Summary
Samenvatting Juridische en gedragswetenschappelijke aspecten van politie (C02A1B)
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide samenvatting van de lessen met aanvulling van de teksten uit de reader.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: gustlamote • 5 months ago
Seller
Follow
nettebruyndonckx
Reviews received
Content preview
JURIDISCHE ENGEDRAGSWETENSCHAPPELIJKE
ASPECTEN VAN POLITIE
INLEIDING – DE POLITIEFUNCTIE,
HET POLITIEBESTEL EN HET
POLITIERECHT
I. POLITIEFUNCTIE
Juridische
Politiefunctie Operationele RoRoN
Geweldsmonopolie
Algemeen gaat het over = Waarom hebben we politie? Wat is het nut van de politie? Hoe moet de
politiediensten functioneren om hun taak optimaal uit te oefenen?
Juridische benadering
Politiefunctie = een institutionele functie tot bescherming en regeling van de maatschappelijke orde,
en die functie wordt uitgeoefend om de uitoefening van de fundamentele rechten en vrijheden
mogelijk te maken, en dus in dat perspectief de verstoring van die orde te voorkomen en als dat niet
lukt zo snel mogelijk op te kunnen treden om die verstoring te doen ophouden.
• Institutionele functie = instellingen
o Politie-instellingen
Bv. Politiekorpsen
o Politieoverheden
• Zonder politieoverheden komen we terecht in een politiestaat, een dictatuur, een staat
waarbinnen de politie zelf aan de macht is
o Gerechtelijke overheden
o Bestuurlijke overheden
• Bescherming en regeling van de maatschappelijke orde
• Uitoefening van de fundamentele rechten en vrijheden mogelijk te maken
o Finaliteit van de politie maakt dat we ons in een democratische rechtsstaat bevinden
2 onderdelen
Politie-instellingen (federale politie, regionale politie)
Politie-overheden
Bestuurlijke politieoverheden
Lokaal niveau = burgemeester
1
,Federaal niveau = minister van Binnenlandse Zaken
Gerechtelijke politieoverheden
Procureur des konings
Onderzoeksrechter
Politie treedt in een rechtstaat en democratie altijd onder de bevoegdheid van een overheid !!!!
Doel = politie dient om de orde te handhaven, om de uitvoering van fundamentele rechten zoals de
grondrechten uit het EVRM mogelijk te maken, het is een verheven doel
• Bv. Betogen – betoging kan uit de hand lopen dus de politie zal er bij betrokken worden – in
goede banen leiden – politie moet ervoor zorgen dat je uw recht op betoging op vrije
meningsuiting kan uiten
• Bv. Rock Werchter – de politie is daar ter plaatsen om de orde te behouden door bijvoorbeeld
mensen niet binnen te laten met glas en dergelijke
Twee grote wetten
• WPA (wet politieambt) 5/8/1992 – bevoegdheden
o ARTIKEL 1 WPA
• WGP (wet op geïntegreerde politiedienst) 7/12/1998 – hardware
o ARTIKEL 123 WGP
Gedragswetenschappelijk/Criminologisch
Politiefunctie = RORON
R = raadgevende functie
Zo veel mogelijk slachtofferschap voorkomen door raad te geven in een vorm van informatie
Bv. Raadgeven aan burgers dat ze hun brievenbus moeten leegmaken als ze op
vakantie gaan om te voorkomen dat er wordt ingebroken
O = ontradende functie
We gaan door het politieoptreden zo veel mogelijk verstoring van de orde te proberen voorkomen
Potentiële daders afschrikken
Bv. Door te patrouilleren, camera’s, acties tegen alcohol in verkeer
R = regulerende functie
Onveilige situatie moet opgelost worden
Orde moet opnieuw herstelt worden
O = onderzoekende functie
Verwijst naar gerechtelijke taken
Misdrijven opsporen, daders opsporen, bewijzen verzamelen met het oog een verdachte voor de
strafrechter te slepen
N = nazorgfunctie
Alles te maken met nazorg
Psychische nazorg – politie moet kunnen doorverwijzen naar sociale sector DUS goede interne
communicatie nodig
Technopreventief advies – Hoe kan je je huis betere beveiliging na inbraak?
Politie neemt een unieke machtspositie in, in de staat die tot uiting komt in de geweldsmonopolie
Geweldsmonopolie = politie is de enige instantie die door middel van geweld burgers kan
bedwingen, ook dodelijk geweld
De politiefunctie leidt tot OPDRACHTEN
3 opdrachten
Opdrachten van bestuurlijke politie
• Openbare orde!
