Summary
Samenvatting - divers sensitief werken (SWODSW01ZG)
- Course
- Institution
samenvatting van de verkregen literatuur
[Show more]
Seller
Follow
Tessatdr
Content preview
Psychiatrie: een inleiding – H10.2: Genderdysforie10.2 Genderdysforie
Genderidentiteit: het psychologisch besef van man of vrouw zijn. Meestal komt dit besef overeen met
de genetisch bepaalde of anatomische sekse.
Bij mensen met genderdysforie komt dit niet overeen. Deze mensen ondervinden grote stress en
functioneren niet naar wens, omdat er een conflict is tussen de anatomische sekse en
genderidentiteit.
Dysforos – moeilijk te verdragen. Dit refereert naar de ontevredenheid over en de
ondraaglijkheid van de toebedeelde anatomische sekse.
Kan na de jeugd voorbij zijn, maar ook blijven in de volwassenheid. Dan blijft het een worsteling
met de transgenderidentiteit.
Gender: een psychosociaal concept dat mannelijkheid van vrouwelijkheid onderscheidt, in de zin van
sociale verwachtingen over de rollen die mannen en vrouwen dienen te vervullen en het
psychologisch besef dat we hebben van onze mannelijke of vrouwelijke identiteit.
Transgenderidentiteit: hebben het psychologisch besef om tot het ene gender te horen, maar
hebben geslachtsorganen van het andere gender.
Er is niet altijd sprake van genderdysforie.
Vaak valt dit op als het kind zich in de kindertijd niet gedraagt volgens zijn
genderrol/geslachtsrol – dat zijn de maatschappelijke en sociale regels die bepalen welk
gedrag, kleding, uiterlijk vertoon etc., passend is bij een bepaald geslacht.
Biologisch geslacht: geslacht waarmee iemand geboren wordt.
Belangrijke kenmerken van genderdysforie in de jeugd:
Een sterk verlangen tot de andere sekse te behoren of het sterk benadrukken van de overtuiging
dat men van het andere geslacht is.
Sterke voorkeur voor het spelen met leden van de andere sekse en voor speelgoed, spelletjes en
activiteiten die voor de andere sekse gebruikelijk zijn.
Sterke gevoelens van afkeer en persoonlijke stress over de eigen anatomie.
Een sterk verlangen de fysieke kenmerken te hebben (primair of secundair) van de als de eigen
ervaren sekse.
Sterke voorkeur voor het spelen van rollen van de andere sekse bij fantasiespelletjes.
Sterke voorkeur voor het dragen van kleding die met de andere sekse geassocieerd wordt en het
weigeren van de bij de eigen sekse gebruikelijke kleding.
10.2.1 Operatieve geslachtsverandering
Een beperkt aantal mensen kiest uiteindelijk voor een geslachtsverandering.
Operaties waarbij een man in een vrouw wordt veranderd zijn succesvoller dan andersom.
Hormoonbehandelingen bevorderen de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken.
Heeft over het algemeen een positief effect op de psychologische aanpassing en de kwaliteit van
leven.
, Zingeving in zorg en welzijn – H1: zingeving
1.1 Zingeving en het diamantmodel
Pas wanneer we als mensen uit ons gewone doen en laten geworpen worden, beseffen we hoe
belangrijk zingeving is.
Wanneer dit wordt verstoord gaan we onszelf existentiële vragen of bestaansvragen stellen.
Spiritualiteit is verbonden aan het woord inspiratie: datgene wat mensen in beweging brengt en
betekenisvol is.
Zingevingsvragen staan niet op zichzelf. Ze zijn verweven met ons doen en laten, met wie we zijn en
wat we verwachten en hopen van het leven.
Het diamantmodel kan helpen om nieuw licht op een situatie te werpen. Daardoor kun je duidelijker
zien hoe je iemand kunt ondersteunen in de zingeving.
Het diamantmodel heeft een kern en vijf facetten. De kern wordt gevormd door het begrip
innerlijke ruimte. Zonder innerlijke ruimte heeft het weinig zin om met zinvragen bezig te zijn.
Innerlijke ruimte gaat om de innerlijke houding die we allemaal kennen als we goed uitgerust
en ontspannen zijn. Je staat dan open om nieuwe dingen te leren kennen, bent geduldig en
wordt niet meegesleept door stemmingen of emoties.
We denken snel te weten hoe iets in elkaar zit of worden gestuurd door ervaringen. Ervoor
openstaan dat een situatie anders kan zijn dan we dachten, vraagt om een vorm van geduld
en rust. Dus hoe meer innerlijke ruimt we hebben, hoe beter we kunnen luisteren en tot
nieuwe inzichten en emoties kunnen komen.
Het diamantmodel bevat vijf facetten die nieuwe licht op een situatie kunnen werpen. Bij iedere facet
gaat het om een spanning tussen twee begrippen. Beide begrippen trekken aan ons, als twee polen
en de waarheid ligt meestal in het midden – dus hoe meer iemand naar de ene of andere kant
getrokken wordt, hoe minder innerlijke ruimte iemand zal ervaren.
1. Autonomie: ik en de ander – een van de krachtigste motieven voor mensen is de drang om in
vrijheid het eigen leven te kunnen bepalen.
