Summary
Samenvatting Basiskennis GGZ - Psychiatrie voor de sociaal werker H1,3,4,6,7,9
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting in de volgorde van de colleges. Informatie uit de powerpoints zit er ook in.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
3 reviews
By: maaikevdstreek • 11 months ago
By: luuknijkamp • 5 year ago
By: lindajager • 5 year ago
Seller
Followanisastel
Reviews received
Content preview
BASIS GGZHoofdstuk 1
1.1.1 Op weg naar een biologische psychiatrie
Oudheid en Middeleeuwen
Sommige mensen verklaarden ‘gek’ gedrag door de oorzaak te zoeken in een lichamelijke
aandoening. In dit tjdperk waren de opvatngen over gek gedrag echter zeer verschillend en werd
het gedrag vaak in verband gebracht met bezetenheid van de duivel of behekst zijn.
Vanaf de veertende eeuw werden mensen met deze ‘gekte’, die thuis niet meer te handhaven
waren, ondergebracht in dolhuizen. Dit is niet de vergelijken met onze huidige ziekenhuizen,
aangezien er niets aan behandeling gedaan werd. Ze werden gewoon opgesloten en uitgestoten door
de maatschappij, net als daklozen, arme lichamelijk zieken en armen. Dolhuizen waren dus eigenlijk
het afvalputje van de maatschappij.
Achtende eeuw
In de tweede helf van deze eeuw kwam er een beweging op gang die mensen met ‘gek’ gedrag als
patiënten begonnen te zien. Ze wouden ze zo menselijk mogelijk behandelen en ze heropvoeden. Dit
is een vorm van psychotherapie. Een bekend persoon van deze beweging is Philippe Pinel. Hij
scheidde de ‘krankzinnigen’ van de delinquenten en andere ‘onmaatschappelijken’ en zete de eerste
stappen voor een psychiatrisch ziekenhuis.
Negentende en begin twintgste eeuw
In de inrichtngen gingen nu steeds meer artsen werken. De inrichtngen gingen echt op psychiatrisch
ziekenhuizen lijken, omdat er steeds meer gestreefd werd naar behandeling. In deze periode
ontstond de behoefe om een beter wetenschappelijk inzicht te krijgen in de aard van ziekten.
De dominerende visie in de negentende eeuw is samen te vaten met de zin ‘geesteszieken zijn
hersenziekten’, een uitspraak van Duitse psychiater Griesinger.
Een methode die men gebruikte om hier meer over te weten te komen, was die van het
pathologisch-anatomisch onderzoek van hersenen na de dood.
Deze methode werden eerder als erg nutg gezien, omdat:
Veel neurologische hersenziekten ontdekt werden, zoals tumoren en
vaataandoeningen.
Neurologische oorzaken van gedragsstoornissen werden ontdekt. Hersenafwijkingen
die tot een vorm van demente leiden, werden gevonden.
Bij sommige gevallen kwamen we oorzaken van gevonden afwijkingen te weten.
(Tekort aan vitaminen, te veel alcohol)
Het infectemodel/monocausaal biomedisch model
Dit model houdt in dat er naar de oorzaak gekeken wordt van de aandoening en daar de
passende therapie bij zoeken. Men zocht dus de directe relate tussen een aantoonbare
hersenafwijking en een psychische ziekte.
1
,1.1.2 Opkomst van de psychologische benadering
Maar de biomedische benadering bleek ook zijn beperkingen te hebben. Zo werd het merendeel van
de psychische ziekten niet verklaard, bijvoorbeeld schizofrenie en depressie. Gelukkig hadden we
Kreapelin en Freud, die elk met een nieuwe verklaring kwamen.
Kreapelin
Hij deed iets wat nieuw was in de hulpverlening: het bestuderen van patiënten op lange termijn.
Uiteindelijk had hij een hoop patiënten en hun symptomen beschreven en maakte hij daar een
indeling van.
Hij ontdekte dat er aandoeningen waren die door een hersenafwijking ontstaan waren en dat er
aandoeningen waren waarbij dit niet gelde. Ook ontdekte hij dat ieder mens schizofrene of manische
psychoses anders ervaarde.
Hij erkende ook het belang van de psychologie, de leer die bestudeerd hoe het gewone gedrag tot
stand komt. Als we dit duidelijk weten, kunnen we het verschil in gedrag beter bekijken en begrijpen.
Ook weten we daardoor welke hersenfunctes er verstoord zijn.
