Summary
samenvatting lessen Chirurgie prof Berrevoet 1E master
- Course
- Institution
Totale samenvatting van lessen + ppt + cursus !
[Show more]
Seller
Follow
Studentjegeneeskunde
Content preview
TRAUMA & HEPATOBILLAIRECHIRURGIE – BERREVOET
Boek + slides kennen 8
1. ABDOMINAAL TRAUMA
1. ORGANEN
INTRA ABDOMINALE ORGANEN : milt, lever, maag, eerste deel
duodenum, staart pancreas
meestal zijn de lever en milt aangetast.
Het duodenum en pancreas minder vaak maar deze zijn wel veel
ernstiger.
Retroperitoneale organen (8) : nieren, bijnieren,
kop pancreas, aorta en v.cave inferior ,
tweede&derde deel vh duodenum, colon, rectum,
ureters,
De symptomen bij schade aan retroperitoneale
organen zijn veel moeilijker om klinisch op te
merken.
PELVIENE ORGANEN : blaas, urethra, rectum,
dunne darm, baarmeoder, eierstokken.
Bij trauma bekken ALTIJD RECTAAL TOUCHER
DOEN!! Want bij rectum scheur faecaal verlies
boven de sfincters sepsis
Urine wegen testen : kijk over er hematurie is.
Bekijk dit eerst voordat je blaassonde in urethra
steekt.
Plaats eerst suprapubische sonde als je niet zeker
bent.
1E master : Gastro : Heelkunde – Berrevoet 1
,2. EPIDEMIOLOGIE – ETIOLOGIE - RISICO – MORTALITEIT
Trauma is belangrijkste doodoorzaak vanaf leeftijd 1maand tot 44j.
De laatste jaren is er wel dalende trend in sterftecijfer na trauma.
Verklaring? Verbeterde veiligheidsnormen voertuigen, kleine afname alcohol gerelateerde crashes
OORZAKEN Trauma : auto-ongeval, aanrijdingen, penetrerend trauma, vallen, brandwonde
de grootste oorzaak van fatale verkeersongevallen is alcohol!
Ook 60% vd pt die door meselijk geeld een trauma hebben opgelopen zijn oiv alcohol.
Alcohol bemoeilijkt ook de beoordeling en diagnose van trauma + heeft neg effect op nrmle pathofysiologische antwoord na trauma => hogere morbiditeit en
mortaliteit.
3 tijdstippen van overlijden na trauma
50% overlijdt op moment van het trauma
o Preventie : gordels, helmen, sancties rijden oiv invloed
30% overlijdt tijdens eerst uur na verwonding of acute resuscitatiefase
o Preventie : snelle mobiele interventietroepen
20% overlijdt enkele dagen, weken na trauma dr SEPSIS, MOF
o Preventie : orgaanondersteuning, intensieve zorgen
Als pt op spoed toekomt, zou hij in principe gered moet kunnen worden.
Uitzond : neurotrauma :
Intracraniële hypertensie als complicatie ernstig neurotrauma zijn verantwoordelijk voor significant aantal overlijdens.
TRAUMA is levensbedreigend door
Bloedverlies
Peritonitis
Paralytische ileus
Acute maagdilatatie
Bloedverlies vormt meestal de grootste levensbedreiging met letsels aan :
Milt
Lever
Nieren
Grote bloedvaten : aorta, v.cava
Retroperitoneum : vooral bij bekkentrauma
PERITONITIS
Treedt pas op iets later.
WAT? peritoneum, membraan dat de binnenkant vd buikholte en organen bedekt, raakt ontstoken.
SYMPTOMEN : ernstige buikpijn, gevoelige buik, opgeblazen gevoel, misselijkheid, braken, koorts, tachycardie.
PARALYTISCHE ILEUS = darmobstructie
Treedt pas op iets later.
WAT? Obstructie van de darmen verstoring nrml beweging vd darmen verminderde passage voeding.
SYMPTOMEN : ernstige buikpijn, opgeblazen gevoel, krampen, misselijkheid, braken, gebrek eetlust, constipatie ,
tympaan geluid bij percussie
soorten trauma :
1. Stomp trauma : verkeersongeval , val van grote hoogte
2. Penetrerend trauma : geeld, militaire omstandigheden
a. Scherp voorwerp, Ontploffingstrauma na explosie, vuurwapentrauma
MEESTAL IS ER DUS STOMP TRAUMA : hierbij is impact vh trauma direct gerelateerd aan de kinetische energie
Stop trauma komt tot stand door : decelererende krachten met torsie, scheuring, crushing
m
Kinetische energie : E = 2
v
o Snelheid heeft dus grote invloed !!!
1E master : Gastro : Heelkunde – Berrevoet 2
, o Preventie dat inwerkt op snelheid : airbags, gordels, versterkte structuur v passagiersruimte,..
3. MECHANISME VAN HET TRAUMA EN RELATIE TOT LETSELS
STOMPE TRAUMA :
LETSEL VEROORZAAKT DOOR : decelererende krachten met torsie, scheuring, crushing, val hoogte
PENETRERENDE TRAUMA :
LETSELS VEROORZAAKT DOOR : crushing, scheuren vh weefsel
Vuurwapen : schade meestal beperkt tot opp vh projectiel en afstand tss in- en uittreden vh lichaam
Ontploffing : meeste schade door contact tss gas en weefsels
SANDWICHREGEL :
Indien de aandoeningen in 2 verschillende anatomische regio’s aanwezig zijn. Moet men ook aandachtig zijn voor letsel
thv tussenliggende regio.
