AFP4 Samenvatting Fontys,
Leerjaar 2
Neurologie (anatomie en fysiologie)
Functionele indeling zenuwstelsel
Het zenuwstelsel voert drie belangrijke functies uit:
1. Meet het interne en externe milieu.
2. Coördineert gewilde en ongewilde reacties van vele andere orgaanstelsels.
3. Integreert informatie van de zintuigen.
Anatomisch gezien kan het zenuwstelsel in twee grote gedeelten worden verdeeld. Het centrale
zenuwstelsel (CZS), dat uit de hersenen en het ruggenmerg bestaat, integreert en coördineert de
verwerking van sensorische informatie en het doorgeven van impulsen naar de spieren. In het CZS
zetelen ook hogere functies zoals intelligentie, het geheugen en emoties. Daarnaast is het perifere
zenuwstelsel (PZS), dat al het zenuwweefsel buiten het CZS omvat.
Het afferente deel van het perifere zenuwstelsel geleidt sensorische informatie VANUIT receptoren in
weefsels en organen NAAR het CZS. Receptoren zijn sensorische structuren die veranderingen in de
omgeving detecteren (intern of extern). Het efferente deel van het perifere zenuwstelsel geleidt
motorische opdrachten VANUIT het CZS naar de spieren en klieren. Deze doelorganen en weefsels
reageren door iets te doen en worden effectoren genoemd.
,Het somatische zenuwstelsel (SZS) reguleert skeletspiercontracties. WILLEKEURIGE contracties staan
onder bewuste controle, bijv. wanneer je een glas water optilt tot aan je lippen. ONWILLEKEURIGE
contracties zijn eenvoudige of complexe bewegingen die op een onbewust niveau worden
gereguleerd. Als je bijv. je hand op een hete kachel legt, zul je die onmiddellijk terugtrekken, zelfs
voordat je de pijn hebt opgemerkt. Dit type automatische reactie wordt een REFLEX genoemd.
Het autonome zenuwstelsel (AZS) of VEGETATIEVE ZENUWSTELSEL reguleert automatisch gladde
spierweefsel, hartspierweefsel, kliersecretie en vetweefsel, op onbewust niveau. Het AZS bestaat uit
een SYMPATHISCH GEDEELTE, en een PARASYMPATHISCH GEDEELTE, die overwegend tegengesteld
werken. Het sympathische zenuwstelsel versnelt bijv. de hartslag, terwijl het parasympatische
zenuwstelsel de hartslag vertraagt.
Neuronen en gliacellen
Zenuwweefsel bestaat uit twee soorten cellen: neuronen en neuroglia. Neuronen zijn basis
functionele eenheden van het zenuwstelsel. Bij alle neurale functies communiceren neuronen zowel
onderling als met andere celtypen. De neuroglia is het steunweefsel van het zenuwstelsel bestaande
uit een fijn ondersteunend reticulum of netwerk waarin zich typisch vertakte cellen, de
neurogliacellen (ook wel gliacellen genoemd) , zich bevinden.
Een multipolair neuron heeft (1) een cellichaam, (2) verschillende vertakte, gevoelige dendrieten, die
binnenkomende signalen opvangen en (3) één lang axon dat uitgaande signalen geleidt in de richting
van (4) synapsknoppen.
Het cytoplasma van het cellichaam bevat ook organellen, die energie leveren en organische
verbindingen vormen. De talrijke mitochondria, vrije en gebonden ribosomen en membranen van het
ruw endoplasmatisch reticulum (RER) geven het cytoplasma een ruw, korrelig uiterlijk. Groepen ER en
vrije ribosomen die lichaampjes van Nissl worden genoemd, geven een grijze kleur aan gebieden die
de cellichamen van neuronen bevatten; deze lichaampjes zijn verantwoordelijk voor de kleur van
grijze stof die in de doorsneden van de hersenen en het ruggenmerg zichtbaar is.
Grijze stof zit vooral aan de buitenkant van je hersenen (de plek waar informatie wordt verwerkt). De
witte stof zit aan de binnenkant van je hersenen en bestaat uit de verbindingen tussen zenuwcellen.
, Op basis van de relatie van de dendrieten tot het
cellichaam en axon worden neuronen in drie typen
verdeeld:
1. Multipolair neuron: heeft twee of meer
dendrieten en één axon. In het CZS komen deze neuronen
het meest voor. alle motorische zenuwcellen zijn
multipolair.
2. Unipolair neuron: dendrieten en het axon lopen
in elkaar over en het cellichaam ligt aan één zijde. Bij een
unipolair neuron begint de actiepotentiaal bij het uiteinde
van de dendrieten en de rest van de uitloper wordt als
een axon beschouwd.
3. Bipolair neuron: hebben één dendriet en één
axon met het cellichaam daartussenin. Bipolaire neuronen
zijn klein en zeldzaam. Ze komen voor in speciale
zintuigen.
Wat functie betreft worden neuronen in drie groepen verdeeld:
1. Sensibele neuronen (afferente neuronen): vormen het afferente gedeelte van het PZS.
Sensibele neuronen ontvangen informatie van zintuigcellen die het in- en uitwendige milieu
waarnemen en daarna de informatie naar andere neuronen in het CZS doorgeven.
2. Motorische neuronen (efferente neuronen): brengen de impuls vanaf het ruggenmerg naar
de spieren, waarin ze zich vertakken.
3. Schakelcellen: zorgen ervoor dat de impuls wordt overgedragen op bewegingszenuwcellen,
maar dat de impuls ook bij de hersenen terecht komt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ebeyzaelmas. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.19. You're not tied to anything after your purchase.