Kreapelin liet het biomedische model een beetje los. Hij was er mee eens dat er een verbinding is
tussen hersenafwijkingen en gedrag, maar hij vond dat zo’n aandoening veel complexer in elkaar zit
dan altjd gedacht was. Hij noemde zichzelf een psychiater en geen neuroloog.
Freud
Liep vast in behandeling van patiënten met onverklaarbare neurotsche klachten = aandoening waar
geen lichamelijke verklaring voor was. Dit werd in deze tjd als ‘hysterie’ aangeduid.
Hij ontwikkelde een nieuwe behandelmethode: de psychoanalyse.
Hypothese: ‘hysterische’ patiënten zaten met onbewust gemaakte innerlijke conficten. Als deze
verholpen zouden worden, zouden de patiënten weer genezen.
Freud pakte dit aan door patiënten op een bank te laten liggen en ze laten vertellen over alles wat er
in hun opkwam. Freud beduide dan wat de verborgen betekenis achter het verhaal van de patiënt
was.
Door al zijn behandelservaringen ontwikkelde hij een theoretsch bouwwerk over het menselijke
gedrag. Het was de eerste echt goed uitgewerkte psychologische theorie.
Gemeenschappelijk
Zowel Freud als Kreapelin bleven vasthouden aan het idee dat er een relate moest bestaan tussen
hersenfunctes en gedrag.
Psychotherapeutsche benadering
Populair bij psychiaters
Psychoanalyse wordt erg populair in de VS, vooral omdat er veel meer geloofwaardige theorieiën
waren over deze benadering dan de biologische van Kreapelin.
Experimentele therapie voor de tweede wereldoorlog
Men had nog maar vage en onbewezen theorieiën over stoornissen in de, dus gingen ze maar in
mensen hun hoofd boren om de hersenfunctes te beïnvloeden en bevorderen.
Een voorbeeld is de ‘koortskuur’ van Julius Wagner-Jauregg
Koorts werd opgewekt bij dementa patiënten door het bloed van malariapatiënten in te spuiten. Dit
bleek bij de helf van de patiënten te werken. Omdat men nog geen andere therapeutsche
mogelijkheden had, werd dit als zo’n groot succes ervaren dat hij hier de Nobelprijs voor ontving.
2
,Methoden die vooral bij schizofrenie gebruikt worden:
- Slaapkuur
- Cardiazol/elektroshock
- Insulinecomatherapie
- Prefrontale leukotomie (hersenoperate waarbij orbitofrontale banen van beide frontale
kwabben werden doorgesneden)
Deze methoden hadden enig en soms een groot efect. Wel was het erg riskant en was blijvende
schade, zoals persoonlijkheidsveranderingen, geen zeldzaamheid.
In het begin van de 20e eeuw werd al duidelijk dat psychische stoornissen erfelijk waren. In het
tjdperk waar Hitler aan de macht kwam met zijn zorgen over de kwaliteit van het ‘Arische ras’, dacht
men erover na om alle psychiatrische patiënten te steriliseren. In Nazi-Duitsland werd zo’n
programma ook gestart, al pakten ze dit aan door deze mensen om het leven te brengen. Dit
gebeurde op zo’n grote schaal dat de bevolking het niet meer verdroeg en daardoor moest het
stoppen. Het erfelijkheidsonderzoek kreeg een slechte naam.
1.1.3 Opkomst van de sociale psychiatrie
Meyer
Een nieuwe, derde benadering: sociale psychiatrie. Meyer zorgde voor patiënten die ontslagen waren
uit inrichtngen: hij hielp ze resocialiseren. Ook hield hij zich bezig met ziekmakende factoren in de
maatschappij en het behandelen van patiënten in een zo vroeg mogelijk stadium. Hij vond wel dat de
drie benaderingen, de biologische, psychologische en de sociologische, alle drie onmisbaar waren om
psychische aandoeningen te begrijpen.
1.1.4 Na de tweede wereldoorlog: drie invalshoeken
Biologische invalshoek
Psychofarmaca komt opgang in de jaren 50 van de twintgste eeuw. Dit zorgde voor een doorbraak in
het vak, omdat deze middelen het gedrag doeltrefend beïnvloeden. Er komen nieuwe
onderzoeksmethoden vrij en door de psychofarmaca kunnen de hersenen ook nog eens beter
bestudeerd worden (hoe reageren de hersenen op deze medicate/dit stooej).
