Dit is een volledig uitgetypte cursus voor het vak Psychologie gegeven door T. Beckers. Het is gebaseerd op zijn slides uit de les en mijn eigen notities en interpretaties daarbij. Met deze cursus is het niet nodig om iedere les bij te wonen, aangezien mijn notities er allemaal in verwerkt zitten. ...
Tom Beckers
2017-2018 3e Bach farmaceutsche wetenschappen
,INHOUD
Praktsche informate................................................................................................................................................4
Overzicht...................................................................................................................................................................4
H1: psychologie als wetenschap...............................................................................................................................5
1. Wat is psychologie en wat is het niet?..............................................................................................................5
2. Wat doen psychologen?....................................................................................................................................5
2.1. Fundamentele psychologie........................................................................................................................6
2.2. Toegepaste psychologie.............................................................................................................................6
3. Methoden van onderzoek in de psychologie....................................................................................................6
4. Belangrijke perspecteven of benaderingen in de psychologie........................................................................9
4.1. Historische wortels van de psychologie.....................................................................................................9
4.2. Hedendaagse psychologie........................................................................................................................10
H2: Hoe ontstaat en verandert gedrag?.................................................................................................................11
1. Wat is leren?....................................................................................................................................................11
2. Niet contngente prikkelaanbieding................................................................................................................11
3. Klassieke conditonering..................................................................................................................................12
3.1. De kern van klassieke conditonering.......................................................................................................12
3.2. Drie defnites en betekenissen van klassieke conditonering.................................................................13
3.3. Kenmerken van klassieke conditonering.................................................................................................13
3.4. Hogere-orde conditonering.....................................................................................................................14
3.5. Sensorische pre-conditonering...............................................................................................................15
3.6. Geconditoneerde inhibite......................................................................................................................15
3.7. Toepassingen van klassieke conditonering.............................................................................................15
3.8. Selecteve associates...............................................................................................................................15
3.9. klassieke conditonering vandaag............................................................................................................17
4. Operante conditonering.................................................................................................................................17
4.1. Drie defnites van operante conditonering............................................................................................17
4.2. Historische achtergrond...........................................................................................................................19
4.3. Actons vs. habits......................................................................................................................................19
4.4. Vier soorten contngente.........................................................................................................................20
4.5. Kenmerken van operante conditonering................................................................................................22
4.6. De kracht van bekrachtging.....................................................................................................................22
H3: Overdosis..........................................................................................................................................................29
1. Wat is een overdosis?.....................................................................................................................................29
2. Het raadsel van het verval...............................................................................................................................29
3. Homeostase.....................................................................................................................................................29
1
, 3.1. Opponente-proces theorie.......................................................................................................................29
3.2. Klassieke conditonering van de drugrespons..........................................................................................30
4. Klassieke conditonering en overdosis............................................................................................................31
4.1. Het gevaar van externe inhibite..............................................................................................................31
4.2. Implicates................................................................................................................................................31
5. Klassieke conditonering en herval..................................................................................................................31
H4: Sociale percepte...............................................................................................................................................33
1. Inleiding: (sociale) waarneming als interpretate...........................................................................................33
