Summary
Samenvatting + Leerdoelen - Blok 7: Zorgen voor Later
- Course
- Institution
Samenvatting van Blok 7: Zorgen voor Later. Inclusief leerdoelen.
[Show more]
Seller
Follow
julie95
Content preview
Module LevensloopC2: Kwetsbaarheid en Welzijn gedurende de levensloop
ð Analyseren hoe kwetsbaarheid en welbevinden samenhangen.
ð Beredeneren hoe verschillen in kwetsbaarheid en welbevinden tussen ouderen
gedurende de levensloop tot stand komen.
I. Wat is kwetsbaarheid?
1. Smalle benadering: alleen aandacht voor fysieke kwetsbaarheid
2. Brede benadering: fysieke, psychische en sociale kwetsbaarheid
Definitie
= Een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten
in het functioneren dat kans vergroot op negatieve gezondheidsuitkomsten. (SCP 2011)
Aantal kwetsbare ouderen NL (volgens brede definitie)
• 600.000 (65+)
o 500.000 wonen zelfstandig
o Rest in verzorgings/verpleeghuis
• 25% zelfstandig wonende ouderen is kwetsbaar
Wie zijn vaker kwetsbaar?
g Vaker hoogbejaard, vrouw, alleenstaand, lage SES
Waarom?
g Omdat zij vaker meer dan 1 aandoening hebben = multimorbiditeit
g Hebben vaker ernstige functiebeperkingen (in bewegen, zelfverzorging, huishoudelijk
werk)
Beloop van kwetsbaarheid
§ Kwetsbaarheid is geen toestand maar proces
§ Belangrijke voorspeller van opname in verzorgings- of verpleeghuis of van overlijden
§ Door mate van kwetsbaarheid vast te stellen -> bepalen wie extra aandacht of zorg nodig
heeft
Waarom worden mensen kwetsbaarder?
* Fysiek -> door slecht kunnen lopen, slecht evenwicht kunnen bewaren, lichamelijke
moeheid
* Psychisch -> door meer geheugenklachten, toename gevoelens somberheid, angst en
hulpeloosheid
* Sociaal -> door alleen komen te staan en contacten gaan missen
Groningen Frailty Indicator
• Fysiek -> mobiliteit, meerdere gezondheidsproblemen, fysieke vermoeidheid, zicht,
gehoor
• Psychologisch -> depressieve stemming en angstgevoelens
• Cognitief -> geheugen en dementie
• Sociaal -> emotioneel isolement of eenzaamheid
1. Definitie
1
, 2. Epidemiologie – hoe vaak komt het wegvallen in functioneren op dit domein voor, bij wie
komt het voor, voorspellende variabele?
3. E`ect – gevolgen van verlies van functioneren op deze domeinen, voor
persoon/omgeving/maatschappij
4. Interventie – individuele en maatschappelijke interventies die gepleegd kunnen worden
om negatieve e`ecten te ondervangen
Sociaal
1 – Definitie
Wijze waarop individu interacteer binnen context en mogelijkheden om sociale rollen te
vervullen binnen deze context
2 – Epidemiologie
CBS: eenzaamheid komt vaker voor bij 75 jaar, bij mensen die partners verliezen of geen sociale
omgeving
3 – E`ect
Als sprake is van afwezigheid van sociale interactie dan heeft dat gevolgen voor:
§ Persoon: mentale welzijn gaat achteruit want geen sociale interactie meer, kans op
eenzaamheid, emotioneel geïsoleerd, deprimerend, geen mogelijkheid om hulp te
vragen
§ Omgeving: voor familieleden maakt het moeilijker om te zien dat de individu niet sociaal
actief is en daarmee mentaal achteruit, omgeving voelt een grotere druk om individu te
helpen
§ Maatschappij: maatschappij moet meer hulp/sociale activiteiten organiseren in plaats
van dat de omgeving van de individu of de individu zelf dat al regelt, dit leidt tot meer
druk op solidariteit (geld & verzorgers), omdat anderen moeten de kwetsbaren helpen
4 – Interventie
Sociaal-culturele activering, persoonlijke activering
Fysiek
1 – Definitie
= gesteldheid van mobiele functies, lichamelijke gezondheidsproblemen, zicht en gehoor
2 – Epidemiologie
Bij oudere vrouwen vaker klachten dan mannen. Stijgende trend van leeftijd en percentage
lichamelijke klachten.
3 – E`ect
§ Persoon: verlies mobiliteit, sociale isolatie
§ Omgeving: toename zorgtaken
§ Maatschappij: toename gezondheidszorg, economische impact arbeidsmarkt mensen
kunnen niet meer werken
4 – Interventie
Aanpassingen infrastructuur ouderen, vanuit overheid zorg toegankelijk houden, ondersteunen
via Wmo, mantelzorg
Psychologisch
1 – Definitie
Gedachtes positief kunnen houden, positief denken etc.
