamers zijn in diastole. De halvemaanvormige kleppen zijn gesloten zodat er geen bloed
terugstroomt. Met een stethoscoop zijn bij elke hartslagen 2 harttonen te horen: 1. Is het dichtslaan
van de hartkleppen bij het samentrekken van de kamers en 2 is het dichtslaan van de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demi61. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.48. You're not tied to anything after your purchase.