Summary
samenvatting Grondbeginselen van de biologische antropologie
- Course
- Institution
volledige samenvatting biologische antropologie ppt + ppt fotos + boek + lessen
[Show more]
Seller
Follow
merelbr06
Content preview
1 : Biologische antropologieInleiding : Wat is biologische antropologie?
1. Inleiding
• Bio-antropologie
== de (natuurwetenschappelijke) studie van de mens
Mensen zijn primaten en delen een recente afkomst met de levende mensapen. Net als de
apen zijn wij het product van miljoenen jaren evolutie door natuurlijke selectie.
--> multidisciplinaire wetenschap
Er wordt gebruik gemaakt van heel veel verschillende wetenschappen.
2. Antropologie en diens subvelden
• Antropologie in de ‘4-field approach’
== de studie van de mensheid in al diens
vormen
o Cross-cultureel en holistische aard
--> We proberen de innerlijke
werking van een groep mensen te
begrijpen die andere wereldbeelden,
waarden en tradities hebben dan wij.
▪ Cultuur
== de som van de aangeleerde tradities van een groep mensen
o Vier deelgebieden
(1) Cultuur
(2) Linguïstisch / taalantropologie
(3) Archeologie
(4) Biologische antropologie
• Cultuur differentieert mensen van andere dieren
• Biologie produceert cultuur, maar cultuur kan biologie beïnvloeden
--> deze patronen worden bestudeerd onder de bioculturele antropologie
Culturele antropologie
• Culturele antropologie
== De studie van menselijke samenlevingen, vooral in cross-culturele context
--> Etnologie
--> Etnografie == studie van verschillende culturen
Linguïstische antropologie
• Linguïstische antropologie
== De studie van taal, diens geschiedenis en gebruik in diverse samenlevingen, culturen
--> Linguïstische vorm : grammaticale regels
--> Linguïstische functie : waarom spreken wij?
o GOSSIP & Grooming (Hypothese van Robin Dunbar cf. vlooien bij mensenapen)
--> Sociale context waarin taal ontwikkelde ?
,2 : Biologische antropologie
Archeologie
• Archeologie
== De studie van de materiële cultuur van vroegere volkeren/beschavingen
--> Artefacten (van stenen vuistbijlen tot zwaarden)
--> Materiële cultuur (van grotschilderingen tot SMAK)
--> Prehistorische archeologen : focus op prehistorie
--> Historische archeologen : focus op de geschiedenis
--> Nieuw en razendsnel ontwikkelend gebied : archeogenetica
o DNA van menselijke voorouders
Biologische antropologie
• Een biologische antropoloog
== elke wetenschapper die de menselijke soort vanuit evolutionair perspectief bestudeert.
• Reikwijdte van de bio-antropologie :
o Paleoantropologie
== de studie van de fossiele records van ancestrale mensen en hun naaste verwanten
(primaten)
--> onderzoek begint met veldwerk (zoeken naar nieuwe ontdekkingen)
--> studie gebeurt in musea en universitaire labo’s
o Skeletale biologie
== de studie van het menselijke skelet en de patronen en processen van menselijke groei,
fysiologie en ontwikkeling
--> menselijke osteologie == studie van het skelet
--> antropometrici
▪ Eerste generatie van biologische antropologen
▪ Metingen van het menselijk lichaam (gemiddelden, variaties, …)
o Paleopathologie (paleo + pathos + logos) en bioarcheologie
== de studie van ziekten in oude menselijke populaties en de studie van menselijke resten in
archeologische context
--> nut ?
Ziektes veroorzaakt door bacteriën en virussen zijn ook oud. Op oude skeletten
kunnen we dus tekenen vinden van oude virussen. Door welke virussen werden
mensen getroffen?
--> voorbeeld : sporen van infecties op botten en schedels
o Forensische antropologie
== de studie van de identificatie van menselijke overblijfselen in legale (forensische) context
--> onderzoek naar oorlogsmisdrijven (genocide)
--> moord : doodsoorzaak en sporenonderzoek (DNA-revolutie in forensische context)
--> verkrachting (‘rape kit’)
,3 : Biologische antropologie
o Primatologie
== de studie van niet-menselijke primaten en hun anatomie, genetica, gedrag en ecologie
--> pioniers : Jane Goodall (chimpansees) and Diane Fossey (Gorillas)
▪ Jane Goodall --> gedragsstudies van niet-menselijke primaten in hun natuurlijke
omgeving
--> toonde (coalitionele) agressie onder chimpansees aan (groepsgeweld,
verzoening)
▪ Diane Fossey : gedrag van gorilla’s bestuderen (sociale structuren?)
