Dit document bevat alle begrippen vertaald naar het Nederlands en uitgebreide aantekeningen van de besproken dia's in de hoorcolleges. Het vak Ontwikkelingspsychologie wordt gegeven in het 1e jaar van de opleiding Pedagogische wetenschappen met behulp van het boek: 'Developmental psychology' - McGr...
Samenvatting Developmental psychology, Slater & Bremner, Chapter 1 tot 6, 9 tot 12, 16, 18, 20
All for this textbook (2)
Written for
Universiteit Leiden (UL)
Pedagogische Wetenschappen
Ontwikkelingspsychologie
All documents for this subject (8)
7
reviews
By: Yvettehage • 4 year ago
By: tessvisscher • 4 year ago
By: lindegoedee • 4 year ago
By: gabyzalm • 4 year ago
By: rajshri_ • 4 year ago
By: ninabroeke • 5 year ago
By: IlseGeers • 4 year ago
Seller
Follow
mjflipsen
Reviews received
Content preview
Samenvatting Ontwikkelingspsychologie
College 1: H1 t/m 3
Hoofstuk 1: Themes and Contexts
Ontwikkelingspsychologie:
- Hoe ontwikkelen mensen (kinderen) zich op psychologisch vlak?
- Hoe hangen vroege gebeurtenissen/ ontwikkelingen samen met latere
uitkomsten?
- Hoe kunnen we deze inzichten toepassen?
- Developmental psychology/ontwikkelingspychologie: Een vakgebied dat de
veranderingen in cognitieve, sociale en andere vaardigheden van individuen
probeert te begrijpen en verklaren: eerst door het beschrijven van veranderingen
in geobserveerde gedragingen bij kinderen, en ten tweede door de processen
bloot te leggen die ten grondslag liggen aan deze veranderingen.
Waarschijnlijk zijn de eerste wetenschappelijke onderzoeken naar ontwikkeling
gedaan door Charles Darwin, die onderzoek deed naar de sensorische capaciteiten
van de emoties van kinderen.
Themes of development:
Lange tijd is er al discussie over in hoeverre de natuurlijke krachten (nature: aangeboren-
Isaac) de psychologische ontwikkeling vormgeven, of dat het komt door aangeleerde
kennis (nurture: aangeleerd- door omgeving, opvoeding etc.- Watson & Skinner). Deze
posities heten ook wel:
- Empiricism: Het idee dat ontwikkeling vooral wordt bepaald door
omgevingsinvloeden.
- Nativism: Het idee dat ontwikkeling vooral wordt bepaald door
aangeboren/erfelijke factoren (zoals genen).
Tegenwoordig: onderzoekers bestuderen biologische en omgevingsfactoren, of
nature/nurture, die interacteren/samenwerken en ontwikkelsverschillen bij
verschillende kinderen te veroorzaken. kind bepaalde genen, groter kans
gedragsproblemen zeker bij slechte opvoeding (verwaarlozing).
Andere discussie psychologen: hoe beschrijven patronen ontwikkeling? Twee basis
patronen:
- Continuous development: Een ontwikkelingspatroon waarbij vaardigheden
veranderen op een geleidelijke en vlotte manier. Nieuwe gebeurtenissen bouwen
voort op eerdere gebeurtenissen. = Ontwikkelingsveranderingen toevoegen aan of
voortbouwen op eerdere vaardigheden op een cumulatieve of kwantitatieve
manier, zonder een abrupte overgang van de ene verandering naar de volgende.
Vb: zwemmen- leer je van dag tot dag beter.
- Discontinuous development: Een ontwikkelingspatroon waarbij veranderen
opeens voorkomen en resulteren in kwalitatief verschillende fasen (perioden) van
ontwikkeling.= Deze weergave vergelijkt de ontwikkeling met een reeks
afzonderlijke stappen of stadia waarin gedrag wordt gereorganiseerd in een
kwalitatief nieuwe reeks van gedragingen.
- Critical period/kritieke periode: Een ontwikkelingsperiode waarbij specifeke
ervaringen van vitaal belang zijn voor de ontwikkeling op een typische manier.
- Sensitive period: Een ontwikkelingsperiode (leeftijdscategorie) waarin bepaalde
ervaringen belangrijk zijn voor typische/bepaalde ontwikkeling. Als deze
, ervaringen niet voorkomen in die periode, kan typische/bepaalde ontwikkeling nog
steeds voorkomen.