Het wordt duidelijk welke delen van de hersenen betrokken zijn bij het tot stand komen van gedrag.
Er wordt ook gebruik gemaakt van ethologie, de studie naar gedrag van dieren. Ze zochten naar
gemeenschappelijkheid om hun eigen gedrag beter te begrijpen. Zo lijkt het hechtngsgedrag bij
jonge dieren en jonge kinderen erg op elkaar te lijken.
Psychologische invalshoek
Nieuwe psychotherapievormen tot ontwikkeling: client-centered (clientgericht) therapy,
groepstherapie, gedragstherapie en systeemtherapie. Uit de oorspronkelijke gedragstherapie is
cogniteve therapie ontwikkeld.
Veel onderzoek wordt er gedaan, bijvoorbeeld naar de samenhang tussen hersenfunctes en het
sociale functoneren. Ze komen erachter dat veel psychiatrisch gedrag onbewust gebeurd. Er wordt
ook onderzoek gedaan naar stoornissen in de hechtng van het jonge kind en wat het efect is voor
zo’n iemand in het latere leven.
Sociologische invalshoek
3
, De actviteiten van Meyer zijn voortgezet, alleen dan intensiever. Bijdrage werd geleverd door de
‘antpsychiatrie’, die zich sterk verzeten tegen de ‘inrichtngspsychiatrie’. Ze wilden erkenning van de
rechten van de patiënt als een persoon. Dit zorgde voor een wetswijziging van de gedwongen
opname in 1994, de wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen (wet BOPZ) kwam van
kracht.
Er komt meer focus op de-insttutonalisering. Men probeert dan zoveel mogelijk opnemen te
voorkomen en mensen zo snel mogelijk weer te ontslaan. Prevente wordt een belangrijk aspect in
de samenleving.
Wat hier fink aan heef bijgedragen is wetenschappelijk onderzoek dat gedaan is naar hoe frequent
stoornissen voorkomen in de maatschappij. Er werd zichtbaar hoeveel geld er kan worden bespaard
door cliiënten goed te behandelen en weer deel te laten nemen aan de maatschappij. De psychiatrie
wordt eindelijk als nutg gezien, omdat het dus de ziektelast kan verminderen.
Combinate van behandelingen
Wetenschappelijk onderzoek is voor alle drie de benaderingen een erg belangrijke rol gaan spelen.
Psychiatrie is ook zo zichtbaar geworden, dat men het niet meer kan negeren. De benaderingen, die
eerst los van elkaar stonden, komen nu meer samen omdat we veel meer feiten kennen.
1.2 Biopsychosociaal model: herkomst en betekenis
1.2.1 Typering van het biopsychosociale model
Concept dat populair werd na de tweede wereldoorlog en dat nog steeds is.
Verzet tegen eenzijdig ziektemodel
Denkers van dit model zijn tegen de eenzijdigheid van het biomedische model. Al kunnen
ziektebeelden wel verklaard worden uit de monocausaal biomedische benadering, vrezen ze tegen
het eenzijdige gebruik ervan omdat dit als onpersoonlijk wordt ervaren, de echte belangen van de
client komen niet meer aan bod.
(Voorbeeld: een korte psychose bij iemand die verder kerngezond is, maar cannabis heef gebruikt)
Verzet tegen eenzijdig psychologisch of sociologisch model
Zij verzeten zich ook tegen deze modellen. Ze zijn tegen het populaire model van de psychosomatek
die vond dat somatsche klachten, zoals astma, ontstonden door innerlijke conficten.
Dus:
De drie invalshoeken combineren
Alle drie de benaderingen komen bij elkaar bij het begrijpen van gedrag. Per persoon moet gekeken
worden naar welke behandeling het best gebruikt kan worden en alle modellen moeten als
gelijkwaardig gezien gaan worden.
Classificeren versus diagnostceren
Er is een verschil tussen deze termen:
Classifceren: het onderbrengen van de client bij een groep op basis van een aantal kenmerken
Diagnostceren: het zoveel mogelijk doorgronden van de aard en het ontstaan van waar de client aan
lijdt. Op zoek inzicht in de aard en ontwikkeling van iemands persoonlijke biopsychosociale model.
Integrale of holistsche visie
Men kan de aanhangers van dit model typeren als verdedigers van de integrale of holistsche visie,
maar ze zijn wel overtuigd dat de wetenschappelijke ratonaliteit onmisbaar is voor de psychiatrie.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anisastel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.41. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
60904 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now