Week 1 – de bestuurlijke inrichting van veiligheid in
Nederland
Bestuurlijke organisatie bestaat uit drie algemene, geografisch gebonden
bestuurslagen:
1. Het Rijk
2. De provincie
3. De gemeente
(Ook het waterschap, het regionaal bestuur en Europa spelen een
belangrijke rol)
Binnen deze lagen voeren de bestuursorganen de toegekende
overheidstaken uit, bij de gemeente: de gemeenteraad, het college van
burgemeester en wethouders (B&W) en de burgemeester.
Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat: de landelijke overheid
(het Rijk) draagt als hoogste bestuurslaag zorg voor de wet- en
regelgeving die voor het hele land geldt en het daarbij behorende centrale
toezicht.
Gedecentraliseerd wil zeggen dat lagere bestuurslagen, de provincie en de
gemeente, zelfstandige bevoegdheden toegekend hebben gekregen van
de landelijke overheid om bepaalde wetgevende en bestuurlijke taken uit
te voeren.
Territoriale decentralisatie: de bestuurslagen zijn geografisch gebonden
Functionele decentralisatie: de bestuurlijke bevoegdheid is toegewezen
aan een openbaar lichaam met een specifieke taakstelling of functie.
Decentraal wat kan, centraal wat moet.
Decentrale beleidsvrijheid geldt binnen de kaders van (inter)nationale
wetgeving; lagere regelgeving mag niet in strijd zijn hiermee en dit
beperkt dus de vrije ruimte van lagere overheden. De macht van
provincies, gemeenten en andere bestuurslagen is ondergeschikt aan de
macht van de landelijke overheid.
Er is sprake van medebewind: lagere overheden moeten regelingen
uitvoeren die door de centrale overheid bij wet zijn ingesteld.
Ministerie van Justitie en Veiligheid
Het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) vormt het kerndepartement
op het gbied van veiligheid. Deze zorgt voor de rechtsstaat in Nederland,
zodat mensen in vrijheid kunnen samenleven ongeacht hun levensstijl of
opvattingen. Ook probeert zij de organisatie en coördinatie van het
1
, veiligheidsbeleid te versterken tussen de overheidsinstellingen die zich
hiermee bezighouden om de effectiviteit van dit beleid te vergroten.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) valt
onder JenV, zij heeft drie hoofdopdrachten:
1. Nederland digitaal veilig maken
2. Aanslagen voorkomen en extremisme en terrorisme bestrijden
3. Nederland weerbaar maken tegen dreigingen door statelijke actoren
Ook onder JenV vallen:
- Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND)
- Inspectie Justitie en Veiligheid
- Openbaar Ministerie (OM)
- Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (WODC)
Ministerie van Infrastructuur en Waterstraat
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstraat (IenW) houdt zich bezig
met het gebied van luchtvaart en maritieme zaken, mobiliteit, milieu,
water, leefomgeving en transport. Hieronder vallen Rijkswaterstraat, de
Inspectie Leefomgeving en Transport, het KNMI en het Planbureau voor de
Leefomgeving, eveneens als een Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid en
het Departementaal Coördinatiecentrum Crisisbeheersing.
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) richt
zich vooral op het borgen van de kernwaarden van onze democratie, het
goed functioneren en de kwaliteit van de overheid en het vertrouwen van
burgers in de overheid.
De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) valt hier ook onder,
deze heeft als doel de democratische rechtsorde en de staatsveiligheid
beschermen, de veiligheid te bevorderen en een bijdrage te leveren aan
de vorming van het buitenlands beleid van de Nederlandse overheid. De
AIVD onderzoekt mogelijke dreigingen en risico’s voor de rechtsorde en de
staatsveiligheid in binnen- en buitenland eveneens als het adviseren van
belanghebbenden over veiligheidsmaatregelen.
Overige relevante ministeries
Het ministerie van Volksgezondheid heeft als verantwoordelijkheid
voedselveiligheid in samenwerking met de Nederlandse Voedsel- en
Warenautoriteit (NVWA). Deze onderzoekt en bewaakt de veiligheid van
voedsel en consumentenproducten, dierenwelzijn en natuur.
Het ministerie van Defensie heeft als hoofdtaak het bevorderen van vrede
en veiligheid, in Nederland en internationaal. Onderdeel hiervan is de
Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) die inlichtingen en
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sennat. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.12. You're not tied to anything after your purchase.