Een nieuwe vaardigheid (vb: de borstslag of rugslag bij zwemmen) kan impact
hebben op een andere motorische vaardigheid
- Domain-general development: Het idee dat ontwikkelingen impact kunnen
hebben op een grote hoeveelheid vaardigheden. Vb: rugslag zwemmen bepaalde
armbeweging, bij tennis diezelfde armbeweging (die door rugslag verbeterd).
- Domain-specifc development: Het idee dat de ontwikkeling van verschillende
vaardigheden onafhankelijk (apart) plaatsvindt en weinig invloed heeft op
vaardigheden in andere domeinen. Vb: kind verbeterd wiskunde, heeft geen
directe invloed andere domeinen.
Andere belangrijke vraag psychologen: welke veranderingen treden op
bij ontwikkeling
- Levels of explanation: De manier waarop we kiezen om psychologische
vaardigheden te beschrijven (en de ontwikkeling van die vaardigheden). Niveaus
van uitleg/levels of explanation kunnen biologisch, gedragsmatig, sociaal en
emotioneel zijn. Voorbeelden (verschillende niveaus): een baby leert te lachen bij
oogcontact en we zien daarbij een verandering in gezichtsexpressie dieper op
ingaan beschrijven veranderingen in hersengebied etc.
Perspectives on development
Het is mogelijk ontwikkelingsverandering beschrijven in verschillende levels van
uitleg, en mogelijk meerdere levels van uitleg tegelijk. De meeste psychologen nemen
een interactionistisch standpunt in, waarbij de nadruk wordt gelegd op de rol van
zowel individuele en contextuele factoren bij ontwikkeling. Vb: kind agressieve
eigenschappen zoeken contexten/omgevingen om uiten sneller geneigd gang of
karate klas te volgen. Maar stel zelfde kind omgeving agressie niet toegestaan
minder agressief gedragen, misschien zelfs vriendelijk en coöperatief.
Verschillende omgevings risico’s bij ontwikkeling: zowel biologisch als psychologisch – vb:
een ernstige ziekte, leven psychotische ouder, familie inkomen, ervaring kind op school.
meeste kinderen hierdoor ontwikkelingsproblemen, of problemen later tot uiting.
Verschil in cultuur heeft ook invloed ontwikkeling, Vb: in sommige culturen kinderen
aangemoedigd om vroeg al te leren lopen en kansen gegeven om motorische
vaardigheden oefenen. Terwijl andere culturen: kinderen gedragen voor lange periode
vermindert kans leren lopen tot ze ouder zijn.
- Ecological perspective: Een perspectief dat benadrukt hoe belangrijk het is om
niet alleen de relaties tussen organismen (vb: kind) en verschillende
omgevingssystemen (vb: familie en de gemeenschap) te begrijpen, maar ook de
relaties tussen dergelijke systemen onderling.
- Bronfenbrenner (belangrijk binnen ecologische perspectief): Biedt een
theoretisch kader dat de lagen van omgevings- of contextuele systemen beschrijft
die van invloed zijn op de ontwikkeling van het kind. Dit zijn de niveaus die invloed
hebben op het kind van het model (1=meest dichtbij het kind, 5=meest veraf).
(1. Individual: het kind zelf helemaal in het middelste rondje)) meestal wordt deze
niet genoemd. Het inidividu, jij.
2. Microsysteem:De omgeving waarin het kind leeft en interactie heeft met de mensen en
instellingen die het dichtst bij haar staan. Denk aan school, familie en geloof
,3. Mesosysteem: Omvat de onderlinge relaties tussen de componenten van het
microsysteem. Dus, ouders hebben interactie met leraren en het schoolsysteem, zowel
familieleden als leeftijdsgenoten kunnen relaties onderhouden met een religieuze
instelling, enzovoort
4. Exosystem: Is samengesteld uit instellingen die van invloed zijn op de ontwikkeling van
een kind, maar waarmee het kind grotendeels indirect contact heeft. Vb: het werk van
ouders kan het leven van kind beïnvloeden: laat werken of lange reistijden.
5. Macrosystem: Vertegenwoordigt de ideologische en institutionele patronen van een
bepaalde cultuur of subcultuur (houdingen en ideologieën). Houden en ideologieën over
culturen
De bovenstaande 4 systemen kunnen veranderen over tijd, dit proces wordt
chronosystem genoemd.
