Summary
Samenvatting Hersenen en Gedrag TiU 2023/2024 (8,0 gehaald)
- Course
- Institution
- Book
Overzichtelijke en uitgebreide Nederlandse samenvatting voor het vak Hersenen en Gedrag (Tilburg University, jaar 1), collegejaar 2023/2024.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
TEST BANK AN INTRODUCTION TO BRAIN AND BEHAVIOUR 6TH EDITION BRYAN KOLB ALL CHAPTERS COMPLETE,A + RATED AND 100% VERIFIED.ISBN:9781319107376
-
TEST BANK AN INTRODUCTION TO BRAIN AND BEHAVIOUR 6TH EDITION BRYAN KOLB ALL CHAPTERS COMPLETE,A + RATED AND 100% VERIFIED.
-
Test Bank for An Introduction to Brain and Behavior 6th Edition by Bryan Kolb , Ian Q. Whishaw , G. Campbell Teskey
Seller
Follow
tshamanandhar
Reviews received
Content preview
SAMENVATTINGHERSENEN EN GEDRAG
2023-2024
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 – Hersenen & Gedrag..........................................................................................................2
Hoofdstuk 2 – De anatomie van het zenuwstelsel..................................................................................3
Deel 1…………………………………………………………………………………………………………………………………….3
Deel 2…………………………………………………………………………………………………………………………………….6
Hoofdstuk 3 – Cel anatomie…………………………………...............................................................................11
Hoofdstuk 4 – Elektrische signalen........................................................................................................16
Hoofdstuk 5 – NeurotransmiFers..........................................................................................................20
Hoofdstuk 6 – Drugs en hormonen.......................................................................................................25
Hoofdstuk 7 – Imaging technieken........................................................................................................30
Hoofdstuk 8 – De ontwikkeling van de hersenen..................................................................................34
Hoofdstuk 9 – Het visuele systeem.......................................................................................................38
Hoofdstuk 10 – Het auditieve systeem..................................................................................................44
Hoofdstuk 11 – Het motorische systeem..............................................................................................48
Hoofdstuk 12 – Emotioneel en gemotiveerd gedrag.............................................................................54
Hoofdstuk 13 – Dromen........................................................................................................................58
Hoofdstuk 14 – Leren............................................................................................................................63
1
,Hersenen & Gedrag
Hoofdstuk 1 – Hersenen & Gedrag
Wat is het brein?
Het brein is een orgaan. Het bestaat uit zenuwweefsel.
De cellen in dit weefsel noemen we zenuwcellen (neuronen en gliacellen)
Wat is gedrag?
DefiniSe gebruikt in het boek: Gedrag bestaat uit patronen in de Sjd
→ Voorbeelden: Beweging, spraak, houding, blozen (kleurverandering), gedachten
Meer prakSsche definiSe: Gedrag is elke vorm van observeerbare acSe of reacSe van een mens of
dier in reacSe op externe of interne prikkels (sSmuli)
Gedrag
De meeste vormen van gedrag bestaan uit een mix van aangeboren en aangeleerde (re)acSes
Voorbeelden:
• Zuigreflex in baby’s = aangeboren gedrag
• Eten op latere leebijd = sterk beïnvloed door leerprocessen en cultuur
Deze ‘mix’ varieert sterk tussen diersoorten:
• Kleiner, eenvoudiger zenuwstelsel (Vb. kip)
→ Kleiner gedragsrepertoire, simpelere gedragingen, veelal aangeboren
• Groter, meer complex zenuwstelsel (Vb. mens)
→ Groter gedragsrepertoire, meer complexe gedragingen, beïnvloed door leerprocessen
A brief history of humankind...
Mensen (homo sapiens) stammen niet af van chimpansees!
We hebben wel een gemeenschappelijke voorouder
~ 5 miljoen jaar geleden evoluSonaire scheiding
Enkele bekende voorouders van de moderne mens
Australopithecus “zuidelijke aap”
• Hersenvolume: ~400 cm3 (0.4 kg)
• Vb. australopithecus afarensis (Afar, Ethiopia): “Lucy”
Homo sapiens “wetende mens”
• Hersenvolume: ~1500 cm3 (1.48 kg)
• Grotkunst, oudste tekeningen ~30.000 jaar geleden
• Mogelijk verantwoordelijk voor het uitsterven van de Neanderthalers Alleen hersenmassa is hier
relevant voor tentamen!!
EvoluSe van hersenvolume
We kunnen een grove schakng maken over hoe intelligent/ complex een dier is
→ Hierbij kijken we naar de verhouding tussen hersengewicht en verwacht hersengewicht (op basis
van lichaamsvolume):
Encefalisa;equo;ënt (EQ) = feitelijk hersengewicht/ verwacht hersengewicht op basis van
lichaamsgewicht
• Kat = gemiddeld intelligent huisdier → EQ 1
• Australopithecus → EQ 2.5
• Homo sapiens → EQ 7.0
In ~4 miljoen jaar Sjd is het relaSeve hersengewicht van de mens ~verdrievoudigd!