2 – Epidemiologie
Psychische klachten groter bij vrouwen dan bij mannen. Klachten nemen steeds meer toe. Als
mensen fysiek kwetsbaarder worden, dan worden ze ook psychisch kwetsbaarder.
3 – E`ect
§ Persoon: verlies zelfwaardering, zelf isolatie en depressief
2
, § Omgeving: impact op vrienden en familie
§ Maatschappij:
4 – Interventie
Psycholoog, therapeut, medicatie, eigen levensstijl verbeteren
Cognitief
1 – Definitie
= gaat over opnemen en verwerken informatie; waarneming, aandacht, geheugen, vaardigheden
2 – Epidemiologie
Voorspellende variabelen: lichamelijke en sociale toestand,
sociale omgeving, problemen
3 – E`ect
§ Persoon: geheugen minder, snelheid denken neemt af,
sociaal functioneren neemt af
§ Omgeving: persoon meer mantelzorg nodig
§ Maatschappij: meer zorg = duurder
4 – Interventie
Trainingen (?) om cognitieve vermogen op peil te houden
Model Gobbens et al.
§ Geeft inzicht in kwetsbaarheid + determinanten van
kwetsbaarheid
§ Schetst weg van kwetsbaarheid naar ongewenste
uitkomsten
§ Determinanten te beïnvloeden: leefstijl, beweging, etc.
II. Gezondheidsverschillen in levensloopperspectief
Levensloopperspectief: redenen
g Om vermijdbare gezondheidsverschillen te begrijpen en verkleinen
g Te weten hoe ervaringen in begin van leven gezondheid gedurende het leven kunnen
beïnvloeden (zelfs van meerdere generaties)
g Gevolgen herkennen van invloed van context (sociaal + fysiek) door tijd heen (naast
biologische factoren); kunnen 25% van gezondheidsverschillen verklaren
Verschillende e`ecten
• Kritieke of sensitieve fases, cumulatieve e`ecten, paden, intergenerationele modellen
• Gevolgen voor chronische ziekten zoals cardiovasculaire aandoeningen, diabetes, risico
factoren
Voorbeeld invloed SES jeugd op gezondheid
o E`ect op mortaliteit, cardiovasculaire aandoeningen, risicogedrag
(roken, drinken), depressie
Beïnvloedende factoren (Braveman & Barclay 2009)
1. Economische sociale hulpbronnen en mogelijkheden (inkomen,
opleiding)
2. Leef- en werkomstandigheden
3
, Beleid:
ª Tegengaan vermijdbare gezondheidsverschillen (=health disparities)
ª Vermijdbare gezondheidsverschillen ontstaan als mensen minder
economische/sociale hulpbronnen en mogelijkheden hebben
ª Dus kijken naar beïnvloedende factoren die buiten controle liggen van
individuen
ª Wilt juist gezondheid verbeteren van mensen met mindere situaties
Dynamischer: economische en sociale omstandigheden door tijd heen
• Begin leven: sociale context beïnvloedt mogelijkheden en bronnen
• Resulteert in >>> intergenerationele transmissie van mogelijkheden &
barrières
Mechanisme: invloed van leefomstandigheden door tijd heen
Sociale stratificatie
Ø Sprake van systematische verschillen tussen groepen door verschillen in
toegang tot mogelijkheden en hulpbronnen
III. Welzijn gedurende levensloop
Jeugd/jong volwassen
§ Welzijn (sociaal, fysiek en emotioneel) neemt toe tot jong volwassen leeftijd
§ Piek welzijn op jong volwassen leeftijd
Middelbare leeftijd
§ Zorgen over mortaliteit, financiële zorgen (hypotheek, kinderen,
pensioen)
§ Mid-life crisis (op zoek naar betekenis van leven)
§ Welzijn zakt naar laagste niveau
Ouderen
§ Welzijn en tevredenheid over leven nemen weer toe naar mate men oud wordt
§ Gevoelens van angst, boosheid en frustraties nemen af
§ Betere balans tussen positieve en negatieve aspecten van het leven wanneer men op
leeftijd is
! Gaat over gemiddelden, veel variatie in leven
! Curve ander beeld tijdens corona
Waarom welzijn inzicht?
ª Omdat streven naar: “complete physical, mental and social well-being and not merely
the absence of disease or infirmity” (WHO)
ª Omdat hoge nvieau subjectief welbevinden leidt tot lager risico morbiditeit & mortaliteit
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julie95. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.40. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now