Dit document bevat een uitgebreide samenvatting van alle werkgroepen (tussentoets en eindtoets) van het vak strafprocesrecht aan de Universiteit Leiden. Alle vragen uit het werkboek worden uitgebreid behandeld op tentamenniveau. Veel succes voor het tentamen.
De kern van de problematek s dat er voor een opspor ningsmethode waarb j nbreuk wordt ingemaakt
op een ingrondrecht van een verdachte, n d t ingeval pr vacy, er n being nsel een wetel jke ingrondslaing
moet z jn. D t heef te maken met het strafvorderl jk leingal te tsbeing nsel n art. 1 Sv: b j opspor ning s er
namel jk sprake van strafvorder ning en d t heef alleen b j plaats nd en d t b j de wet voorz en s; er
moet dus een wetel jke bevoeingdhe d z jn voor een opspor ningsmethode.
De opspor ningsmethode waarb j er een ‘stlle sms’ wordt verstuurd kent ingeen spec feke wetel jke
ingrondslaing. Maar de Hoinge Raad stelt dat voor een opspor ningsmethode zonder spec feke wetel jke
ingrondslaing de alingemene ingrondslaing artkel ol tewet en de artkelen 141 en 142 Sv voldoende
kunnen z jn. Deze bevoeingdheden worden dan mpl c et verwerkt n de alingemene taak van opspor ning
d e beschreven wordt n deze artkelen omdat w j wel w llen dat de pol te deze bevoeingdheden maing
u tvoeren. De normer ning v ndt plaats n de rechtspraak.
H er z jn cr ter a aan verbonden aaningez en n et zomaar alle n euwe opspor ningsbevoeingdheden op een
alingemene ingrondslaing kunnen worden ingestoeld, d t n het kader van de rechtswaarboringen.
Vraag 2:
De Hoinge Raad overweeingt twee factoren b j het beoordelen van opspor ningsmethoden als de ‘stlle
sms’, het ingaat om l chte opspor ningshandel ningen:
R.o. 2.4: “Voor een dergelijke wijze van opsporing moet worden aangenomen dat de
opsporingsambtenaren op grond van artkel 3 Politewet 2012 en artkel 141 en 142 van het Wetboek
van Strafvordering, zoals in de rechtspraak van de Hoge Raad uitgelegd, alleen bevoegd zijn haar in
te zeten op een wijze die een beperkte inbreuk maakt op grondrechten van burgers en die niet zeer
risicovol is voor de integriteit en beheersbaarheid van de opsporing.”
Twee cr ter a of er sprake s van een l chte opspor ningshandel ningen:
Inbreukcriterium: het ingaat h erb j om een toets waarb j ingekeken wordt dat de opspor ningsmethode
slechts een beperkte nbreuk maakt op de ingrondrechten van buringers.
Integriteitscriterium: De opspor ningsmethode maing n et zeer r s covol z jn voor de nteingr te t en
beheersbaarhe d van de opspor ning.
Ind en er sprake s van l chte opspor ningshandel ningen dan kan het onder de alingemene bevoeingdheden
vallen, nd en n et, dan moeten we de formele wetingever afwachten.
Vraag 3:
R.o. 2.5: “Het oordeel van het Hof dat in het onderhavige geval het toezenden van voormelde, voor
de gebruiker van het toestel niet-waarneembare sms-berichten, een beperkte inbreuk heef gemaakt
,op grondrechten van de verdachte en niet zeer risicovol is geweest voor de integriteit en
beheersbaarheid van de opsporing, geef niet blijk van een onjuiste rechtsopvatng. Of dat oordeel
begrijpelijk is, is afankelijk van de omstandigheden van het geval. In het onderhavige geval is dat
oordeel niet onbegrijpelijk, mede in aanmerking genomen dat het Hof heef vastgesteld dat:
1. Gelet op de duur en frequente van toezending, slechts een beperkt beeld van de bewegingen
van de gebruiker van de telefoon werd verkregen;
2. Het opsporingsmiddel met toestemming van de Ofcier van Justte is ingezet;
3. Ondanks gebreken in de verslaglegging uiteindelijk voldoende duidelijkheid over de inzet van
de methode is verkregen; en
4. Reeds uitvoering werd gegeven aan op de voet van de art. 126g, 126m en 126n Sv door de
Ofcier van Justte gegeven bevelen en een machtging van de Rechter-Comommissaris als
bedoeld in art. 126m, vijfde lid, Sv was verstrekt.”
