Dit document bevat uitgebreide aantekeningen van alle hoorcolleges (HC 1- 15; epithelia, bindweefsel, pathologie, lymfoïde weefsels, basale immunologie) van het eerste tentamen van het vak 'Weefsels'.
HC 2&3 EPITHELIA
Definitie epitheel (dekweefsel): een afgrenzende laag van aaneengesloten cellen (= puur
morfologisch gezien; zegt niets over functie of herkomst!).
Specialisaties die bijdragen aan functie:
• Cilia (transport)
• Microvilli (oppervlaktevergroting t.b.v. absorptie)
• Tight-junction (afgrenzing)
,Deze specialisaties zien we op het lichaamsoppervlak (huid), voortzettingen buiten-/binnenkant
lichaam (spijsverteringskanaal, luchtwegen, urinewegen) en bekleding van interne
holtes/organen/afvoerbuizen (bloedvaten, borstholte, blaas).
Epitheelweefsel is erg divers: bevindt zich op verschillende plaatsen in het lichaam, heeft
verschillende functies en er zijn verschillende typen.
Kenmerken epithelia:
• Cellen dicht tegen elkaar
• Weinig intercellulaire ruimte
• (Onderste laag, via hemidesmosoom) cellen hechten op basale lamina
• Cellen zijn ook aan elkaar gehecht via intercellulaire verbindingen, junctions
• Cellen zijn veelal polair
• Geen doorbloeding
• Mitotisch actief -> zorgt voor een snelle vernieuwing
Epitheelweefsel bevat veel cellen en weinig matrix -> veel kernen bij elkaar (tegenovergesteld van
bindweefsel). Het is een dicht, compact weefsel.
Basaal membraan vs basale lamina
• Basaal membraan is goed waar te nemen met een LM
(nierbuisje: lumen -> epitheelcellen (kubusvormig) ->
basaalmembraan -> bindweefsel etc.). Voor het waarnemen
van de basale lamina is een EM nodig.
• Basaal membraan = lamina basalis + lamina reticularis
• Basale lamina: netwerk van verbindende eiwitten
• Cellen hechten aan basale lamina via hemidesmosoom
Intercellulaire junctions
• Tight junction (zonula ocludens): dicht de spleet tussen twee
celmembranen, die elkaar heel erg dichtbij naderen. Door
membraaneiwitten worden ze dan aan elkaar gesnoerd.
• Adherens junction (zonula adherens): verbindt bundel actine filamenten in de ene cel met die in
de volgende cel; ondersteunt tight-junctions
• Desmosomen (macula adherens): verbindt intermediaire filamenten (keratine) in een cel met
die in de volgende cel
• Gap junction (connexons): een soort kanaaltje tussen twee cellen die wordt gevormd door
bepaalde eiwitten, waardoor kleine wateroplosbare moleculen van de ene naar de andere cel
kunnen; dmv gap junctions kunnen cellen met elkaar communiceren
• Hemidesmosomen: verankert intermediaire filamenten in een cel aan de extracellulaire matrix;
halve desmosoom
,Epitheelcellen hebben polariteit: de kant van de epitheelcel dat aan het basale membraan zit wordt
basaal genoemd en de vrije kant van de epitheelcel (lumen) wordt apicaal genoemd. Er vinden
verschillende processen plaats aan beide kanten.
Classificatie epithelia
De naamgeving van epithelia gaat op basis van het aantal cellagen en de celvorm.
Eenlagig epitheel
Eenlagig plaveisel epitheel
- (Plat)plaveiselcellen: dunne, platte cellen
- Alle cellen hechten aan basale lamina
- Functie: bekleding/bescherming, diffusie,
barrière
- Voorbeelden: endotheellaag, bloedvatwand,
alveoli
Eenlagig kubisch epitheel
- Kubische cellen: cellen even hoog als breed
- Voorbeelden: afvoergang klier, verzamelbuis
nier
Eenlagig cylindrisch epitheel
- (Hoog)cilindrische cellen: cellen hoger dan
breed
- Alle cellen hechten aan basale lamina
- Functie: bescherming/bekleding, opname
stoffen (darm)
- Voorbeelden: darm, maag, grote
verzamelbuizen in nieren
- Specialisaties apicale celmembraan:
- Bijv. dunne darm: microvilli en
slijmbekercellen
- Bijv. eileider: cilia
- Voorbeelden: dunne darm epitheel
Lamina propa: bindweefsel dat onder het
basale membraan zit
, Meerlagig epitheel
• Twee of meer cellagen dik
• Hechting onderste cellaag aan basale lamina
• Hechting alle cellen/cellagen aan elkaar
• Epitheellaag wordt niet doorbloed: gevolgen aan- en afvoer van stoffen
Meerlagig plaveisel epitheel
- Twee types: verhoornd (cellen bevatten geen
kernen meer) & onverhoornd, dit is afhankelijk
van het risico van uitdroging
- Opperhuid is meerlagig verhoornd (keratine)
plaveisel epitheel; functie: bescherming tegen
indringen MO van buitenaf, afslijting
weerstaan; verlies water voorkomen
- Epidermis is niet doorbloed
-> snelle doorloop van cellen van onder naar
boven
-> grillig oppervlak aanhechting aan basale
lamina
→ zorgt ook voor stevigheid
- Voorbeelden: huid
Pseudomeerlagig epitheel
- Trilhaar epitheel is een voorbeeld
- Functie: bescherming, bevochtigen lucht,
wegvangen MO, secretie van mucus (o.a.
slijmbekercellen), transport mucus m.b.v. cilia
- Voorbeelden: bovenste luchtweg
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fleurheling. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
