Summary
Samenvatting ziekteleerboek Voortplanting
- Course
- Institution
Een volledige samenvatting van het voortplantings ziekteleerboek.
[Show more]
Seller
Follow
PoekieDeBaas
Reviews received
Content preview
Voortplanting Ziekteleerboeksamenvatting
Inhoud
Het vrouwelijke geslachtsapparaat........................................................................................................4
Ovarium.............................................................................................................................................4
Disfunctie van het ovarium............................................................................................................4
Neoplasieën...................................................................................................................................6
Uterus en cervix.................................................................................................................................7
Endometritis (= ontsteking endometrium van de uterus)..............................................................7
Aangeboren aandoeningen..........................................................................................................15
Overige aandoeningen.................................................................................................................15
Vagina, vestibulum en vulva.............................................................................................................19
Vaginitis........................................................................................................................................19
Trauma.........................................................................................................................................19
Aangeboren aandoeningen..........................................................................................................20
Neoplasieën.................................................................................................................................20
Overige aandoeningen.................................................................................................................21
Vruchtdood en abortus........................................................................................................................22
Bacteriële en parasitaire infecties....................................................................................................22
Brucellose....................................................................................................................................22
Champylobacter...........................................................................................................................24
Chlamydia/chlamydophilia...........................................................................................................24
Coxiella-abortus...........................................................................................................................24
Toxoplasmose...............................................................................................................................25
Neospora caninum.......................................................................................................................26
Virale infecties.................................................................................................................................26
Infectieuze bovine rhinotracheitis (IBR).......................................................................................26
Bovine virusdiarree (BVD)............................................................................................................26
Porcine parvovirus-infectie (PPV).................................................................................................26
Porcine reproductive and respiratory syndrome virus.................................................................26
Rhinopneumonie.........................................................................................................................27
Equine arteritisvirus (EAV)............................................................................................................27
Het mannelijk geslachtsapparaat.........................................................................................................27
, Testis scrotum..................................................................................................................................27
Sperma-afwijkingen.....................................................................................................................27
Aangeboren aandoeningen..........................................................................................................27
Orchitis en epididymitis...............................................................................................................28
Neoplasieën.................................................................................................................................28
Overige aandoeningen.................................................................................................................28
Prostaat en voerige accessoire geslachtsklieren..............................................................................29
Infectieuze aandoeningen............................................................................................................29
Niet-infectieuze aandoeningen....................................................................................................29
Neoplasieën.................................................................................................................................30
Penis en preputium..........................................................................................................................30
Aangeboren aandoeningen..........................................................................................................30
Trauma.........................................................................................................................................30
Infectieuze aandoeningen............................................................................................................30
Neoplasieën.................................................................................................................................30
Overige aandoeningen.................................................................................................................31
Overige afwijkingen van de geslachtsorganen.....................................................................................31
Interseksualiteit...............................................................................................................................31
Interseksualiteit...........................................................................................................................31
Hermafroditisme (kween) bij het rund en de geit........................................................................31
Klierweefsel.........................................................................................................................................33
Mastitis............................................................................................................................................33
Rund.............................................................................................................................................33
Schaap.........................................................................................................................................37
Geit..............................................................................................................................................38
Varken..........................................................................................................................................38
Paard............................................................................................................................................39
Hond en kat..................................................................................................................................39
Neoplasieën.....................................................................................................................................39
Mammatumoren bij hond en kat.................................................................................................39
Uier en tepels......................................................................................................................................40
Aangeboren afwijkingen..................................................................................................................40
Bijspenen en melkfistels bij het rund...........................................................................................40
Trauma.............................................................................................................................................40
Speenkneuzingen.........................................................................................................................40
Speenkloven.................................................................................................................................41
2
, Hyperkeratose..............................................................................................................................41
Speenwonden..............................................................................................................................41
Speenfistels..................................................................................................................................41
Bloedingen...................................................................................................................................41
Uierthematoom...........................................................................................................................42
Overige infectieuze aandoeningen...................................................................................................42
Bacteriële infecties.......................................................................................................................42
Virale infecties.............................................................................................................................42
Schimmelinfecties........................................................................................................................42
Overige aandoeningen.....................................................................................................................42
Speenstenoses bij het rund..........................................................................................................42
Hypogalactic.................................................................................................................................42
3
, Voortplantingsorganen
Het vrouwelijke geslachtsapparaat
Koe = 1 kalf per jaar met 6 -7 weken om drachtig te worden
Varken = graviditeitscyclus (= partus tot partus) optimaal 147 dagen met 2,4 worpen per jaar.
Paard = 1 veulen per jaar en vroeg in het jaar, lastig want lange dracht (330-340 dagen) dus 35ish
dagen om drachtig te worden
Kleine hk = graviditeitsduur is geen probleem ondanks dat het net als paarden seasonal breeders zijn.
GD = gezond en optimaal verloop voortplantingsproces is ook belangrijk. Bij hond half jaar om weer
loops te worden (mono-oestrisch).
Vogels, fretten, konijnen en knaagdieren deels economisch of bij fokken voor sport of hobby. Bij
konijnen endometriumhyperplasie of uterustumoren als ze niet gedekt worden of bij persisterend ei
leggende parkieten en papegaaien.
Ovarium
Disfunctie van het ovarium
Abnormale anoestrus (= rust periode tussen twee perioden van cyclische
activiteit)
De duur verschilt per diersoort. Hieronder wordt verstaan een voortplantingsstoornis waarbij de
ovaria zonder fysiologisch reden weinig actief zijn, er geen verschijnselen van oestrus en ovulatie
optreden.
Rund
Hierbij is er sprake van ware anoestrus als er geen enkele activiteit is bij de ovaria. Dit kan
anatomische of endocrinologisch veroorzaakt worden (o.a. in de ovaria en hypothalamo-hypofysaire-
ovarium as). Omgevingsfactoren spelen ook een rol.
Bij rectaal onderzoek zijn ovaria klein en hard. Kleine follikels kunnen aanwezig zijn. Corpus luteum
ontbreekt altijd. Behandeling gericht op de koe in betere conditie krijgen of wachten totdat deze
volwassen wordt, en daarna mogelijk hormonale behandeling (progestagenen toedienen).
Andere vormen is er wel enige ovariële activiteit, maar zijn er geen oestrusverschijnselen, is er geen
expressie van deze verschijnselen of wordt de oestrus niet waargenomen. In het laatste geval is er
vaak sprake van suboestrus waarbij er wel een corpus luteum is. Luteolyse door middel van injectie
van PGF2alpha is bij de suboestrus aangewezen tijdens dioestrus. Anoestrus =/= recente ovulatie.
Varken
Bij varkens spreken we van anafrodisie waarbij het dier niet tijdig of voldoende duidelijk bronstig is
op het moment waarop dit fysiologisch zou moeten. Een verlengde interval tussen spenen en
inseminatie (> 6 dagen) zien we vooral bij eersteworpszeugen door bijvoorbeeld een NEB (bv door te
hoge omgevingstemperatuur in de kraamstal), maar ook onvoldoende licht, te weinig beercontact of
te lage omgevingstemperatuur in de dekstal. Gelten kunnen dit ook tonen, maar worden dan vaker
afgevoerd ipv behandelt. Bij behandeling is management verbeteren je prioriteit en daarna
hormonale therapie met eCG (equine chorionic gonadotroping; stimuleert ontwikkeling follikels) en
hCG (human chorionic gonadotropin; stimuleert ovulatie en luteïnisatie van grotere follikels). Deze
hormonen mogen niet bij de luteale fase (fase van eisprong tot menstruatie) toegediend worden.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PoekieDeBaas. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now