Summary
Heelkunde en medische beeldvorming van het paard - SAMENVATTING
LET OP: In deze samenvatting zit de delen ORTHOPEDIE en WEKE DELEN - dus het deel medische beeldvorming staat er NIET in (het is makkelijker om bij deze lessen aantekeningen te maken in de slides).
[Show more]
Preview 10 out of 150 pages
Uploaded on
April 10, 2024
Number of pages
150
Written in
2023/2024
Type
Summary
diergeneeskunde
optie paard
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Education
Diergeneeskunde
Course
Heelkunde en medische beeldvorming van het paard (G000883)
All documents for this subject (1)
$9.89
Added
Add to cart
Add to wishlist
100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached
Heelkunde en medische beeldvorming van het paard
- deel Orthopedie en Weke Delen
2e master 2023-2024
Zarah Barrau
,Inhoudsopgave
A. Orthopedie ................................................................................................................................................................... 7
1. Voet ............................................................................................................................................................................. 7
1.1. Anatomie........................................................................................................................................................... 7
1.2. Hoefabces (‘blein’) ......................................................................................................................................... 8
1.3. Verticale hoornspleet ................................................................................................................................... 9
1.4. Losse wand .................................................................................................................................................... 11
1.5. Hoornzuil (keratoma) ................................................................................................................................ 12
1.6. Hoefkanker .................................................................................................................................................... 13
1.7. Vernageling / nageldruk .......................................................................................................................... 14
1.8. Hoefavulsie .................................................................................................................................................... 14
1.9. Nageltred ....................................................................................................................................................... 15
1.10. Hoefbevangenheid .................................................................................................................................. 17
1.11. Hyperflexie hoefgewricht ...................................................................................................................... 20
1.12. Ossificatie hoefkraakbeenderen ......................................................................................................... 22
1.13. Hoefbeenfractuur ..................................................................................................................................... 23
1.14. Hoefbeencyste........................................................................................................................................... 24
1.15. Artropathie hoefgewrich ....................................................................................................................... 25
1.16. Straalbeenfractuur.................................................................................................................................... 25
1.17. Podotrochleïtis .......................................................................................................................................... 26
2. Kogel en koot ....................................................................................................................................................... 29
2.1. Subcutane cyste .......................................................................................................................................... 29
2.2. Tenosynovitis sesamschede .................................................................................................................... 29
2.3. Artropathie kogelgewricht ...................................................................................................................... 31
2.4. Kogelfragmenten ........................................................................................................................................ 31
2.5. Sesambeenfracturen .................................................................................................................................. 34
2.6. Sesamoidose................................................................................................................................................. 36
2.7. Sesambeen osteomyelitis ........................................................................................................................ 36
2.8. Luxatie kogelgewricht ............................................................................................................................... 37
2.9. Congenitale dorsale deviatie kogel ..................................................................................................... 37
, 2.10. Verworven dorsale deviatie kogel ...................................................................................................... 38
2.11. Digitale hyperextensie ............................................................................................................................ 39
2.12. Laterale en mediale deviatie kogel .................................................................................................... 39
2.13. Wonden t.h.v. koot................................................................................................................................... 40
2.14. Artropathie kroongewricht ................................................................................................................... 40
2.15. Luxatie / subluxatie kroongewricht ................................................................................................... 41
2.16. Kootbeenfractuur ..................................................................................................................................... 42
2.17. Kroonbeenfractuur................................................................................................................................... 43
2.18. (Epi)fysitis .................................................................................................................................................... 43
3. Metacarpus en metatarsus .............................................................................................................................. 44
3.1. Polydactylie ................................................................................................................................................... 44
3.2. Wonden .......................................................................................................................................................... 44
3.3. Tendinitis / desmitis ................................................................................................................................... 45
3.4. Proximale insertie-desmopathie van de MIM .................................................................................. 46
3.5. Pijpbeenfracturen ....................................................................................................................................... 49
3.6. Griffelbeenfracturen ................................................................................................................................... 50
3.7. ‘Schiefel’ ......................................................................................................................................................... 51
3.8. ‘Sore shin’ ...................................................................................................................................................... 52
4. Tarsus ....................................................................................................................................................................... 52
4.1. Wonden .......................................................................................................................................................... 52