--> niet-menselijke primaten worden bestudeerd omdat ze inzicht geven in hoe de evolutie
de menselijke soort gekneed heft
▪ Niet-menselijke primaten zijn evolutionair aangepast aan sociaal leven
(‘groepsleven’)
▪ Grote sekseverschillen (sekse == biologisch geslacht)
--> nu : Richard Wrangham (chimpansee) en Frans De Waal (Bonobo)
▪ Richard Wrangham
--> impact ontdekking van vuur
▪ Frans De Waal
--> verzoening
o Menselijke biologie
== studie van de menselijke groei en ontwikkeling, adaptatie aan extreme
omgevingsomstandigheden en menselijke genetica
--> voedingsantropologie
== studie van de samenhang tussen dieet, cultuur en evolutie
--> variaties tussen individuen en groepen
o Biomedische antropologie
--> effecten van vervuiling, giftige stoffen op de menselijke groei
o Moleculaire antropologie
--> genetische benadering van evolutionaire wetenschap
--> verschillen tussen (en binnen) mensen en niet-menselijke primaten
3. De oorsprong van de moderne bio-antropologie
• Ontdekkingen van fossiele homininen
• Darwin’s ‘On the Origin of Species’
• Oude benaming : ‘physical anthropology’
o In de eerste helft van de 20ste eeuw vooral bezig met antropometrie (lichaam, constitutie en
cranium)
o Monogenisme-polygenisme debat
--> of mensen voortkwamen uit één enkele schepping of dat de verschillende rassen
afzonderlijk werden geschapen
• ‘Nieuwe’ fysische antropologie
--> soms ‘Neo-Darwinistische synthesis’ genoemd van genetica, anatomie, ecologie, en gedrag met
evolutietheorie van Darwin
Synthese --> voorlopige stand van zaken, work in progress
• Paleoantropologie
--> introductie van nieuwe dateertechnieken (archeogenetica)
--> vandaag zeer multidisciplinair
, 4 : Biologische antropologie
Hoofdstuk 1 : De oorsprong van het evolutionaire denken
1. Inleiding
• Jaren 1920 (‘roaring twenties’)
--> Hevige strijd tussen wetenschap en creationisme
o Verbod op het lesgeven over evolutietheorie in V.S.
--> in strijd met letterlijke interpretatie van de Bijbel
▪ ‘The Scopes Monkey Trial’ : overtreding van de Tennessee ‘Butler Act’ (1925)
--> Advocaat Clarence Darrow vertegenwoordigde de leerkracht John Scopes, die de
evolutietheorie onderrichtte.
▪ Advocaat William Jennings Bryan vertegenwoordigde de Zuidelijke staat Tennessee
(VS).
--> Betoogde dat Scopes ontslagen moest worden vanwege het omhelzen van opvattingen in strijd met
de letterlijke acceptatie van de leeftijd van de aarde en van de mensheid zoals beschreven in het Oude
Testament.
▪ Scopes werd veroordeeld en kreeg een boete van 100 US $ (waarde in 2020 : 1500
US $)!
o Anti-evolutiewetten werden pas tientallen jaren later (1967) opgeheven in verschillende
staten.
2. Wat is wetenschap ?
• Wetenschap
== empirisch proces, geen resultaat, dat steunt op
bewijzen en experimenten
--> omvat observaties van een natuurlijk fenomeen met
enkele afleidingen (deducties) over de oorzaken
--> Wetenschap is proces van trial and error en is constant in ontwikkeling.
o Zelfcorrigerend (idealiter)
--> Ontkrachte hypothesen kunnen genegeerd worden en andere kunnen ondersteund
worden.
Zodra een algemeen ondersteunde theorie aanvaard is, is veel tegenstrijdig bewijs en
debat nodig om de theorie te ontkrachten.
▪ Falsifieerbaar
--> wetenschap is weerlegbaar
• Hypothese
== veronderstelling == voorlopige verklaring
• Wetenschappelijke methode
== de wetenschapper test een veronderstelling (experimentatie) door bewijsmateriaal (gegevens) te
verzamelen die de hypothese ondersteunt of weerlegt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelbr06. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.99. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72841 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now
Recently viewed by you
