Summary
samenvatting week 6 ency II
- Course
- Institution
Samenvatting van 6 pagina's voor het vak Encyclopedie der wetenschap II aan de VU (sv week 6 ency II)
[Show more]
Seller
Follow
notarieelstudentvu
Reviews received
Content preview
Samenvatting W6 – Encyclopedie II – Thema: ‘’Democratie’’Tekst 1: Twee concepties van politieke partijen - Wouter Veraart
Twee normatieve concepties van politieke partijen
1. Pluralistische conceptie: deze ziet politieke partijen als vehikels waardoor de stem van
het volk in de wetgevende organen tot uitdrukking wordt gebracht. Alle levensstijlen en
opvattingen vanuit de bevolking moeten in het parlement doorklinken. Hierdoor dienen
politieke partijen zo min mogelijk in hun interne organisatiestructuur en in hun
uitlatingsmogelijkheden worden beknot.
2. Constitutionele conceptie: ter bescherming van de vrijheid en gelijkheid van de burgers is
regulering van politieke partijen noodzakelijk, juist om te voorkomen dat zij bepaalde
groepen mensen van deelname aan het politieke leven uitsluiten.
Deze twee concepties komen ook naar voren in de SGP-zaak. De SGP sluit vrouwen uit op de
kandidatenlijst voor vertegenwoordigende lichamen. De Afdeling Bestuursrechtspraak van de RvS en
de HR hebben hier andere uitspraken over gedaan:
Afdeling (pluralistisch): pleit voor terughoudendheid bij het beperken van politieke partijen
in hun vrijheden nu deze partijen essentieel zijn voor het goed functioneren van een
pluriforme, democratische samenleving.
Hoge Raad (constitutioneel): politieke partijen behoren zich te conformeren aan enkele
fundamentele democratische en rechtsstatelijke principes. Beperkingen op organisatie vorm
en gedragingen van politieke partijen zijn toegestaan, om te voorkomen dat partijen hun
fundamentele vrijheden gebruiken om uiting te geven aan het streven om specifieke groepen
burgers te degraderen of systematisch van het maatschappelijk-politieke leven uit te sluiten.
Twee concepties van de democratie
1. De formele democratie-opvatting:
Bij deze opvatting ligt de nadruk op de democratische besluitvormingsprocedure.
De meerderheid van de bevolking beslist en alle meningen zijn evenveel waard.
De formele democraat doet verder geen uitspraak over hoe de samenleving moet worden
ingericht en over of een bepaalde mening inhoudelijk (on)juist is.
Ook doet het geen uitspraak over de wijze waarop de deelnemers aan het debat zich intern
wensen te organiseren (er geldt een soevereiniteit in eigen kring voor politieke partijen). Er
dienen zo min mogelijk obstakels voor politieke partijen te worden gevormd. De
democratische besluitvormingsprocedure kent zelf namelijk een zuiverende werking en kan
antidemocratische krachten in een open en vrije uitwisseling van argumenten, bestrijden.
2. De materiele democratie-opvatting: Bij deze opvatting staat niet zozeer de procedure, maar
de inhoudelijke morele waarden die de democratie bijeenhouden centraal. Binnen deze
opvatting wordt democratie als een waardengemeenschap beschouwd.
Democratie wordt begrepen als een samenlevingsvorm waarin de norm van wederzijds
respect, in elk geval in de publieke sfeer, de leidende waarde is.
Deze norm stelt eisen, zoals grondrechtenbescherming en toegang tot een onafhankelijke
rechter, die vooral zijn bedoeld om kwetsbare minderheden te beschermen tegen besluiten
van de meerderheid.
In tegenstelling tot de formele democratie stelt de materiele benadering wel een grens aan
de wijze waarop politieke actoren zich mogen uiten en organiseren.
Deze toepassing van het onderscheid tussen formele en materiele democratie kent 3 problemen:
1. Het pleiten voor een nagenoeg absolute vrijheid van politieke is niet mogelijk (formeel
democratie).
Politieke partijen hebben immers toch steeds een gereguleerd karakter, want zij staan nooit
boven de wet.
, Samenvatting W6 – Encyclopedie II – Thema: ‘’Democratie’’
2. Het onderscheid tussen formele en materiele democratie is wankel/onhoudbaar.
Ook de formele democratie-opvatting berust op een normatief inhoudelijke kern, waardoor
zij zich van de materiele democratie-opvatting niet onderscheidt.
De democratische besluitvormingsprocedure waarbinnen ieders stem op gelijke voet
meetelt, steunt immers op het uitgangspunt dat binnen een democratisch debat ieders stem
evenveel waard is. Dit gelijke gewicht van ieders stem kan slechts gebaseerd zijn op de
fundamentele gelijkwaardigheid van burgers; een kernwaarde van de materiele democratie.
Zowel formele als materiele democraten hangen derhalve een materiele opvatting van
democratie aan.
3. Onderscheid tussen formele en materiele democratie leidt tot een impasse.
Als je vasthoudt aan een strikt onderscheid, dan kan je de verschillen tussen de opvattingen
moeilijk bespreekbaar maken.
Hierdoor pleit Wouter Veraart ervoor om het onderscheid tussen de formele en materiele
democratie-opvatting te verlaten en te vervangen door een onderscheid tussen minimale en meer
omvattende concepties van de democratie.
- Minimalistische conceptie van de democratie: een minimalistische theorie verzekerd
mensenrechten die mensen een bestaansminimum garanderen en een zekere mate van
lichamelijke en juridische bescherming bieden. Daaronder vallen bijvoorbeeld klassieke
rechten zoals het recht op leven, het recht op lichamelijke integriteit en het recht op een
eerlijk proces en bepaalde tweede generatie-grondrechten zoals het recht op onderwijs,
toegang tot basale gezondheidszorg en op een basale vorm van levensonderhoud.
- De minimalistische conceptie pleit ervoor dat er ook vrijheid moet zijn voor minderheden
met een niet-liberale levensstijl (zoals de SGP), mits zij vreedzaam zijn en een exit optie
kennen en de bovengenoemde rechten respecteren.
- Meeromvattende conceptie van de democratie vindt dit onvoldoende. Deze stellen
aanmerkelijk meer eisen en vinden dat rekening moet worden gehouden met veel meer
rechten.
- Het stelselmatig wegzetten van minderheden door politieke actoren mag dan ook niet. Er
kunnen strenge juridische voorschriften worden voorgeschreven aan politieke partijen.
- Zo is er geen ruimte voor een niet-liberale levensstijl. We moeten voorkomen dat de
randvoorwaarden voor een respectvol debat tussen vrije en gelijke burgers door
antidemocratische tendensen worden uitgehold.
Hoe zou een minimalistische en meeromvattende democraat oordelen over ‘ hate speech’ door
politieke actoren?
- Aan de minimale kant van het spectrum vinden wij dat dergelijke uitingen zijn toegestaan,
omdat ook onwelgevallige of onsmakelijke uitingen onderdeel van de publieke opinie
uitmaken.
Uitingen zouden aan deze kant van het spectrum pas strafbaar zijn als zij rechtstreeks
oproepen tot geweld.
- Aan de meeromvattende kant van het spectrum ligt de grens voor het optreden veel eerder.
Het wegzetten van minderheden door politieke actoren mag niet. Hierdoor zal er dus ook
geen ruimte zijn voor hate speech.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller notarieelstudentvu. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.71. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now