2. Non-verbale communicate.............................................................................................................................33
2.1. Functes van non-verbaal gedrag.............................................................................................................33
2.2. Gelaatsuitdrukkingen van emotes..........................................................................................................34
2.3. Culturele verschillen in non-verbaal gedrag............................................................................................34
3. Causale atribute: interpretate van andermans gedrag................................................................................35
3.1. Het covariatemodel.................................................................................................................................35
3.2. Atributefouten.......................................................................................................................................36
Examenvraag.......................................................................................................................................................39
H5: Groepsprocessen..............................................................................................................................................39
1. Wat is een groep?............................................................................................................................................39
1.1. Kenmerken van groepen..........................................................................................................................39
1.2. Sociale normen en sociale rollen.............................................................................................................39
1.3. Soorten groepen en groepscohesie.........................................................................................................40
2. Groepen en het gedrag van individuen...........................................................................................................40
2.1. Sociale facilitate en sociale luiheid..........................................................................................................41
3. Groepsbeslissingen..........................................................................................................................................42
3.1. Procesverlies en delen van informate.....................................................................................................42
3.2. Groepspolarisate.....................................................................................................................................44
4. Conficten en samenwerking...........................................................................................................................44
4.1. Sociale dilemma’s.....................................................................................................................................44
4.2. Conficten oplossen..................................................................................................................................46
4.3. Onderhandelen........................................................................................................................................47
H6: Psychische stoornissen.....................................................................................................................................48
1. Wat is een psychische stoornis?.....................................................................................................................48
1.1. Inleiding....................................................................................................................................................48
1.2. Twee modellen en hun historische wortels.............................................................................................49
2. Overzicht van de belangrijkste psychische stoornissen..................................................................................50
2.1. Classifcate: de DSM................................................................................................................................50
2.2. Overzicht..................................................................................................................................................51
,PRAKTISCHE INFORMATIE
Examen: schrifelijk, gesloten boek
20 meerkeuzevragen (totaal: 10 punten; correcte voor raden)
4 antwoordmogelijkheden
10 waar/vals vragen (totaal: 5 punten; correcte voor raden)
1 antwoordmogelijkheid
1 open vraag (5 punten)
Som van deze drie onderdelen wordt afgerond (vanaf 0.5 naar boven)
Het handboek is een soort compilate van verschillende en wordt daarom ook vaak
aangevuld met andere literatuur. Niet verplicht om het te kopen aangezien het enigste wat
je moet kennen, hetgeen hij in de les zegt, is. Vooral de lessen zijn het belangrijkste!
Slides worden op voorhand ter beschikking gesteld, soms gebeurt er nog een aanpassing die
achteraf verschijnt.
OVERZICHT
Op leven en dood: Psychologie als wetenschappelijke studie van het gedrag (HB H1)
Hoe ontstaat en verandert gedrag? Fundamentele gedragsprincipes van
gedragsverwerving en gedragsverandering (HB H2)
het farmacologische raadsel van de overdosis (HB H3)
Hoe vormt de sociale omgeving ons gedrag (en andersom)?
Sociale percepte (HB H4)
Groepsprocessen (HB H6)
Klinische psychologie en psychopathologie: stoornissen en behandeling (HB H7-8)
Psychofarmacologie: drugs als middel en doel van psychologisch onderzoek
Andere topics: Gedrag en gezondheid / Pijn, placebo, nocebo / Gedragsfenotypering
in dieronderzoek / Klinische trials en evidencebased werken / Over
patëntverwachtngen en het oprekken van diagnoses
4
,H1: PSYCHOLOGIE ALS WETENSCHAP
JUIST OF FOUT?
1. We gebruiken maar zo’n 10% van onze hersencellen.
2. Met hypnose kan je verdrongen herinneringen opdiepen.
3. De belangrijkste oorzaak van maagzweren is stress.
4. Een manisch-depressieve stoornis wordt veroorzaakt door een confict in het
onbewuste.
5. Verdringing is een typische reacte op een traumatsche gebeurtenis.
6. Met een polygraaf (een “leugendetector”) kan je met grote betrouwbaarheid
vaststellen of iemand de waarheid spreekt.
7. Een positeve ingesteldheid helpt om kanker te overwinnen.
8. Subliminale boodschappen kunnen mensen overtuigen om bepaalde aankopen te
doen.
9. Naar Mozart luisteren helpt om de intelligente van baby’s te stmuleren.
10. Tussen hun 40ste en 50ste maken de meeste mensen een midlifecrisis door.
Alle stellingen zijn fout. Dit illustreert dat mensen allerlei intuïtes hebben over het menselijk
gedrag. Assumptes die men denkt te weten. Opvatngen over menselijk gedrag staan ook
dichter bij ons dan bv. Theoretsche fysica. Het is dus perfect normaal dat we vele intuïtes
hebben. Vaak kloppen deze, maar vaak ook niet.