Hieronder is het model van Bronfenbrenner te zien: ecologische model van ontwikkeling.
Alle factoren hebben invloed op kind, maar kind heef ook invloed op de factoren zelf.
Moeilijk:
- Veel variabelen blijken belangrijk
- Wat zijn de belangrijkste
- Hoe meet je die?
- Hoe interacteren die variabelen?
- De wereld verandert steeds….
Door psychologen meest van uitgegaan dat ontwikkelingsveranderingen vooral
voorkomen in kindertijd, daarom deze vaak bestudeerd: vergroot kansen om
veranderingen te vinden en de processen te identifceren die de verandering
veroorzaken.
- Lifespan perspective: Een beeld van ontwikkeling als een proces dat doorgaat
gedurende de levenscyclus, van kleutertijd tot volwassenheid en ouderdom.
- Age cohort: Mensen die geboren zijn in dezelfde generatie. Als cohorten zich
ontwikkelen, maken ze dezelfde historische gebeurtenissen mee. Bijv: stel er is
een oorlog lange tijd, dan kan het zijn dat veel kinderen in die generatie PTSD
krijgen.
, Ook belangrijk concept van ontwikkelingspsychologie is het onderzoek naar psychologie
als een discipline: kennis over de ontwikkeling van kinderen. Vb: kennis kinderen
onderzoeken, eerst erover leren, dan begrijp je het.
(einde samenvatting hoofdstuk 1)
Hoofstuk 2: Theories in Developmental Psychology
The role of theories in developmental psychology
Ontwikkelingstheorieën doen twee belangrijke dingen:
1. Ze helpen bij het organiseren van een integratie van bestaande informatie in
samenhangende, interessante en plausibele verhalen over hoe kinderen zich ontwikkelen.
2. Ze genereren toetsbare hypothesen of voorspellingen over het gedrag van kinderen.
empirisch bewijs (observaties) is belangrijk, als er het ontbreekt of een theorie wordt
weerlegt (incorrecties gevonden), dan is de theorie ongeldig.
Origins of thought about Human development:
Belangrijke vraag 17e eeuw: Of mensen ervaring van de wereld nodig hebben om het
waar te nemen en te begrijpen.
Nature/nurture belangrijke rol
Nature:
- Geboren misdadigers
- Aangeboren verschillen in intelligentie (etniciteit)
Nurture: IJskastmoeders moeders van autistische kinderen werden beschuldigd dat ze
hun kinderen met te weinig liefde hadden opgevoed, waardoor ze dus autistisch werden.
Dit was heel heftig voor de moeders om te horen van een wetenschapper dat het door
hun kwam. = problematische stelling.
John Locke (Britse empirist): zuigelingen geboren Tabula Rage (blank slate/schone lei) –
zuigelingen zijn niet in staat leren buitenwereld, zuigelingen begrijpen niks wereld als net
uit baarmoeder. Leibniz & Descartes (Rationalisten): De geest legt een soort van orde op
aan de omgeving om het te kunnen begrijpen. Lijkt sterk op theorieën die nadruk leggen
rol natuur en milieu in ontwikkeling
- Behaviourism: Een school van psychologie prominent in het begin van de
twintigste eeuw die de rol van leren in menselijk gedrag benadrukte en probeerde
gedrag in dergelijke termen te beschrijven. Focuste op gedrag mensen, dieren.
- John Watson=belangrijke behaviourist. Belangrijkste principe: veranderingen in
gedrag aangestuurd ervaring deze gedragsveranderingen geleidelijk en
continu; en niet verschuivingen of fasen, vb: plotseling inzicht hebben in
probleem).
- Klassieke conditionering: Een type leren waarbij twee stimuli herhaaldelijk
samen worden gepresenteerd totdat individuen leren om op een onbekende
stimuli te reageren op dezelfde manier als een bekende stimuli. – Pavlov, Watson
& Rayner: Little Albert
- Operante conditionering: Een type leren dat afhangt van de consequenties van
gedrag: beloningen bevorderen de kans dat bepaald gedrag weer voorkomt,
terwijl strafen ervoor zorgt dat bepaald gedrag minder voorkomt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mjflipsen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.55. You're not tied to anything after your purchase.