De Hoinge Raad heef enerz jds ingekeken naar de nbreuk op de ingrondrechten van de verdachte, met
name k jken naar de frequente en duur van het ingebru k van de stlle sms-ber chten, maar heef de
rechtmatinghe d van het opspor ningsm ddel ook ingekeken n het l cht van andere omstand ingheden.
H erb j ingaat het om de betrokkenhe d van de ofc er van justte en de ingel jktjd inge nzet van d verse,
eveneens op de persoonl jke levenssfeer nbreuk makende dwaningm ddelen.
Aaningez en de HR ook b j punt aaningeef dat er voldoende du del jkhe d over de nzet van de
methode s verkreingen betekent d t dat de HR n et alleen aandacht besteed aan het nbreukcr ter um,
maar ook aandacht heef voor de controleerbaarhe d en de nteingr te t van het handelen van de
opspor nings nstantes.
(Daarnaast spelen op de achteringrond de being nselen van subs d ar te t en proportonal te t een rol).
Bovenstaande normer ning van de HR n r.o. 2.5 s zeer beperkt, de HR s zeer kar ing. Maar, de rechter
kan het naarder normeren. Boringers stelt dat rechterl jke normer ning altjd casuïstsch s, dat ingeldt n
d t ingeval ook voor de HR, maar dat hoef n z jn alingemeenhe d n et zo te z jn. Dus, wat volingens hem
betref een probleem s, hoef n et per se zo te z jn. De rechter kan ook du del jker normeren.
Vraag 4:
De normer ning van l chte opspor ningshandel ning v ndt plaats door de rechter, de twee besproken
cr ter a. Deze cr ter a worden beoordeeld aan de hand van de omstand ingheden van het ingeval,
casuïstsch dus.
Nadeel:
Onzekerheid: Ju st n het fe t dat de wet n et spec fek en volled ing reingelt welke
opspor ningshandel ningen z jn toeingelaten (en wanneer d e z jn toeingelaten), kan als nadeel worden
ingez en dat er soms onzekerhe d zal heersen of bepaalde opspor ningshandel ningen moingen worden
verr cht. Dat heef als ingevoling dat b j toepass ning van d e handel ningen telkens debaten omtrent de
rechtmatinghe d zullen ontstaan
Twee verder nadelen verbonden aan de onzekerhe d:
1. ‘Chilling efectt: vanweinge tw jfel omtrent de toelaatbaarhe d worden bepaalde
opspor ningshandel ningen achterweinge ingelaten (ondanks dat de rechter deze als rechtmating zou
kunnen beoordelen). Gevoling: n veau van opspor ning s n et optmaal.
2. Minder rechtsbescherming: wanneer er door de opspor ningsautor te ten ju st voor wordt
ingekozen de ingrenzen op te zoeken en bewust het r s co wordt ningecalculeerd dat een
, opspor ningshandel ning onrechtmating zal worden bevonden, zal de buringer het ingevoel kunnen
bekru pen dat de overhe d een loopje neemt met de wet en dat dus wordt ningeboet op het
ingewenste n veau van rechtsbescherm ning.
Vraag 5:
Boringers w l op een andere w jze een evenw cht bere ken tussen enerz jds de ingewenste fee b l te t
van de normer ning van d e opspor ningshandel ningen en anderz jds de e sen van rechtszekerhe d?
Volingens Boringers moet h ervoor worden ingekeken naar een normer ningsw jze d e l ingt tussen enerz jds
rechtspraak en anderz jds een spec feke reingel ning n het Wetboek van Strafvorder ning. Men komt dan
u t op de algemene maatregel van bestuur. Het voorstel strekt ertoe om de moingel jkhe d te b eden
met betrekk ning tot bevoeingdheden d e worden beschouwd als ‘l chte’ en ingelet op ingrond van artkel
ol tewet 2012 en artkel 141/142 Sv op z ch als voldoende n de wet verankerde bevoeingdheden,
(nadere) voorschr fen te stellen d e worden opingenomen n een alingemene maatreingel van bestuur.
Lost dit het probleem op?
