1.1Het sociologisch perspecteef sociologie = het systematsch ooderzoek vao de meoselijke
sameoleviog. Peter Berger -> sociologisch perspectee als het algemene in het bijzondere zien = dat de
sociologie oos helpt om io het gedrag vao bepaalde meoseo algemeoe patrooeo te ootdekkeo. Het
sociologisch perspectee breogt met zich mee dat we het bekeode idee dat we zele bepaleo hoe oos
leveo eruitziet, moeteo loslateo voor de io eerste iostaote vreemde gedachte dat de sameoleviog
ooze beslissiogeo eo al ooze ervariogeo beïovloed. Durkheim -> zeledodiog is ooderhevig aao de
iovloed vao sociale eactoreo. Sociale integrate -> meoseo met sterkere sociale baodeo zulleo mioder
gauw tot zeledodiog overgaao dao meer iodividualistsche meoseo. 2 verschijnselen die je kunnen
helpen bij het kijken met een sociologisch perspecteff eeo bestaao io de marges vao de sameoleviog
eo het doormakeo vao eeo sociale crisis. Hoe groter de margioaliteit vao eeo iodividu hoe beter hij oe
zij io staat is om het sociologisch perspectee te haotereo. Wright Mills -> meoseo die gebruikmakeo
vao de sociologische verbeeldiogskracht krijgeo eeo beter iozicht io het euoctooereo vao de
sameoleviog eo de wijze waarop deze huo leveo beïovloedt.
1.2Het belaog vao eeo moodiale visief mondiaal/globaal perspectef -> het bestudereo vao de
wereld io zijo geheel eo de plaats die ooze sameoleviog daario iooeemt. Welke betekenis heef het
globale perspectef voor de sociologie? eeo globaal bewustzijo is eeo logisch verleogstuk vao het
sociale perspectee. -> ooze posite io de sameoleviog heef veel iovloed op de ervariogeo die we io
oos leveo opdoeo. De wereld wordt io categorieëo verdeeldf hoge-inkomenslanden hoogste
algemeoe leveosstaodaard, middeninkomenslanden leveostaodaard die we gemiddeld ooemeo,
lage-inkomenslanden lage leveosstaodaard waar de meeste arm zijo. We vergelijken de situate in
de rijkere westerse landen met die in ander landen omdat:
1. het leveo dat we leideo wordt gevormd door het laod waario we leveo.
2. de cootacteo tusseo sameoleviogeo zijo zeer sterk toegeoomeo. -> ioeormatetechoologie
3. veel sociale problemeo waarmee de westerse wereld gecooerooteerd wordt zijo elders veel
erostger.
4. globaal deokeo helpt oos om meer iozicht io ooszele te krijgeo.
Sameovateodf io eeo wereld waario de ooderlioge cootacteo tusseo meoseo voortdureod toeoemeo
kuooeo we ooszele alleeo maar begrijpeo oaar de mate waario wij aodereo begrijpeo. De sociologie
zorgt ervoor dat we op eeo aoder maoier oaar de wereld om oos heeo gaao kijkeo.
1.3 Het sociologisch perspectee io de praktjkf reden waarom sociologisch perspectef zinvol is;
o Sociologie speelt een belangrijke rol in het tot stand komen van de weten en
overheidsmaatregelen die ons leven beïnvloeden. ioeo verzameleo over de sameoleviog
(CBS, Sociaal Plaobureau)
o Op individueel niveau bevordert het sociologisch perspectef onze persoonlijke groei en
bewustwording. gaao kritscher deokeo. De sociologie heef 4 positeve efecteof
1. aao de haod vao het sociologisch perspectee kuooeo we oagaao wat er wel eo oiet
klopt aao het ‘alledaags deokeo’.
2. het sociologisch perspectee geef oos eeo beter iozicht io de mogelijkhedeo eo de
hioderoisseo die we io oos dagelijks leveo tegeokomeo.
3. Het sociologisch perspectee geef oos de mogelijkheid eeo acteve rol te speleo io de
sameoleviog waarvao we deel uitmakeo.
4. de sociologie helpt oos om io eeo wereld te leveo die zich keomerkt door diversiteit
kritsch deokeo over sterkezzwakke puoteo vao alle deokbare leveoswijzeo
o Een studie van de sociologie is een uitstekende voorbereiding op de arbeidsmarkt.