Toch zijn we voor een groot deel een product van onze omgeving: wie we zijn, hoe we praten
en ons kleden. De identiteit van mensen staat niet op zichzelf, maar is onderdeel van een
groot levend netwerk van anderen. Toch vinden we het ook belangrijk om onszelf te zijn en
onze eigen wensen te kunnen waarmaken.
2. Handelen: doen en laten – mensen reageren op hun omgeving door te handelen. Ook het doen
en laten vormt een spanningsveld waarin mensen hun weg moeten zoeken.
3. Relaties: vasthouden en loslaten – het levende netwerk van relaties waarin we als mens
opgenomen zijn, is een voortdurend proces van vasthouden en loslaten. Iedere levensfase vraagt
weer om een nieuwe balans tussen vertrouwd en nieuw, tussen vasthouden en loslaten.
4. Balans: herinneren en vergeten – bij het opmaken van een balans over het verleden staan
thema’s als verantwoordelijkheid en schuld. Het opmaken van de balans is een belangrijk
element in het afronden van het leven. Ook hier is sprake van een spanningsveld tussen
herinneren en vergeten.
5. Hoop: geloven en weten – zolang er leven is, is er hoop. Hoop kan voortkomen uit nuchtere en
realistische kennis over een situatie (een vorm van houvast), maar het kan ook voortkomen uit
een diep geloof (een andere vorm van houvast), of uit bijzondere ervaringen die mensen hebben
gehad.
Het diamantmodel is ontworpen als een houvast om met zinvragen om te gaan.
De vijf facetten vormen gedurende ons leven een soort grondplan van ons bestaan. Door hier zelf
ook bij stil te staan, kan je als professional leren begrijpen waarom we met de ene client meer
verbondenheid voelen dan met de ander.
Met de toepassing van het diamantmodel word je je bewust van iemands zingevingsvragen en -
behoeften.
, 1.3 Aandacht voor zingeving in het integrale methodische zorgproces
Aandacht voor zingeving is een onderdeel van het integrale interdisciplinaire zorgproces.
Integrale zorg wil zeggen dat er aandacht is voor de hele mens met het doel de mens tot zijn
recht te laten komen.
De integrale benadering komt tot uitdrukking in het concept positieve gezondheid – het vermogen
van mensen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en
sociale uitdagingen van het leven.
1. Lichaamsfuncties: medische feiten en waarnemingen, fysiek functioneren, klachten en pijn,
energie.
2. Mentale functies en beleving: cognitie, emoties, eigenwaarde, gevoel voor controle,
zelfmanagement en eigen regie, veerkracht.
3. Spirituele/existentiële dimensie: zingeving, doelen nastreven, toekomstperspectief, acceptatie.
4. Kwaliteit van leven: kwaliteit van leven, geluk, genieten, levenslust, balans.
5. Sociaal-maatschappelijke participatie: sociale en communicatieve vaardigheden, betekenisvolle
relaties, sociale contacten, geaccepteerd worden, maatschappelijke betrokkenheid, betekenisvol
werk.
6. Dagelijks functioneren: ADL, werkvermogen.
Zingeving is onderdeel van de spirituele dimensie, maar ook in andere dimensies komen aspecten van
zingeving naar voren.
Zingeving is onlosmakelijk verboden met het ervaren van gezondheid. Het is belangrijk om
gezondheid niet te beschouwen als een doel op zich, maar als een middel waardoor mensen ‘hun
ding’ kunnen doen: dat wat hun leven zin geeft.
Methodische aandacht voor zingeving:
Instrumentele benadering: EBP (evidence-based practice) – het uitgangspunt is de individuele
cliëntsituatie waarin via een zorgvuldig besluitvormingsproces met de cliënt afspraken worden
gemaakt over diens zorgverlening en hulpverlening.
Kenmerkt zich door een methodische aanpak: doelgericht, procesmatig en systematisch en
krijgt inhoud via de fasen van intake, diagnostiek, planning, interventie en evaluatie.
Kust op drie pijlers: het oordeel/de ervaring van de professional, wetenschappelijke
inzichten/onderzoek en de ervaring, waarden en overtuigingen van de client.
Een juiste toepassing van de principes van EBP in het methodisch zorgproces sluit aandacht
voor zingeving in.
Narratieve (verhalende) benadering: het levensverhaal van iemand komt tot uitdrukking. Het
geeft inzicht in iemands persoonlijke identiteit, in hoe iemand geworden is tot wie hij of zij is, in
datgene wat iemand belangrijk en waardevol vindt.
Iemands levensverhaal kan aanknopingspunten bieden voor zorg- en hulpverlening en het
kan leiden tot levensvragen.
Belangrijk dat de hulpverlener gevoelig is voor het oproepen van, luisteren naar, omgaan met
betekenisvolle informatie, het opvangen van persoonlijke signalen.
1.4 Basisprincipes zingevende gespreksvoering
Op momenten van afwijkende gebeurtenissen spelen er zingevingsvragen op. Hierop zijn vaak geen
antwoorden en oplossingen.
Belangrijk om daarom te leren onderscheiden welke problemen iemand kan veranderen en welke
hij moet leren aanvaarden.
Om orde te scheppen in verschillende soorten vragen die mensen hebben tijdens het meemaken van
afwijkende gebeurtenissen kan een eenvoudig model behulpzaam zijn. Het maakt het mogelijk om
naar diepere betekenislagen af te dalen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Tessatdr. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75057 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now