geschiedenis samenvatting H5 paragraaf 1,2,3 en 4 alle informatie!
5 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Book
Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
in mijn samenvatting staat alles wat je moet weten voor paragraaf 1,2,3 en 4 van hoofdstuk 5 deze samenvatting is door de docent gecontroleerd en alles staat er in
succes met leren :)
paragraaf 1
wat veranderde in het leven van mensen in de 19e eeuw?
veel mensenwerk werd vervangen door machines. de periode vanaf de 1800 wordt de
moderne tijd genoemd. veel mensen werkte in de industrie (productie in fabrieken). er was
nog veel meer veranderd want
1800 1900
vervoer: te voet,te paard,zeilschip te voet,te
paard,stoomschip,stoomtrein
steden bijna niet verlicht verlichting in steden en steeds meer mensen
mensen werken vooral op het land mensen werken vooral in de industrie en productie
met machines
werkte met hand/werktuigen werkte met machines en er waren nieuwe producten
zoals telefoons,blikvoedsel en lucifers
het leven van de Europeanen veranderde veel meer dan de eeuwen daarvoor deze grote
veranderingen noemen we industriële revolutie ingrijpende veranderingen in de
productiemethoden, waarbij handarbeid wordt vervangen door machines
hoe en waardoor nam de productie toe?
de productie nam toe door stoommachines de eerste stoommachine werd bedacht door
Thomas Newcomen en later werden er nog betere uitgevonden door James Watt de
productie nam veel toe in de nijverheid dit begon in Groot-Brittannië al in 1750 werden
spinnewielen vervangen door spinmachines (op watermolens) en werd het katoen
vervangen door Indiaas/Amerikaans katoen omdat dit sterker was vanaf 1800 werden deze
machines aangedreven door stoommachines en in grote gebouwen geplaatst (fabrieken)
stoommachines werden gebouwd van ijzer omdat ze sterk moesten zijn Groot-Brittannië
exporteerde hun producten naar de hele wereld vanaf 1850 was er ook industrialisatie in
andere westerse landen en Japan
wat veranderde in de industrie vanaf 1870?
vanaf 1870 versnelde de industrialisatie naast steenkool kwam aardolie op als energiebron
er ontstonden nieuwe soorten industrie en veel nieuwe producten nieuwe industrieën waren
de chemische industrie (kunststof en kunstmest) en de voedingsmiddelenindustrie ook werd
de gloeilamp uitgevonden door een team (wat ook nieuw was als een team een uitvinding
doen) onder leiding van Thomas Edison
Wat veranderde er in de samenleving?
de steden groeide snel (ook Amsterdam na een tijd van stilstand maar Rotterdam ging iets
beter) en de bevolking nam toe veel minder mensen werkte in de landbouwsector en steeds
meer mensen werkte in fabrieken of in de dienstensector er ontstond een industriële
samenleving ook ontstond er een industrieel kapitalisme waarin de band tussen werkgever
en werknemer onpersoonlijk werd en het alleen maar ging over winst maken de 19e eeuw
wordt de tijd van burgers en stoommachines genoemd de meeste ondernemers kwamen uit
de Bourgeoisie de groep rijke burgers
, paragraaf 2
hoe werd Nederland vanaf 1815 bestuurd?
in 1813 kwam prins willem frederiek met een engels schip aan op het strand van
scheveningen (dat was dezelfde plek waar hij 19 jaar eerder weg gevlucht was samen met
zijn vader stadhouder willem V nu de franse overheersers weg waren kwam hij alleen terug)
hij werd enthousiast ontvangen en werd koning willem I (na het verlies van napoleon kwam
bijna overal in europa weer een koning/regent aan de macht)
het werd niet helemaal zoals vóór de franse revolutie want, veel landen hadden een
constitutionele monarchie met een parlement en een grondwet (maar de grondwetten gaven
de koning wel macht) in 1815 werden nederland en België samengevoegd en werd het
koninkrijk der nederlanden genoemd.het parlement in nederland bestond uit de Eerste
kamer en de Tweede kamer (samen werden ze de staten-generaal genoemd) de koning had
veel macht want hij koos de leden van de eerste kamer uit nieuwe wetten moesten door het
parlement worden goedgekeurd. de leden van de provinciale staten kozen de
volksvertegenwoordigers van de provincie en die kozen dan de leden van de tweede kamer
de koning was ook regeringsleider
Welke invloed hadden de liberalen ?
de koning willem I bepaalde eigenlijk alles de nederlanders vonden dit wel prima maar de
belgen waren hier niet blij mee ze had minder personen van hun in het parlement en
moesten meebetalen voor de schulde die nederland had gemaakt in 1830 kwamen ze in
opstand en werd belgië weer onafhankelijk veel leiders van de belgische opstand waren
liberalen ze wilde meer vrijheid door de belgische opstand kreeg belgië in 18431 een liberale
grondwet maar alleen de mannen met een goed inkomen kregen stemrecht ook in andere
landen in europa kregen liberalen meer invloed toen willem I in 1840 werd opgevolgd door
zijn zoon willem II bleek dat de oude koning ongemerkt te veel geld uitgegeven had willem II
wilde daar weinig van weten en hij was voor de liberalen (kleine club in nederland) niet bang
hij deed niks met hun ideeën maar dit standpunt van de koning veranderde in 1848 toen er
in andere landen opnieuw opstanden uitbraken en koningen moesten vluchten daarom gaf
willem II na de eerste protesten iets meer macht aan de liberalen hij gaf de liberale leider
Thorbecke opdracht een nieuwe grondwet te schrijven
wat veranderde door de grondwet van 1848?
in de grondwet van Thorbecke werden burgerlijke vrijheden vastgelegd zoals
godsdienstvrijheid, persvrijheid en vrijheid van verenigingen en vergaderingen
en er stond dat nederland een parlementair stelsel kreeg (een politiek systeem
waarin het parlement de hoogste macht had) de regering mocht alleen geld
uitgeven met de goedkeuring van het parlement en het parlement moest ook
alle wetten goedkeuren de regering moest alles wat ze deden aan het parlement
vertellen de tweede kamer werd gekozen door → nederlandse burgers (mannen
die belasting kunnen betalen) de eerste kamer werd gekozen door de provinciale
staten waarin volksvertegenwoordigers zitten die door burgers van de provincie
werden gekozen en de koning was geen regeringsleider meer maar nog wel
staatshoofd de regeringsleider was nu de eerste minister (premier of minister-
president) alle ministers samen werden het kabinet genoemd (of de
ministerraad) de koning werd onschendbaar wat betekent dat bij alle fouten de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ejcjacobs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.