Deze quoSënt wordt niet gebruikt om intelligenSe binnen diersoorten te bepalen. Een groter
brein is niet persé een beter brein. Een brein is ook plasSsch, je brein kan veranderen door de
omgeving.
2
,Hoe kon ons brein zo groot worden?
1. Leefwijze
• Fruit eten → is meer complex dan bijv. gras eten
• Gebruik van vuur om te koken (voorverteren) → meer Sjd voor sociale interacSe
• GroepsgrooFe (~150) jager-verzamelaar
2. Efficiënte koeling
• De koeling van het brein wordt gedaan door de bloedcirculaSe (werkt als radiator). Ons
circulaSesysteem is zo efficiënt dat ons brein veel voedingsstoffen kan opnemen, dit hoge
metabolisme ( = meer pk) zorgt voor een groter brein.
→ 2% lichaamsgewicht, 25% zuurstof, 70% glucose
3. Neotenie
• ‘Vertraagde’ ontwikkeling (ten opzichte van eerdere soorten)
→ Eigenschappen uit juveniele fase van voorouders blijven behouden in volwassen
afstammelingen
Bijvoorbeeld: in bepaalde opzichten lijkt de moderne mens op jonge versies van voorouders (bijv.
disproporSoneel groot hoofd in verhouding tot de lichaamsgrooFe, weinig gezichtsbeharing)
→ ~ vergelijkbaar met jonge gorilla's en chimpansees
Is een groter brein ook een beter brein (binnen soort)?
Antwoord: nee
• Einsteins brein woog slechts 1.2 kg
het gemiddelde brein van een volwassen man weegt ~1.4 kg
• Mannen hebben ~10% meer hersengewicht dan vrouwen maar zijn niet intelligenter
• IntelligenSe draait waarschijnlijk meer om (het aantal) verbindingen tussen de verschillende
hersengebieden
Veel gedrag is niet aangeboren maar aangeleerd en wordt bepaald door cultuur!
Hoofdstuk 2 – De anatomie van het zenuwstelsel
Deel 1
What is the nervous system’s funcSonal anatomy?
De hersenen hebben een bepaalde structuur, maar zijn geen staSsch orgaan: We worden niet
geboren met een brein dat de rest van ons leven onveranderd blijb.
De hersenen zijn flexibel: neurale plas;citeit
→ Hersenweefsel heeb het vermogen om zich aan te passen aan de omgeving
Voorbeeld: leren (voor een tentamen), omgaan met life events, (langdurige) stress etc.
Anatomische aanduidingen van locaSes in het brein
Brain-body orienta;on: LocaSe van hersengebieden met het gezicht als referenSe
Lees: “gericht naar ...”
• Dorsaal: dorsum → boven/ rug
• Ventraal: venter → beneden/ buik
• Mediaal: mediālis → midden/ naar binnen
• Lateralis: laterālis → zijkant
• Anterieur: anterior → voor
• Posterieur: posterior → achter
Je leest dus “naar het midden gericht”/ “naar de rug gericht”
3
, De spa;al orienta;on: locaSe van hersengebieden in relaSe tot andere onderdelen van het lichaam
→ Dit hangt af van de lichaamshouding
Waar de hersenstam en het brein samenkomen maken ventraal en
dorsaal namelijk een knik van ~90 graden
→ Je kunt dit voorstellen door op handen en voeten te gaan staan als
een hond
Rostraal: rostrum→ bek Superieur: superior → boven
Caudaal: caudum → staart Inferieur: inferior → onder
De anatomical orienta;on: richSng van doorsnedes of secSes van
het brein vanuit het perspecSef van een toeschouwer. Dit systeem
gebruikt de benaming van wat je ziet.
→ Deze systemen moet je kunnen onderscheiden en herkennen
Bescherming – hersenvliezen & cerebrospinale vloeistof
Meninges: de hersenvliezen, deze beschermen het brein (video)
De lagen hiervan zijn
1. Dura mater (harde hersenvlies): bestaat uit twee lagen, tussen die lagen bevaFen veel
bloedvaten
o Het is het sterkste en taaiste vlies om je hersenen heen en zorgt ervoor dat het brein niet
kan bewegen binnenin de schedel
2. Arachnoid mater (spinnenwebvlies): plakkerig zoals een spinnenweb, bestaat uit
eiwit/collageen en heeb geen bloedvaten
3. Pia mater (zachte hersenvlies): bevat veel bloedvaten en volgt goed de contouren van het
brein
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tshamanandhar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now