Hersenen & gedrag is gebaseerd op de neuropsychologie. De neuropsychologie is verwant
aan de biologische psychologie en evolutionaire psychologie.
Uitgangspunten van de biologische psychologie
- De mens is ‘een beschreven blad’. Al bij de conceptie wordt de erfelijke bagage, het
DNA, van een mens vastgelegd. Deze bepaalt of beïnvloedt – daarover lopen de
opvattingen binnen deze stroming uiteen – de gedragsmogelijkheden van de mens.
- Gedrag en gedachten, emoties en motieven hangen altijd samen met biologische
processen in het lichaam. Zo kan gedrag worden veroorzaakt door een virus, een
erfelijk gen, een cel afwijking, en een teveel of tekort aan hersen- en lichaamsstofjes
zoals neurotransmitters en hormonen.
- De hersenen zijn het belangrijkste orgaan bij het sturen van gedrag, gedachten,
emoties enz. Zonder hersenen is gedrag onmogelijk.
- Mensen zijn het product van een langdurige evolutionaire geschiedenis. Gedrag van
mensen kan begrijpelijk gemaakt worden door het te plaatsen binnen de evolutie.
Uitgangspunten van de evolutionaire psychologie
- Hersenen zijn, net als alle andere onderdelen van het lichaam, de uitkomst van een
evolutionair proces.
- Daaruit volgt dat, al is iedereen uniek, ieders geest ook kenmerken heeft die terug te
vinden zijn bij alle andere mensen. Deze worden d.m.v. natuurlijke selectie
doorgegeven van generatie op generatie omdat ze helpen bij overleving dan wel
voortplanting.
, - Deze universele kenmerken van de menselijke geest, psychologische adaptaties
(=aanpassingen) genoemd, zorgen ervoor dat onze gedragsmogelijkheden (die in
theorie oneindig zijn) gereduceerd worden tot een beperkt aantal acties.
- Psychologische adaptaties zijn complex, bestaan uit verschillende onderdelen, zijn
functioneel gespecialiseerd en bovendien talrijk, snel, automatisch en onbewust.
Adaptaties zijn mentale processen die bijdragen aan overleving en reproductie.
- Massive modularity hypothesis: The mind is a “a collection of instincts adapted for
solving evolutionarily significant problems – the mind as a Swiss Army knife” – stelt
dat de menselijke geest bestaat uit een groot aantal specifieke modules die
verantwoordelijk zijn voor verschillende cognitieve taken. Dus brein is opgebouwd uit
verschillende ‘afdelingen’ die elk verantwoordelijk zijn voor een specifieke taak.
Bijvoorbeeld: taal, gezichtsherkenning, ruimtelijke navigatie etc.
Er is competitie om de beperkte hoeveelheid hulpbronnen en er is variatie tussen
soortgenoten.
Natuurlijke selectie: Dieren die het beste zijn aangepast aan hun natuurlijke omgeving,
zullen het gemakkelijkst voedsel kunnen vinden, zich beter kunnen verdedigen tegen
aanvallers, beter bestand zijn tegen parasieten en soepeler weten om te gaan met de eisen
van het klimaat en meer gezonde nakomelingen produceren dan minder goed aangepaste
soortgenoten. Dit is het proces van ‘natuurlijke selectie’ of ‘survival of the fittest’.
Fittest: het best mogelijk aangepast aan de omgeving waarin het dier/mens zich bevindt.
Hoe onderscheid je adaptaties (=aanpassingen) van eigenschappen die niet bijdragen aan
overleving en voortplanting?
- Ze zijn complex van aard;
- Bestaan uit verschillende onderdelen;
- Werken automatisch en
- Hebben een duidelijke functie.
Bijvoorbeeld: ogen
Dieren die niet zo goed zijn aangepast, maar toch overleven. Darwins verklaring: seksuele
selectie. Bepaalde kenmerken, hoe onhandig ook, doen het goed bij het andere geslacht en
worden zo doorgegeven. Seksuele selectie gaat gepaard met de kieskeurigheid van
vrouwtjes.
Seksuele selectie heeft meer invloed op het uiterlijk en gedrag van mannetjes dan op dat van
vrouwtjes. Dit verschil wordt seksueel dimorfisme genoemd. Het houdt verband met de
hoeveelheid tijd en energie die M/V in het nageslacht stoppen.
Bij seksueel dimorfisme zijn er grote verschillen in uiterlijk tussen het mannetje en
vrouwtje, bijvoorbeeld bij fazanten.
Seksuele selectie selecteert dus op andere eigenschappen dan natuurlijke selectie. Bij dieren:
- Mannetjes groot, sterk en agressief
- Vrouwtjes kieskeurig
Bij mensen is er minder verschil. Mannen zijn ook kieskeurig en investeren ook in nageslacht.
Na Darwin
- Meer inzicht in erfelijkheid (genen, DNA)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louelledisbergen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.73. You're not tied to anything after your purchase.