De eerste drie hoofdstukken samengevat van het boek 'Iedereen kan leren schrijven'. Samenvatting is voorzien van verschillende tabellen en duidelijke omschrijvingen van begrippen.
Leren lezen en schrijven:
- Eén van de belangrijkste doelen samen met rekenen
- ‘Basisvaardigheden’
- Niet genoeg aandacht aan deze vakken?
Basisvaardigheden taal:
- Vaak denkt men aan technische zaken (technisch lezen, goed
spellen, vervoegen).
Goed spellen wordt gezien als een teken van betrouwbaarheid en
een leesbaar handschrift is ook handig.
Meer les = niet zomaar beter lezen en schrijven.
Discussie over eventuele ‘ontlezing’ bij jongeren door
digitalisering.
Kloof tussen schools/formeel en dagelijks/informeel groter,
ondanks dat we meer schrijven (op de telefoon).
Schrijven helpt je bij kennisverwerving en beter worden in
formeel schrijven.
Al schrijvend leer je meer over onderwerp en leer je meer over
jezelf (onderzoeken, nadenken, overdenken en bespreken).
Kinderen leren door schrijven bewuster te worden van zichzelf en
van hun omgeving.
Didactieken die zich richten op begeleiding van het schrijfproces, het
meeste efect hebben op goed schrijfonderwijs -> gebeurt weinig!
Leraren kijken steeds meer naar product van schrijfonderwijs = teksten
i.p.v. wat kinderen eigenlijk doen als ze schrijven en naar manieren om
daarbij hen te ondersteunen.
Schrijflessen:
o Vervallen door tijdgebrek.
o Leraren doen daardoor weinig ervaring op met lesgeven in
schrijven.
o Kinderen vaak niet genoeg kunnen oefenen.
o Minder prioriteit dan technische taaldomeinen als spelling,
grammatica en woordenschat.
Schrijven minder zouden zien als: mysterieuze literaire vaardigheid
Waarvoor slechts enkele talent voor hebben en meer zouden
moeten zien als algemene taalvaardigheid:
, 1. Mensen in allerlei situaties kunnen passend uitdrukken.
2. Helpt bij het verwerven van de kennis.
3. Zou een centrale plek moeten krijgen in curriculum?
Schrijven centrale plek = koppelen aan andere onderdelen van
schoolcurriculum:
1e optie
Lezen Spelling/ Woordenschat Mondeling +
Grammatica Beginnende
geletterdheid
Bij schrijven lees Toepassing pas Interessante Schrijfonderwijs
je eigen en echt bij schrijven schrijftaken = = interactief
andermans -> teksten woordenschat- praten over
teksten & dienen als ontwikkeling teksten =
Je leest woorden oefenmateriaal. (juiste woorden mondelinge taal
die je bij zoeken bij wat je omhoog (^).
schrijven kan bedoelt) Bij schrijven en
gebruiken. bij tekeningen is
er sprake van
beginnende
geletterdheid.
2e optie
Koppeling met zaakvakken: natuur, techniek, wereldoriëntatie en kunst.
1. Zaakvakkennis wordt sterk door er actief over te spreken en te
schrijven.
2. Omgekeerd: je leert taal pas bewust te gebruiken als je iets aan een
ander moet uitleggen (mondeling/schriftelijk).
Kernfunctie van taal: communicatie van inhoud.
Belang interessante inhoud: vaak onderschat (geringe motivatie
voornamelijk bij zwakkere leerlingen en blijven dit ook doen).
Voor kinderen zijn interessante en belangrijke inhoud te vinden in drie
bronnen:
1. De ervaringswereld van de kinderen zelf.
2. De zaakvakken.
3. De (kinder)literatuur en de kunsten.
Uitgangspunt bieden deze bronnen voor taalonderwijs. Ze leveren alle
drie:
Stof voor gesprekken
Aanknopingspunten voor woordenschatuitbreiding
Redenen om begrijpend en belevend te lezen
Voorbeelden van tekstgenres
, Aanleiding en inspiratie om zelf teksten te schrijven
Inhoudelijke kennis van allerlei onderwerpen
Materiaal voor onderwijs in spelling en grammatica
Voor jonge schrijvers is een onderwerp waarvan ze genoeg weten van
cruciaal belang + niet blokkeren door twijfels van de tekst &
betrokkenheid bij onderwerp.
= drie kenmerken van de werkwijze van taalvorming.
‘Taalvorming begint altijd bij de eigen ervaringen van kinderen.’
= na het vertellen (in de kring/in tweetallen), hoef je het alleen nog maar
op te schrijven wat je vertelde.
‘Taalvorming stelt vormeisen vooraf, maar bespreekt teksten vanuit de
inhoud achteraf.’
= vanuit de spreektaal direct schrijven
Gevoel van competentie bij kind, vertellen kan bijna iedereen.
Daarna vormaspecten (op bord, begrijpelijkheid en volledigheid).
Aandacht vormaspecten niet remmend maar stimulerend. Ieder kind kan
eerste versie verbeteren/veranderen.
‘Het vertellen en schrijven over ervaringen bij taalvorming zorgt voor
betrokkenheid van alle soorten kinderen.’
= Wat andere kinderen meemaken is voor ieder kind interessant, dat
kinderen ook weer naar jou luisteren maakt de betrokkenheid alleen maar
groter.
Gevolg: Taalvorming legt basis in alle groepen voor schrijfgemak en -
plezier en vormt ze een brug van spreektaal naar schrijftaal. Dagelijks
taalgebruik gaat naar schools/’academisch’ taalgebruik.
Kleutergroepen:
Taalvorming: ontdekken kunnen tekenen, wat ze vertellen ->
meester/juf schrijven vertelde verhaal op.
Vertellen + tekenen over ervaringen = basis.
Toevoeging van geschreven tekst = brug naar GELETTERDHEID.
Tekening door leerkracht er bijgeschreven (+ voorgelezen) van tekst
over ervaring = taaltekening.
Uit herinnering voorlezen wat de leerkracht heeft verteld (zonder dat
kleuter kan lezen) = gesproken schrijftaal.
Groep 3:
Van tekenen naar zelf schrijven -> steeds meer delen zelf schrijven.
Besef dat zinnen uit losse woorden bestaan + verhaal is opgebouwd
uit verschillende zinnen, ontstaat hierbij doende & intuïtief.
Betekenisvolheid van tekst bij relatie tussen zelfgeschreven tekst en
vertelde en getekende verhaal.
Groep 4:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maria_168. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