4.1. Piephak ........................................................................................................................................................... 53
4.3. Oppervlakkige buigpees bursitis .......................................................................................................... 54
4.4. Achillespees bursitis................................................................................................................................... 54
4.5. Luxatie oppervlakkige buigpees ........................................................................................................... 54
4.6. Dislocatie diepe buigpees ....................................................................................................................... 55
4.7. Tenosynovitis tarsaalschede.................................................................................................................... 55
4.8. Tibiotarsaal gewricht ................................................................................................................................. 56
4.9. Osteochondrose .......................................................................................................................................... 57
4.10. Kleine tarsaalgewrichten ........................................................................................................................ 59
4.11. Luxaties thv de sprong ........................................................................................................................... 61
4.12. Hazenhak ..................................................................................................................................................... 61
, 4.13. Valgus tarsus .............................................................................................................................................. 62
4.14. Onvolledige ossificatie tarsaalbeentjes ............................................................................................ 62
4.15. Hanentred ................................................................................................................................................... 62
5. Knie – schenkel .................................................................................................................................................... 64
5.1. Prepatellair hematoom ............................................................................................................................. 64
5.2. Calcinosis circumscripta ........................................................................................................................... 64
5.3. Proximale patellafixatie ............................................................................................................................ 65
5.4. Laterale patellaluxatie ............................................................................................................................... 66
5.5. Traumatische (osteo)artritis knie ........................................................................................................... 67
5.7. Osteochondrose laterale femurkam .................................................................................................... 68
5.8. Subchondrale botcyste mediale femurcondyl ................................................................................. 69
5.9. Fibularis tertius ruptuur ............................................................................................................................ 70
5.10. Gemeenschappelijke hielpees ruptuur ............................................................................................. 71
5.12. Proximale avulsie m. gastrocnemius ................................................................................................. 71
5.13. Fractuur van de patella........................................................................................................................... 72
5.14. Fractuur tuberositas tibiae .................................................................................................................... 73
5.15. Diafysaire tibia fractuur .......................................................................................................................... 74
5.16. Fractuur van de fibula ............................................................................................................................. 74
5.17. n. fibularis communis paralyse ............................................................................................................ 74
5.18. n. tibialis paralyse ..................................................................................................................................... 75
5.19. Fibrotische myopathie m. semitendinosus ..................................................................................... 75
6. Bekken – bil ........................................................................................................................................................... 76
6.1. Wonden en kneuzingen ........................................................................................................................... 76
6.2. Trauma m. quadriceps femoris .............................................................................................................. 76
6.3. Bekkenfractuur ............................................................................................................................................. 77
6.4. Luxatie heupgewricht ................................................................................................................................ 79
6.5. Femur fractuur ............................................................................................................................................. 80
6.6. Paralysen thv het bekken ......................................................................................................................... 80
6.6. Trombose bekkenarteries ........................................................................................................................ 81
7. Carpus ..................................................................................................................................................................... 83
7.1. Wonden en kneuzingen ........................................................................................................................... 83
, 7.2. Kniebuil (=bursitis precarpalis) .............................................................................................................. 83
7.3. Tenosynovitis precarpaalscheden ......................................................................................................... 84
7.4. Ruptuur extensor digitorum communis bij veulens ...................................................................... 84
7.5. Tenosynovitis carpaalschede .................................................................................................................. 85
7.6. Gewrichtsproblemen thv de carpus ..................................................................................................... 85
7.7. Dorsale deviatie carpus ............................................................................................................................ 86
7.8. Valgus carpi ................................................................................................................................................... 87
8. Elleboog / onderarm ......................................................................................................................................... 89
8.1. Kneuzingen en wonden ............................................................................................................................ 89
8.2. Elleboogbuil (= bursitis) ........................................................................................................................... 89
8.3. Fractuur van de ulna .................................................................................................................................. 90
8.4. Fractuur van de radius .............................................................................................................................. 91
8.5. Botcyste thv radius ..................................................................................................................................... 93