Er bl jf ook b nnen de Amvb problemen met de rechterl jke normer ning, d t soort zaken z jn nou
eenmaal afankel jk van de fe ten en omstand ingheden van het ingeval. Omdat het zo casuïstsch s, kan
d t n et n een Amvb worden ingevat. D t soort zaken moeten nou eenmaal door de rechter n een
spec fek ingeval worden opingelost.
In het kader van modern ser ning, het voorstel, wordt ook ingesuingingereerd om meer ingebru k te maken
van amvb’s. Maar, dan anders dan Boringers, wordt ingezeingd dat ook zwaardere m ddelen te reingelen z jn
n een Amvb. Het probleem h ermee s dat het vanu t het leingal te tsbeing nsel n et leing tem s als
zwaarder bevoeingdheden n laingere wetingev ning worden ingevat. Zwaardere handel ningen normeren door
een m n ster s m nder democratsch, daarom moeten we de wetingever afwachten.
Casus 1:
Vraag 1:
Relevante feiten:
- Br ef comment over Opel Zafra tjdens br efning: n de buurt s reingelmating een auto van d t
type inges ingnaleerd waarvan de nz tenden z ch schuld ing zouden maken aan de handel n
verdovende m ddelen.
- Aingenten z en een auto van d t type r jden en volingen deze auto.
- Aingent m vordert nzainge n hun personal a (art. 52 Sv)
- Aingent Olaf doorzoekt de auto (art. 9 Opw). B j de doorzoek ning tref Olaf onder de
bestuurdersstoel een sealbaing met cocaïne aan.
Rechtsvraag: Was er sprake van een verdachte/verdenk ning waardoor de aingenten bevoeingd waren om
deze opspor ningsbevoeingdheden n te zeten?
Toepassing:
Opspor ningsbevoeingdheden, dus Art. 52 Sv en art. 9 Opw, e sen altjd dat er sprake s van een
verdachte/verdenk ning. Er kan pas sprake z jn van een verdachte nd en er een redel jke verdenk ning s.
Als advocaat w l k ingraaing nu toel chten dat er n et aan de voorwaarden voor deze
opspor ningsbevoeingdheden s voldaan, de aanhoud ning was onrechtmating.
,Toetsing art. 52 Sv en art. 9 lid 1 sub a Opiumwet: (Als advocaat alleen benoemen waar het
problematsch s).
Art. 52 Sv e st dat er sprake s van een verdachte. Tussen haakjes staan de voorwaarden u t art. 27 Sv,
onderstaande voorwaarden kunnen op alle bepal ningen waar n een redelijke verdenking wordt ingeë st
worden toeingepast, n et alleen n art. 27 Sv.
Er wordt door be de artkelen een redel jke verdenk ning vere st (art. 52 Sv verdachte en art. 9 l d 1 sub
a Op umwet een redel jke verdenk ning dus daarom kunnen w j ze weingens de casus ook ingezamenl jk
toetsen):
1. Individualiseerbaar (verdachte): het moet duidelijk zijn om welke persoon/object het gaat.
- art. 9 l d 1 sub a Op umwet: Er z jn veel Opel Zafra’s d e n d e buurt r jden, dus s het op
bas s van het s ingnalement ook n et concreet ingenoeing om welke Opel Zafra het ingaat, Opel
Zafra s veel te alingemeen.
- Art. 52 Sv: d t s ook n et nd v dual seerbaar, het ingaat om een ingroep nz tenden, het s n et
du del jk om welke personen het ingaat. Ind en er bv. stond mannen met bepaalde u terl jke
kenmerken s het al spec feker.
Dus het s n et nd v dual seerbaar voor be de artkelen omdat het n et voldoende inger cht s op welke
auto en welke nz tenden.
In een tentamen n et de volingende twee noemen als advocaat, want d t s n et problematsch.
2. Objectiveerbaar (voorafgaande feiten en omstandigheden): niet alleen op intuïte afgaan,
maar op concrete feiten en omstandigheden
De auto s wel en ingsz ns objectveerbaar, het ingaat om objecteve ingeingevens.
3. Concretiseerbaar (aan enig strafaar feit): vermoeden hebben van een bepaald strafaar
feit.
In casu ingaat het om de handel n verdovende m ddelen, dus d t s concretseerbaar.