1. WAT IS PSYCHOLOGIE EN WAT IS HET NIET?
Psychologie is een breed veld, met vele specialismen, maar in wezen is psychologie de
wetenschap van gedrag en mentale processen. (Binnen die wetenschap zijn er verschillende
mechanismen.)
S-O-R
Psychologie is de studie van het gedrag en het waarom van het gedrag. Hoe gedrag (respons
R) wordt beïnvloed door externe (S) en interne (=biologische (O)) factoren.De mens gaat op
zoek naar kennis, determinanten, beschrijving, verklaring en idealiter predicte en controle
van het menselijk gedrag.
Psychologie is niet:
o Louter speculate over de menselijke natuur
Grieken (vb. emotes en organen)
Middeleeuwen (‘geest’ - natuurweten)
o Grotendeels bezig met psychische problemen en behandelingen
o Grosso modo hetzelfde als psychiatrie
Psychologie betwist ongefundeerde uitspraken van pseudowetenschappelijke aard
(cf. Flair, Dag Allemaal)
Pseudowetenschap: Elke poging om fenomenen uit de natuurlijke wereld te verklaren die
niet gebaseerd is op empirische observate of op de wetenschappelijke methode. (bv.
Grafologie)
2. WAT DOEN PSYCHOLOGEN?
Psychologie is een breed domein met vele specialismen, gegroepeerd in twee grote
categorieën: fundamentele psychologie en toegepaste psychologie.
5
, 2.1. FUNDAMENTELE PSYCHOLOGIE
Onderzoekspsychologen
Voeren onderzoek uit over het brede domein van de psychologie (basisprocessen).
Werken soms voor bedrijven of voor de overheid.
Geven (soms) les aan de universiteit of in hogescholen.
2.2. TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE
Dit is het gebruiken van kennis uit de fundamentele psychologie om “problemen” op te
lossen.
Het toepassen van de psychologische kennis in de praktjk om te zorgen dat mensen
optmaal functoneren binnen bepaalde situates:
Organisate, ergonomie, arbeid, sport
School
Klinisch, gezondheid, forensisch
Een klinisch psycholoog is geen psychiater!
Klinisch psycholoog Psychiater
Diploma van Master of Doctor in de Diploma van arts of doctor in de medische
Psychologie wetenschappen, specialisate psychiatrie
In de opleiding klemtoon op In de opleiding relateve klemtoon op
onderzoeksmethoden en op psychologische medicamenteuze behandeling van mentale
therapieën van mentale en en gedragsproblemen
gedragsproblemen
Mag geen medicate voorschrijven Mag medicate voorschrijven
Behandelingen voorlopig niet terugbetaald Behandelingen terugbetaald door RIZIV
door RIZIV
3. METHODEN VAN ONDERZOEK IN DE PSYCHOLOGIE
Zoals onderzoekers in andere wetenschappen, gebruiken psychologen wetenschappelijke
methoden om nieuwe ideeën empirisch te testen.
3.1. EMPIRISCH ONDERZOEK
Een onderzoeksbenadering die steunt op directe of indirecte waarnemingen als
onderzoeksgegevens.
Observate
= meten (soms via instrumenten)
≠ speculate
≠ gezagsargument
3.2. WETENSCHAPPELIJKE METHODE
Een vijfstapsproces voor empirisch onderzoek van een hypothese (een idee over verklaring/
mechanisme) in omstandigheden, ontwikkeld om vertekening en vooroordelen uit te sluiten.
Cruciaal om deze cyclus van hypothesen te volgen om subjecteve invloeden volledig
uit te sluiten.
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ciefarma2019. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $17.42. You're not tied to anything after your purchase.