4. SYMPTOMEN & KLINISCH ONDERZOEK
Diffuse of gelokaliseerde buikpijn
Braken, opgezette buik : maagdilatatie
N.phrenicus prikkeling : schouderpijn ( denk aan geperforeerde organen, peritonitis)
Peritoneale prikkeling : hemoperitoneum, gallekkage door perforatie of darmscheur
Percussie
o Leverdofheid verdwijnt : door luchtopstapeling onder diafragmakoepels
Auscultatie
o Hyperperistaltiek
o hypoperistaltiek
darmparalyse door perforatie
Anamnese en/of informatie:
indien mogelijk zo veel mogelijk info verkrijgen rond het trauma (impact, type, snelheid etc).
Klinisch onderzoek (KO):
Afwijkingen in het KO kunnen beperkt zijn bij hemodynamisch stabiele patiënten met een actieve bloeding zonder
peritoneale prikkeling (belangrijke pitfall!)
Stompe traumata met hemodynamische instabiliteit:
FAST echo
CT-scan
(diagnostische peritoneale lavage)
Shock en penetrerende trauma:
operatiekwartier !
Messteken zonder peritoneale tekenen, evisceratie of hypotensie:
wondexploratie nodig!
(eventueel onder lokale verdoving).
Bij twijfel over penetratie fascia / peritoneum: operatieve exploratie op OK.
High velocity schotwonde:
zeker exploratie van de wonde (operatiekwartier onder alg. verdoving)).
KLINISCH ONDERZOEK IS NIET ADEQUAAT OM DUIDELIJKE DIAGNOSE TE STELLEN !!!!!
bewusteloze pt : alcohol, hoofdtrauma, drugs
retroperitoneale organen niet bereikbaar via standaard KO
DUS STEEDS DIAGNOSTISCHE MIDDELEN NODIG : peritoneale lavage, echo, CT, laparoscopie
1E master : Gastro : Heelkunde – Berrevoet 3
, 4. DIAGNOSTIEK
4.1 RX
WAT KAN JE ZIEN Pneumoperitoneum, abdominale organen in de thorax, pneumothorax
lage rib#, evaluatie kleine bekken# (beperkte sensitiviteit).
Flaired chest
INDICATIES Bij stabiele pt : RX bekken nuttig indien geen indicatie vr CT vr andere letsels
CONTRA---INDICATIE Bij onstabiele pt : onmiddellijk CT doen
Bij ribfractuur is er vaak subcutaan emfyseem
Diafragmascheur : toegevoegde schaduw
Blaasruptuur : denk hieraan bij bloed in urine, spuit contrast is als contrast verspreidt nr overal weet je diagnose
Nierbloeding : veneuze bloeding kan je conservatief behandelen
4.2 ECHO- FAST
WAT KAN JE ZIEN INTRA-ABDOMINAAL VOCHT , hemoperitoneum
Als je vocht ziet controleer snel de lever en milt
INDICATIES Vermoeden van bloeding
CONTRA---INDICATIE Bij penetrerende traumata
Voordeel : Nadeel :
Niet invasief onderzoeker gevoelig
geen bestraling obesitas bemoeilijkt
kan herhaald worden darm meteorisme
snel lage gevoeligheid bij weinig intra-abdominaal
lage kost vocht
vals negatief vr retroperitoneum/holle organen
4.3 CT-SCAN
WAT KAN JE ZIEN arteriele fase, veneuze fase, portale fase : kan je goed zien vanwaar bloeding komt
INDICATIES Stompe traumata
Hemodynamische instabiliteit, maar geen dringende indicatie voor chirurgie
Normaal of onbetrouwbaar klinisch onderzoek
Vermoeden van duodenum en/of pancreas traumata
CONTRA---INDICATIE Duidelijk indicatie voor een exploratieve laparotomie
Hemodynamische instabiliteit met nood aan een dringende operatie
Contraststof allergie
Voordeel :
Adequate evaluatie van de intra-abdominale organen
Non-operatief beleid voor letsels van solide organen (decision making process!)
Evaluatie van nierperfusie (en dus de status van de nieren)
Hoge specificiteit (minder voor holle organen)
De meest gebruikte methode om stabiele patiënten te evalueren na stomp trauma.
Het retroperitoneum is het best te evalueren met CT. Goede evaluatie van solide organen; ook in geval van follow-up.
Als contraststof lekkage gezien wordt, ook bij minimale lever/milt letsels, kan een angiografie met embolisatie dan wel
een exploratieve laparotomie worden verricht.
Bij CT verdenking op een mesenteriale bloeding, intestinale of blaasruptuur/perforatie (vrij vocht zonder letsels solide
organen): exploratieve laparotomie noodzakelijk!
4.4 peritoneale lavage DPL
Snelle en accurate test voor intra-abdominale letsels na stompe trauma met hypotensie
1E master : Gastro : Heelkunde – Berrevoet 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Studentjegeneeskunde. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now