Summary
E-lijn: samenvatting ethiek
- Course
- Institution
Samenvatting Ethiek van Prof Devisch lesnotities er in verwerkt
[Show more]
1 review
By: bsensei • 4 year ago
Seller
Follow
LDR99
Reviews received
Content preview
E-Lijn: Ethiek1. Inleidende begrippen
1.1. Inleiding
Ethiek:
= Wetenschappelijke discipline over de vraag naar ʻhet goedeʼ en ʻhet goede en het
kwadeʼ (geen duidelijk verklaring). Onderzoek naar waarden en normen (gewoontes)
3 Basale vragen:
- Wat moet ik doen?
- Hoe moet ik handelen?
- Vanuit welke normen en waarden?
vb: Iedereen heeft een gsm, die geeft meer vrijheid ̶> maar meer controleren waar
iedereen is
Geen specifiek of afzonderlijk domein in de ethiek, het is in alle terreinen aanwezig (eigen
normen en waarden). Soms meer ethische waarden dan andere
=Overkoepelende blik van waaruit je naar een bepaal terrein kijkt
vb: economie is gericht op maken van winst, minder op respect van individu
Waarden en normen:
Waarde= kernelementen van ethische theorie, concretisering van bepaalde ethiek
Norm= verdere concretisering van een waarde
vb: utilitarisme ̶> geluk ̶> elke handeling moet geluk verhogen
vb: vrijheid ̶> (norm): nooit handelen om iemands vrijheid in de weg te staan
1.2. Doelstelling
Iedereen heeft zijn eigen waarden en normenkader (dit kan al eens botsen met de
professionele eisen).
Een confrontatie aan gaan met eigen normenkader en maatschappelijke of professionele
normenkader waarin we ons begeven is het doel ̶> Leidt tot grondige vragen.
1
,Men werkt vaak in een beroep met specifieke plichtenleer of deontologie. Heeft dan op zijn
beurt ook specifieke richtlijnen en eisen waaraan je moet voldoen.
̶> Onze gedachte is eigen aan onze tijd (primair inzicht)
1.3. Het beroep van arts
Onze maatschappij is enorm gewijzigd, waardoor ook dit beroep moest wijzigen
Hierdoor is de ethiek ook gewijzigd ̶> Vele nieuwe vragen
Vandaag (ethiek in gezondheidszorg: Hoe omgaan met mogelijkheden waarover we
beschikken? Is alles wat we kunnen ook wenselijk/menselijk?
vb: prenatale screening, gevolg: ʻwil ik wel een kind met deze ziekte?ʼ
̶> Deze vraag is er gekomen door alle nieuwe mogelijke theorieën en praktijken en
maatschappij brengt meer structuur en duidelijkheid
Wat van belang is/ van waarde is in de Gk hangt af van meer factoren dan alleen klinische
(vb: welke behandelingen door sociale zekerheid worden terugbetaald)
2. Van Ethiek naar Deontologie
2.0. Inleiding
Deontologie (>Plicht, spreken over)
Wat met de ethiek?
Uitgangspunt: individuele vrijheid en eigen belang (wij kunnen onze eigen normen gaan
bepalen in deze maatschappij)
MAAR: conflicterende waarden en normen tussen individuen. (vb: multiculturalisme,
diversiteit aan normen en waarden..), dus alle normen en waarden moeten op elkaar
afgestemd worden om conflicten te gaan vermijden
̶> Afspraken nodig om met elkaar te kunnen samenleven (codes en
verwachtingspatronen)
Hoe minder we weten hoe we ons moeten gedragen, hoe meer afspraken dat we maken.
̶> Geen overkoepelende instantie meer (God) die ons allemaal samen houdt.
Vraag: Hoe bepalen wanneer iets ʻgoedʼ is?
2
, Ethiek in moderne wereld:
= vooral gebaseerd op 2 modellen (intentie en gevolg)
̶> basisonderscheid in ethiek om handelen te evalueren
DUS: vertrekken vanuit ʻjuiste intentieʼ of kijken naar de ʻgevolgenʼ van de intentie (vb:
bedelaar 10 euro geven)
2.1. Ethische theorieën
1. Plichtsethiek: intentie (Gesinnungsethiek)
Immanuel Kant (1724-1804): ʻModern rationele ethiek kan enkel vertrekken vanuit individu
(en niet vanuit God)ʼ. Dus hij zei dat men zelf normen en waarden kan bepalen zonder God.
MAAR: toch streven naar rationale samenleving ( en dus afspraken, regels,..)
Vrijheid= uitgangspunt van dit geloof
Goed doen voor een ander omdat je dat wilt, en niet omdat je iets terugwilt
Radicaal uitgangspunt van Kant:
ʻMens is een vrij wezen (je bent jezelf tot wetgever)ʼ
Autonomie= zichzelf van een wet voorzien en niet volgen van een wet door een ander
(heteronomie)
MAAR: toch hebben we een wet of plicht nodig want het doel is een rationale samenleving
Paternalisme= arts beslist zelf want ʻweer het beterʼ (vroeger)
Autonomie
Conclusie: indien autonomie vooropstaat, zal de mens zichzelf een wet moeten opleggen,
en deze wet=plicht (de bedoeling is om deze dan na te leven, maar is niet altijd zo)
Waarom houdt de mens zich hieraan? Als verlicht rationeel wezen ziet hij in dat hij het
goede zelf kan en moet doen, zoniet belandt de SA in chaos
MAAR: daarom gebeurt het nog niet altijd (ethiek: wat zou moeten zien, niet wat het is)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LDR99. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now