Conclusie: Voor de rechtmatinge toepass ning van be de opspor ningsbevoeingdheden s een redel jk
verdenk ning vere st. Voor een redel jke verdenk ning z jn bepaalde voorwaarden vere st, n casu wordt
er n et voldaan aan het vere ste van nd v dual seerbaarhe d.
Casus 2:
Vraag 2:
Relevante feiten en omstandigheden:
- Het ingaat om een anon eme bron d e een redel jk concrete tp ingeef: persoon wordt
beschreven, locate, welke wapens en voertu ing.
- Opspor ningsambtenaren ingaan meteen naar het adres na de tp
- De zwarte Ferrar staat bu ten het adres
- De aingenten ingaan naar b nnen en doorzoeken en v nden de vuurwapens.
- Vervoling ning voor verboden vuurwapenbez t op bas s van art. 49 WWM.
Rechtsvraag: Kun je op bas s van moingel jk onbetrouwbare nformate, MMA meld ning, een redel jke
verdenk ning aannemen zoals vere st n art. 49 WWM?
Toepassing (OvJ s partjd ing maar ook maing stratel jk, k jkt met een rechterl jke br l)
,De advocaat n deze zaak ingeef aan dat er ingeen sprake was van een redel jk vermoeden b j de
aingenten dat er wapens of mun te aanwez ing z jn n de z n van art. 49 WWM, waardoor de
doorzoek ning onrechtmating was.
Graaing zou k als OvJ op d t verweer van de advocaat w llen reaingeren, door de toets van een redel jk
vermoeden u t te voeren: H erb j s het HR Anon eme nformate arrest van belaning om te bepalen of
er op bas s van een anon eme meld ning sprake kan z jn van een redel jk vermoeden van schuld.
In d t arrest bepaalde de HR:
- Dat een voldoende concrete en gedetailleerde anonieme melding van een misdrijf
voldoende grond voor het in een bepaald artkel bedoelde vermoeden kan opleveren om het
afgeven van een machtging tot binnentreden van de woning te rechtvaardigen.
- Daarnaast moet er ook nader onderzoek plaatsvinden, er moet een verifcate plaatsvinden,
omdat we in beginsel twijfelen aan de betrouwbaarheid van een dergelijke melding.
Maar:
- Voor het aannemen van voldoende verdenking is niet in alle gevallen van een MMA-melding
nader onderzoek vereist. Dit kan onder omstandigheden uitblijven. Dit gaat om uitzonderlijke
gevallen: dat de informate zo evident betrouwbaar is op basis van de mate van concreetheid
en de details dat nadere verifcate niet nodig is.
Ten eerste moet de tp dus voldoende concreet en ingedeta lleerd over het strafare fe t z jn: er wordt
een adres ingeingeven, welke spec feke wapens, types en merken van de auto.
Maar, het fe t dat emand twee wapens heef betekent n et dat emand wapenhandelaar s. Het
vermoeden moet redel jk z jn, dus n et dat je ntuïte zeingt dat d t een wapenhandelaar s. Het ingaat
n et om een tp d e voldoende concreet en ingedeta lleerd s met betrekk ning tot wapenhandel.
Er s nader onderzoek verr cht, ingekeken naar de Ferrar , maar d t heef ingeen betrekk ning op het
strafaar fe t. Er heef dus e ingenl jk ingeen toets ning plaatsingevonden.
Teruing naar de tp dus of de nformate dusdan ing en ev dent betrouwbaar s op bas s van de mate van
concreethe d en de deta ls (vere st als er ingeen nadere toets ning plaatsv ndt)?
Als men de tp bek jkt s d t n et zodan ing concreet en ingedeta lleerd zodat men een veringaande
bevoeingdhe d mocht nzeten als een doorzoek ning. Er s ingeen nadere ver fcate ingedaan door de
opspor ningsambtenaren zoals voor de ingarainge wachten, controleren of de persoon daar echt woont en
of de auto op z jn naam staat etc. D t onderzoek wordt vere st door de HR, tenz j de tp ev dent
betrouwbaar s.
Koppeling aan rechtmatigheid: Er s ingeconstateerd dat er zonder nadere ver fcate ingeen redel jk
vermoeden van schuld kan worden aaningenomen. Dus, als OvJ, k jkend naar de rechtmatinghe d
moeten we k jken naar de redel jke verdenk ning d e vere st s: Er s tw jfel over de
objectveerbaarhe d, het s ondu del jk hoe betrouwbaar de anon eme ingeingevens z jn.