,1.4 het ootstaao vao de sociologief 3 belangrijke veranderingen die een transformate van de
samenleving teweegbrachtenf
1. de industrialisering eiod 18e eeuw -> oieuwe eoergiebroooeo -> grote machioes ->
eabriekeo -> vertrouwde omgeviog verlateo eo er ootstood scheidiog tusseo werk eo privé ->
tradites io gedraog.
2. de groei van de steden platelaod oaar stad -> sociale problemeo als vervuiliog, uitbuitog
op het werk, gebrek aao woooruimte -> strateo bevolkt door aoooieme gezichteo.
3. politeke veranderingen ecooomische ootwikkeliogeo eo stedeogroei leiddeo ertoe dat
meoseo aoders giogeo deokeo. Vao de morele verplichtogeo tegeoover god eo kooiog oaar
het oastreveo vao huo eigeo belaog. -> vrijheid en rechten van het individu. Ook door de
Fraose revolute giog meo meer eo meer op de sameoleviog richteo. De meoselijke rede (het
verstaod) werd de oieuwe maatstae om de wereld mee te duideo. -> de sociologie.
Ook io het verre verledeo wareo er meoseo die de sameoleviog eeo eascioereod verschijosel voodeo,
maar deze deokers wareo meer geïoteresseerd io de ideale sameoleviog dao io het bestudereo vao
de maatschappij zoals die op dat momeot was. August Comte iotroduceerde io 1838 de term
sociologie -> stelde dat er 3 ootwikkeliogseaseo aao het ootstaao vd sociologie voorae wareo gegaaof
1. Theologische fase meoseo giogeo ervao uit dat de sameoleviog Gods wil tot uitdrukkiog
bracht.
2. Metafysische fase (door de reoaissaoce) de sameoleviog werd als eeo oatuurlijk eo oiet
als eeo boveooatuurlijk verschijosel beschouwd.
3. Wetenschappelijke fase weteoschappelijke beoaderiog, die aaovaokelijk voor het
aoalysereo vao de eysieke wereld werd gevolgd, ou ook voor het bestudereo vao de
sameoleviog wordt gebruikt. Comtes beoaderiog wordt positvisme geooemd = iozicht
verwerveo op basis vao weteoschappelijk ooderzoek. Comte was vao meoiog dat het
euoctooereo vao de sameoleviog door bepaalde weteo wordt gereguleerd (bijv wet vao
zwaartekracht). Weteoschappelijke waaroemiog is voor positvisteo de eoige broo vao
geldige keoois over de werkelijkheid -> wijzeo alle oormateve eo oocootroleerbare keoois ae.
1.5 Sociologie eo de moderoe sameoleviogf moderniteit (=sociale patrooeo die het resultaat zijo vao
iodustrialiseriog) is eeo ceotraal begrip io het ooderzoek vao sociale veraoderiog. Het begrip verwijst
oaar de relate tusseo hedeo eo verledeo. Modernisering = het sociale veraoderiogsproces dat io
gaog is gezet door de iodustrialiseriog. Er zijn 4 belangrijke kenmerken van moderniseringf
1. het verdwijnen van kleine, traditonele gemeenschappen‘’de voortschrijdeode afakeliog,
zo oiet veroietgiog, vao de relatee hechte gemeeoschappeo waario meoseo het grootste
deel vao de geschiedeois vao de meosheid solidariteit eo betekeois hebbeo gevoodeo’’.
2. de uitbreiding van persoonlijke keuzemogelijkheden het verdwijoeo vao tradites heef
tot gevolg dat meoseo huo eigeo leveo als eeo ooeiodige reeks vao keuzes kuooeo gaao zieo
-> individualisering. De touwtjes zele io haodeo moeteo oemeo.
3. grotere sociale diversiteit moderoiseriog bevordert eeo meer ratooeel, weteoschappelijk
wereldbeeld, meoseo krijgeo steeds meer keuzemogelijkhedeo. De combioate vao
verstedelijkiog, bureaucratseriog eo de toeoemeode cootacteo tusseo meoseo met
verschilleode achtergroodeo stmulereo de ootwikkeliog vao meer diverse opvatogeo eo
gedragspatrooeo.
4. oriëotate op de toekomst eo eeo groeieod tjdsbewustzijo meer met de toekomst bezig ->
ook optmistsch -> leveo volgeos strakke dagiodeliog -> moderoe meos is gericht op
persooolijk gewio, ‘tjd is geld’.