• In geval van ordeverstoring = orde herstellen
Opdrachten van gerechtelijke politie
• Misdrijven!
2
, • Onderzoeken van strafbare feiten
Bewijs verzamelen, daders opsporen
Sterke arm verlenen
• De politie verleent de arm, een sterke arm omwille van het geweldsmonopolie
• Politie kan dus personen of instanties bijstaan die mogelijk risico lopen om slachtoffer te
worden van misdrijven
• Aparte opdracht MAAR geen aparte bevoegdheid
Uit die OPDRACHTEN vloeien BEVOEGDHEDEN
Bestuurlijke bevoegdheden = Wat mag ik in beslag nemen bij een betoging? Wie mag ik arresteren?
Gerechtelijke bevoegdheden = Wie mag ik ondervragen voor een misdrijf? Hoe moet ik het misdrijf
onderzoeken?
II. POLITIEBESTEL
Reguliere (normale) politiediensten
• VOOR 1998 = Gemeentepolitie, Rijkswacht en Gerechtelijke politie
• NU = Lokale politie en Federale politie
Bijzondere politiediensten
TOT 1998 hadden we 3 bijzondere politiediensten
Spoorwegpolitie, luchtvaartpolitie en zeevaartpolitie
Hadden een specifieke opdracht, namelijk = verkeer
NU = diensten bestaan niet meer apart, maar hun functie moet nog altijd worden uitgevoerd, het zijn
onderdelen geworden van de federale politie
Politie is redelijk fel uitgekleed, er moeten te veel taken uitgevoerd worden en er zijn te weinig
politiekrachten aanwezig
NU = geen bijzondere politiediensten meer
‘Inspectiediensten’ ≠ politie !
Terugkeren naar de periode voor WOII
Overheid gaat zich moeien met meer en meer maatschappelijke domeinen zoals
Ruimtelijke ordening, medische, sociaal recht, natuur, …
PROBLEEM 1 = vermenigvuldiging van het strafrecht, doordat de wetgever aan alle inbreuken op de
wet een regelgeving koppelde kregen de reguliere politiediensten veel te veel werk
PROBLEEM 2 = wetten zijn vaak zo complex dat er niet verwacht kan worden dat de normale
politieambtenaar ze begrijpt
DAAROM worden er inspectiediensten opgericht
Reguliere politieambtenaren moeten zich er niet meer mee bezighouden
Wordt de bevoegdheid van gespecialiseerde ambtenaren
!! Niemand weet hoeveel inspectiediensten we hebben in België !!
Politie VS politieoverheid
ARTIKEL 3, 2e en 3e lid WPA
Onderscheid maken tussen politieoverheid en politie
Politieoverheid = heeft de beslissingsmacht over de ‘juridische maatregelen’ EN zorgt voor het
‘doen uitvoeren’ van deze maatregelen
Politie(korpsen/ambtenaren)= voeren de maatregelen uit EN functioneren naar gelang de beslissingen
van de overheid
Bevoegdheden zijn wettelijk geregeld!
3
, Bestuurlijk
Gezag
Gerechtelijk
Zeggenschap Beheer
Beleid
ZEGGENSCHAP → wordt gebruikt om de verhouding uit te leggen tussen de politiekorpsen en de
politieoverheid
Gezag
Gezag = het nemen van beslissingen over de inzet en het bepalen van de gevallen waarbinnen de
politie optreedt
Bestuurlijk gezag = als het over openbare orden gaat
Gerechtelijk gezag = over het onderzoeken van misdrijven
Bv. Wat ga ik koken vanavond?
Beheer
Beheer = alle aspecten die te maken hebben met de wijze waarop de politie haar taken kan uitvoeren
GELD, want korps moet in staat gesteld worden om job uit te voeren
Zonder dat geld kan je je gezag niet uitoefenen
“Gezag zonder beheer is een papieren tijger of een dode mus.”
Bv. Heb ik alle ingrediënten in huis om dat gerecht te koken?
Beleid
Beleid = maken van keuzes en het stellen van prioriteiten
Bv. Welke ingrediënten zijn het belangrijkst?
III. POLITIERECHT
→ Noodzakelijk om dictatuur/politiestaat te vermijden!!
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nettebruyndonckx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $15.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now