9. Schouder ................................................................................................................................................................ 93
9.1. Wonden thv de boeg ................................................................................................................................ 93
9.2. Gewrichtsproblematiek schouder ......................................................................................................... 93
9.3. Bursa bicipitalis problematiek ................................................................................................................ 94
9.4. Schouder fracturen..................................................................................................................................... 94
9.5. Humerusfractuur ......................................................................................................................................... 95
9.6. n. suprascapularis paralyse...................................................................................................................... 95
9.7. n. radialis paralyse ...................................................................................................................................... 95
B. Weke delen ................................................................................................................................................................ 97
1. Bovenste luchtwegen ........................................................................................................................................ 97
1.1. Epidermale inclusiecyste .......................................................................................................................... 97
1.2. Choanale atresie .......................................................................................................................................... 97
1.3. Dorsale verplaatsing zacht gehemelte ............................................................................................... 98
1.4. Dynamische collaps farynx/larynx ...................................................................................................... 100
1.5. Subepiglottis cyste ................................................................................................................................... 100
1.6. Epiglottis entrapment ............................................................................................................................. 101
1.7. Sino-nasaal cyste ...................................................................................................................................... 101
1.8. Progressief ethmoid hematoom ......................................................................................................... 103
, 1.9. Sinus hydrops / mucocele ..................................................................................................................... 104
1.10. Pathologie van de luchtzakken ......................................................................................................... 105
2. Tandheelkunde................................................................................................................................................... 109
2.1. Slijtagestoornissen ................................................................................................................................... 109
2.2. Aanpak van apicale infecties ................................................................................................................ 114
2.3. Caries of tandbederf ................................................................................................................................ 119
2.4. EOTRH ........................................................................................................................................................... 121
2.5. Polydontie .................................................................................................................................................... 122
2.6. Ectopische tand ......................................................................................................................................... 122
2.7. Verwondingen door het bit................................................................................................................... 123
3. Headshaking ....................................................................................................................................................... 125
3.1. Klinisch beeld ............................................................................................................................................. 125
3.2. Etiologie........................................................................................................................................................ 125
3.3. Diagnostisch plan ..................................................................................................................................... 126
3.4. Behandeling ................................................................................................................................................ 129
4. Urogenitaal stelsel ............................................................................................................................................ 131
4.1. Urolithiasis ................................................................................................................................................... 131
4.2. Penisparalyse / paraphimosis ............................................................................................................... 132
5. Ofthalmologie .................................................................................................................................................... 134
5.1. Basis oogonderzoek ................................................................................................................................ 134
5.2. Ulceratie cornea ........................................................................................................................................ 135
5.3. Immuun-gemedieerde keratitis........................................................................................................... 138
5.4. Equine recurrente uveïtis ....................................................................................................................... 140
6. Oncologie ............................................................................................................................................................ 144
6.1. Equine sarcoïd ............................................................................................................................................ 144
6.2. Squameus cel carcinoma ....................................................................................................................... 147
6.3. Melanoma .................................................................................................................................................... 149
,A. Orthopedie
1. Voet
1.1. Anatomie
Stratum externum (perioplum)
Stratum medium: wordt gevormd aan de kroonrand door kroonrand papillen
Stratum internum:
• Pigmentloos
• Lokaal gevormd door de lederhuidlamellen
• Versmelt met het stratum medium
• Heeft hoornlamellen die interdigiteren met lederhuidlamellen dankzij hemidesmosomen
– de hemidesmosomen laten wel eens los zodat de hoornschoen kan afschuiven t.o.v. de
lederhuid (mbv matrixmetalloproteinases, zijn katabole enzymen EN
matrixmetalloproteinase-inhibitoren!) = fysiologisch → per maand zal de hoornschoen
1cm bijgroeien en afschuiven.
Lederhuid: bestaat uit lamellen, verbonden met het hoefbeen (periost)
Witte lijn = overgang wand en de zool, dwars gestrieerd: groei bestaat alternerend uit hoorn
geproduceerd door terminale papillen en hoornlamellen.
Zool is ongeveer 1.5cm dik – en groeit vrij snel terug. Bij de hoefwand is dat een ander verhaal!
Dus veel zool wegnemen is minder erg dan veel hoefwand wegnemen.
Belangrijk: hoornprodutie van kroonrand EN lokaal t.h.v lederhuidpapillen!!!
1. bursa podotrochlearis
2a. gewrichtsruimte hoefgewricht
2b.
2c.
3. sesamsschede
4a. afsplitsing DB naar kroonbeen
4b. afsplitsing DB naar straalbeen
4c. aanhechting DB op facia flexoria
5. lig. impar – hoefbeenstraalbeenband
lsr: lig. sesamoideum rectum: hecht aan
kroonbeenleuning
Straalbeen is eigenlijk het sesamsbeen van
het hoefbeen = de katrol
,1.2. Hoefabces (‘blein’)
• Komt frequent voor!