, Tönnies door de moderoiseriog de Gemeinschaf, de kleioe meoselijke gemeeoschap, vao het
wereldtooeel verdwijot. Traditonele gemeenschap = dat meoseo oodaoks eactoreo die meoseo
verdeleo toch eeo hechte eeoheid vormeo. Maar de moderoiteit keert de sameoleviog
biooeostebuiteof oodaoks eactoreo die heo vereoigeo, vormeo meoseo io wezeo geeo eeoheid ->
wereld vao Gesellschaf = waario meoseo ,vooral io grote stedeo, vreemdeo voor elkaar zijo eo
elkaar op straat oegereo. Eeo Kritsche kaotekeoiogf ook io het oopersooolijke moderoe leveo
komeo we oog eeo zekere mate vao Gemeioschaf tegeo -> hechte laogdurige vrieodschappeo zijo
mogelijk.
Durkheim moderoiseriog werd gekeomerkt door eeo toeoemeode arbeidsverdeling ofewel eeo
gespecialiseerde ecooomische actviteit. Pre-iodustriële sameoleviogeo wordeo bijeeo gehoudeo
door mechanische solidariteit oe gedeelde morele waardeo. De ledeo vao de sameoleviog zieo elkaar
als gelijkeo, verrichteo dezelede werkzaamhedeo eo horeo bij elkaar. Durkheims begrip mechaoische
solidariteit komt overeeo met Töooies Gemeioschaf. Mechaoische solidariteit wordt vervaogeo
door organische solidariteit. -> Moderoe sameoleviogeo wordeo oiet door overeeokomsteo maar
door verschilleo bijeeo gehoudeo. We zijo vao elkaar afaokelijk, als we aao ooze eigeo behoefeo
tegemoet willeo komeo -> correspoodeert met Töooies Gesellschaf. Maar er zijn ook verschillen
tussen Tönnies en Durkheim. Volgeos Töooies betekeot de Gesellschaf het eiode vao de sociale
solidariteit omdat meoseo de ‘oatuurlijke’ eo ‘orgaoische’ betrekkiogeo vao eeo kleioe gemeeoschap
moeteo misseo eo overgeleverd wordeo aao de ‘kuostmatge’ eo ‘mechaoische’ betrekkiogeo vao
het leveo io de grote stad. Durkheim bestempelde de moderoe sameoleviog juist als ‘orgaoisch’ eo
stelde dat de moderoe sameoleviog eveo oatuurlijk is als elke aoder maatschappij, eo ooemde de
traditooele sameoleviog juist ‘mechaoisch’ omdat deze zo goed geordeod was. Eeo Kritsche
kaotekeoiogf Durkheim was baog dat moderoe sameoleviogeo zo divers zoudeo wordeo dat zij tot
anomie zoudeo vervalleo = eeo situate waario eeo sameoleviog tot iodividu weioig morele
richtlijoeo te biedeo heef. Hierdoor zoudeo meoseo egoceotrisch kuooeo wordeo.
Max Weber moderoiteit = eeo traditooeel wereldbeeld vervaogeo door eeo meer ratooele
deokwijze. Moderoe meos hecht veel waarde aao efciëote, heef weioig ootzag aao het verledeo
eo zal die sociale patrooeo overoemeo die hem io staat stelleo zijo doel te bereikeo. De moderoe
sameoleviog is ‘ootoverd’ -> het ratooele deokeo heef meoseo aao het twijeeleo gemaakt over
vaststaaode waarhedeo -> keert zich ae vao de godeo. Eeo Kritsche kaotekeoiogf hij vreesde dat de
weteoschap de aestaod tot eokele euodameotele leveosvrageo zou vergroteo. Hij vreesde dat de
ratooaliseriog, met oame io bureaucrateëo, de meoselijke geest met eeo eiodeloze reeks regels eo
reglemeoteo zou verstkkeo.
Karl Marx moderoe sameoleviog gelijk aao socialisme. Eeos met de stelliog dat het de rol vao
kleioe gemeeoschappeo verkleiode (Töooies) eo dat de arbeidsverdeliog (Durkheim) eo eeo ratooeel
wereldbeeld (Weber) io haod werkte. Eeo Kritsche kaotekeoiogf hij ooderschate de iovloed vao de
bureaucrate op de moderoe sameoleviog.
3 hooedvrageo waar de sociologie zich mee bezighoudtf
1. hoe is sociale (oo)gelijkheid mogelijk?
2. Hoe is sociale (wao)orde mogelijk?
3. Hoe werkt het proces vao ratooaliseriog (moderoiseriog) vao wereld?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sabienr. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.91. You're not tied to anything after your purchase.