Omdat het n et objectveerbaar s kan er ingeen sprake z jn van een redel jke verdenk ning (de
rechtmatinghe d n het alingemeen), vere st voor art. 49 WWM.
Conclusie: er s n et sprake van een voldoende concrete en ingedeta lleerd anon eme tp. K jkend naar
de rechtmatinghe d s er n et voldaan aan de objectveerbaarhe d, vere st voor een redel jke
verdenk ning n de z n van art. 49 WWM.
Casus 3:
Relevante feiten:
, - nz tenden van een auto met een Beling sch kenteken overhand ingen een plastc zak aan een
motorr jder.
- Ambtshalve bekend b j de aingenten: reing o met veel druingingerelateerde cr m nal te t en vaak
auto’s met een Beling sch kenteken b j betrokken.
- Auto wordt staande ingehouden en er v ndt een fou ller ning plaats, h erb j wordt XTC ingevonden
en valse bankb ljeten.
Rechtsvraag: s er sprake van ernstinge bezwaren waardoor de fou ller ning n de z n van art. 9 l d 2 Sv
rechtmating was?
Juridisch toetsingskader:
- Art. 27 Sv
- Art. 9 l d 2 Opw
- HR 2 februar 1988 Stormsteeing arrest
Toepassing:
Als rechter zal k h er aan de hand van de wet en jur sprudente toetsen of er sprake s van ernstinge
bezwaren d e vere st z jn voor een rechtmatinge fou ller ning n de z n van art. 9 l d 2 Sv. Deze
opspor ningsbevoeingdhe d vere st dus n et alleen dat er sprake s van een verdachte n de z n van art. 27
Sv, maar het eetra vere ste van ernstinge bezwaren (verdenk ning +).
Toets art. 27 Sv (redel jk verdenk ning): eerst redel jke verdenk ning, dat s namel jk altjd vere st voor
ernstinge bezwaren.
- Objectiveerbaar (voorafgaande feiten en omstandigheden + redelijk vermoeden van
schuld): niet alleen op intuïte afgaan, maar op concrete feiten en omstandigheden
Er z jn objecteve fe ten en omstand ingheden: het ingaat namel jk om een voertu ing met een
Beling sch kenteken, waarvan ambtshalve bekend s dat deze n de spec feke reing o vaak met
druings betrokken z jn. Voorts s er sprake van een waarnem ning van de overdracht van een
pakketje. D t z jn concrete fe ten en omstand ingheden d e een redel jk vermoeden ingeven
namel jk een fe t van alingemene bekendhe d en een waarnem ning.
- Individualiseerbaar (verdachte): het moet duidelijk zijn om welke persoon/voertuig het gaat.
In casu ingaat het om een auto met een Beling sch kenteken (dat s n et nd v dual seerbaar).
Maar, ook dr e nz tenden d e een plastc zak hebben aaningenomen, de waarnem ning komt
erb j voldoende nd v dual seerbaar om welke spec feke auto het ingaat.
- Concretiseerbaar (aan enig strafaar feit): vermoeden hebben van een bepaald strafaar
feit.
Het ingaat om druingingerelateerde cr m nal te t, welke druings prec es s n et du del jk, maar druings
s voldoende concretseerbaar om welk soort strafare fe ten het ingaat.
Maar, het moet dus weingens het vere ste van ernstinge bezwaren waarschijnlijk z jn dat het strafare
fe t s beingaan. In casu s er sprake van ernstinge bezwaren, omdat de casus overeenkomt met het HR
Stormsteeing arrest:
Volgens de Hoge Raad waren de plotselinge schrikreacte van de man bij het zien van de agenten en
de bekendheid dat rond de Stormsteeg veel opiumdelicten worden gepleegd voldoende grond voor
ernstge bezwaren tegen de verdachte dat hij zich schuldig had gemaakt aan een opiumdelict
In deze casus s het overhand ingen van een plastc zak aan een motorr jder, het ingaat om een auto met
een Beling sch kenteken d e vaak betrokken z jn met druings en de bekendhe d dat het plaatsv ndt n een
reing o waar er voldoende druingingerelateerde cr m nal te t (fe ten van alingemene bekendhe d kunnen dus
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller olaftijhuis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