• Pododermatitis (infectieus: tussen het hoorn en het pododerm (lederhuid))
• Trauma + secundaire infectie
• Ontstaat meestal thv witte lijn
o Zoolabces
o Wandabces, fistel (thv kroonrand)
• Symptomen, letsels
o Erge kreupelheid, soms vrij plots
o Visitatie hoeftang is pijnlijk!
o Pulsatie (a. mediana VB, a. metatarsea AB)
o Warme hoef (?)
o Evt. ascenderend oedeem koot, pijp
o Evt. licht gestegen lichaamstemperatuur
o Drainage thv kroonrand
o Fistel
o Stel: het paard heeft alle symptomen van een hoefabces (pijnlijk op visiteertang,
pulsatie, mank, etc) maar zodra je gaat snijden om op zoek te gaan of dat er
inderdaad een ophoping van etter zit maar je vind dit niet → abces is nog niet rijp!!!
• Behandeling zoolabces
Je gaat met de visiteertang kijken waar het paard het meest gevoelig is op de witte lijn: dit is
waar je t.h.v. de witte lijn gaat snijden. Je sedeert het paard / eventueel block van het
onderbeen. Met een hoefmesje ga je nu in hele dunne laagjes hoef wegsnijden (mm per
mm) tot je op de lederhuid komt (dit is waar je die interdigiterend papillen hebt) → je ziet
dat je daar ben omdat je puntbloedingen ziet (dit is waar je de papillen aan hebt gesneden).
Als het goed is ben je daarvoor het abces al tegengekomen → draineren en opkuisen en
voila. Hoef groeit 1cm per maand → defect herstelt vanzelf.
Horizontale hoornspleet wanneer een blein uitgroeit:
,• Behandeling wandabces, fistel
o Drainage dist / prox + doorspoelen (eventueel lokaal wat
antibiotica): goed uitvoeren anders risico op chronische
fistel!!!
o Spontaan uitgebroken blein
▪ Geen bijkomende behandeling
▪ Bijkomende drainage dist + doorspoelen
o Chronische fistel (‘keratoma’): excisie (zie verder)
• Nabehandeling
o Verband (veel verwisselen), voetgips (gaat langer mee en is waterdicht)
o Tetanusprofylaxie
o Antibiotica? → eigenlijk niet, enkel als je heel veel reactie hebt (dik been, etc)
o Tijdelijke NSAIDs (liefst eenmalig)
o ‘probleemvoeten’ → voeten die vaker hoefzweren hebben: ander beslag
o Herstelt heel snel!!! Binnen enkele dagen bijna niet meer mank
1.3. Verticale hoornspleet
• Kroonrandscheur vs draagrandscheur
vs
• Oppervlakkige vs perforerende scheur
vs
• Kroonrand weet goed te herstellen: per secundam!!! Als een hoef scheurt vanaf de
kroonrand dan is dat een teken dat er een zekere spanning in het hoefkapsel zit waar die
niet mee om kan gaan. Een hoefscheur in de kroonrand is dus een teken van een overbelast
hoefkapsel
, o Kwartierscheuren (ligt tussen de hiel en de man) en teenscheuren – beide thv
kroonrand
en
o Kwartierscheuren: hoe stijler de wand = hoe dunner de wand
De kwartieren staan stijler dan de teenstreek!
▪ Varus van de kogel is predisponerend! Bijkomende endorotatie helpt daarbij
niet…
▪ Vlaamse stand: als dier meer land op de laterale hiel en kwartier → kroonrand
zal opstuwen omwille van de verhoogde druk
o Teenscheuren: hierbij is het niet makkelijk om erachter te komen wat er mis is aan de
conformatie van de hoef en wat dus de primaire oorzaak is van de scheur…
• Oorzaak
o ‘Hoefverwaarlozing’ Een hoefijzer geeft 40% reductie van
o Slechte hoornkwaliteit het hoefmechanisme EN de hielen
o Slechte hechting kunnen niet meer onafhankelijk van
o Conformatie (teen & kwartier) elkaar bewegen. Het zou kunnen dat
paarden die blootvoets lopen hiervan
profiteren t.o.v. beslagen paarden
Frans = geëxoroteerd, Vlaams = geëndoroteerd
• Behandeling: conservatief
o Ontlasten!! (1)
▪ Driekwartijzer met brug + gevuld met silicone – wand met scheur zal als het
ware zweven boven de grond