Summary
Samenvatting Cultuurgeschiedenis - Denkbeelden
- Course
- Institution
Barb21 Docent: Bauer Dominique Succes! :)
[Show more]
Seller
Followsamuraimary
Content preview
Denkbeelden – Cultuurgeschiedenis SV0. CULTUURGESCHIEDENIS; INLEIDING EN OVERZICHT
1. BAROK
® De cultuur ten 6jde van de Barok
1.1 16E EN 17E EEUW: TURBULENTE EEUWEN
- Opkomst Protestan)sme en godsdienstoorlogen tussen Katholieken en Protestanten
- Revolu6onaire ontwikkelingen in wiskunde, wetenschap, architectuur, filosofie en de
kunsten
- Poli6ek vlak: ontwikkeling vorstelijk absolu)sme zoals in Frankrijk en Spanje
- Ontwikkeling burgerlijke cultuur
1.2 KUNST IN DE BAROK
- Kunst van de Barok speelt met de illusie
- Kunnen we onze zintuigen bedriegen?
- Uit zich in trompe-l’oeil = streven naar radicale natuurgetrouwheid, ‘net echt’ in de
ar6s6eke voorstelling
- Hiermee willen ze de mensen raken, maar vooral ook overtuigen
- Wereld van verbeelding, van subjec6eve (=persoonlijke, psychologische) ervaring
- De wereld zoals we die ervaren is de wereld zoals we die ons verbeelden
- Ruimte wordt een ervaringsruimte, een verbeelde ruimte, psychologische,
subjec)eve ruimte
VB: Het leven is een droom (La vida es sueño) – Pedro Calderón de la Barca
Gaat over:
o Werkelijkheid en droom
o De vraag of we onszelf kunnen kennen
o Tijdens Spaanse Gouden Eeuw (17e eeuw) ® bloeiperiode kunst & literatuur
o De rela)e tussen illusie en realiteit staat centraal
o De geldigheid van kennis wordt in vraag gesteld
o Kunnen we droom en realiteit van elkaar onderscheiden?
o Wat is het leven? Een illusie, schaduw, fic6e ® menselijke vrijheid bestaat niet
1.3 LITERATUUR & THEATER TIJDENS DE BAROK
® Niets is wat het lijkt
1.3.1 Centrale thema’s
- Overtuiging bestaat dat de mens wordt geregeerd door (blinde) passies
waaruit een obsessie tot zel^ennis en zelfcontrole volgt
- ‘Heb ik wel een eigen iden6teit?’ ‘Wie ben ik?’
- Op de Barokke scène is niets wat het lijkt
- Alles is trompe-l’oeil
1
,Denkbeelden – Cultuurgeschiedenis SV
- Iedereen is ambigu, vermomd of monsterlijk
- Alles is slechts schijn, de wereld is verbeeld zoals een droom
1.4 BAROK: CHRONOLOGISCH KADER EN VOORBEELDEN
- Grote varia6e aan s6jlen binnen de Barok
- Kunst & cultuur Barok hadden veel te maken met de expressieve kracht die het beeld
moest hebben ® het overweldigende karakter van de illusie van de realiteit, van de
combina6e van sensualiteit (genieten met je zintuigen) en spiritualiteit
- Bij latere invloed van de Renaissence wordt de nadruk op drama)sche kracht,
beweging en chiaroscuro (licht-schaduwcontrast) toegevoegd
- Sterke beelden konden overtuigend een boodschap brengen
- Protestantse landen: Barok meer zaak van de burgerij ® minder monumentaal,
soberder, minder abundant
- Noordelijke Nederlanden: Rembrandt en Hals ® s6lleven: spectaculair extreem
realisme
- Italië: Caracci, Caravaggio, Rubens, Tintoreeo & Michelangelo ® dynamische,
abundante en drama6sche s6jl
- Spanje (Spaans Realisme): Ribera, Zurbarán, Cano, Velázquez ® duistere, spirituele,
macabere Barok
1.5 ALGEMENE KENMERKEN BAROK
- Sterke Natuurgetrouwheid
- Vastleggen drama)sche moment ® brengt tegelijk sterke beweeglijkheid en geladen
theatraliteit teweeg
- Verbeelding en inleving prikkelen
- Licht-schaduwcontrast (chiaroscuro)
VB: Caravaggio - Narcissus, Galleria Nazionale Rome
o Chiaroscuro
o Ingehouden beweging
o Meest drama)sche moment vaeen ® Narcissus
die zal verdrinken in zijn eigen spiegelbeeld
Caravaggio – Avondmaal te Emmaüs, Milaan
Zelfde kenmerken
2
, Denkbeelden – Cultuurgeschiedenis SV
Rubens – De kruisiging, Kathedraal van
Antwerpen
o Beweging en drama)ek overvloedig
aanwezig ® niet minimalis6sch
Rubens – De Kruisafneming,
Kathedraal Antwerpen
- Beweging: gebruik van diagonalen, geaccentueerd door gebruik van chiaroscuro
- Drama)ek: theatraliteit, musculatuur, gelaatsuitdrukkingen, keuze van sugges6eve
momenten
1.6 DE BAROK, EEN PARADOX
® kunnen we nog uit de subjec)eve voorstelling wegbreken? Diego Velázquez
- Barok was paradoxaal genoeg in staat om de wereld ‘bedrieglijk echt’ voor te
stellen, het vertolkt de twijfel aan onze voorstellingen die door onze zintuigen
worden gecommuniceerd
- De voorstelling zelf als middel tot communica6e wordt in vraag gesteld ®
trompe-l’oeil
- Welke rol speelt de illusie in de ruimte? ® ze willen ons doen twijfelen aan de
voorstelling van onze wereld
- S)llevens: laten de wereld van de representa6e haast leeerlijk doorbreken in
de ruimte van de kijker ® Illusionisme
Andrea Pozzo – Sint Igna6us, Rome
o Trompe-l’oeil
Jan Van der Vaart – Viool en boog,
Chatsworth House
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller samuraimary. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now