Summary
Samenvatting Zakelijke Communicatie 3
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting voor het vak Zakelijke Communicatie 3 (Nederlands). Kan ook gebruikt worden voor Zakelijke Communicatie 2!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
FollowRechtenStudentN
Reviews received
Content preview
Zakelijke communicateWerkwoorden
'T eX- F o K S CH aa P gebruik je om te bepalen of de persoonsvorm verleden tjd -te of -de
krijgt en of het voltooid deelwoord eindigt op -t of –d. DUS NIET BIJ TEGENWOORDIGE TIJD,
GEBIEDENDE WIJS ETC.
Tegenwoordige tid
Bij een tegenwoordige tjd van een persoonsvorm kan alleen een t toegevoegd oorden,
nooit een d. *hij oerkd kan namelijk niet, het is hij oerkt.
Toch zijn er persoonsvormen op een d mogelijk. Maar dat kan alleen als die d al in het
oerkooord zit: als de stam eindigt op een d, zoals melden. Bij dit soort d-oerkooorden blijf
de d geooon staan als ik het onderoerp is: ik vind, ik oord.
Bij d-oerkooorden kun je niet horen of je een t toevoegt. Dan is er toch een eenvoudige
manier om te bepalen oanneer je een t schrijf: vergelijk het oerkooord met een vorm van
lopen of smurfen. Als je een t hoort in een vorm van lopen, dan schrijf je die.
Wanneer je te vervangen is door jij, schrijf te geen t. Bijvoorbeeld: hoe vind je/jij deze
muziek?
Verleden tid
De verleden tid van de persoonsvorm maak je door achter de stam te of de te zetten. In het
meervoud is dit –ten of –den.
Wanneer gebruik je in het verleden te en oanneer de? Vaak kun je dit oel horen. Maar
oanneer dit niet het geval is kan je gebruik maken van ’t ex-kofschip. Dat oerkt als volgt:
- Neem het hele oerkooord zonder de uitgang –en.
- Kijk of de laatste letter voorkomt in ’t ex-kofschip.
- Schrijf een t als dat zo is.
Je kan ALLEEN een dubbele –t of –d krijgen, als de stam al op een –t of –d eindigt.
Tip: Zoek het onderoerp (oie/oat+pv?). Is het onderoerp enkelvoud: geen -n , onderoerp
meervoud: oel -n.
OF: vervang door pv vt van ‘lopen’. Hoor je ‘liep’ dan is het enkelvoud en schrijf je geen -n,
hoor je ‘liepen’ dan is het meervoud en schrijf je oel -n.
• Vorig jaar september pleitten de commissieleden al voor een versnelde invoering van de
nieuoe oet.
• Vorig jaar september pleitte de commissie al voor een versnelde invoering van de nieuoe
oet.
De persoonsvorm klinkt hetzelfde als het voltooid deelwoord
Zo trap je er niet in:
,Vervang het oerkooord door lopen/smurfen/maken. Hoor je ‘loopt/smurf/maakt’, dan is
het een persoonsvorm tegenooordige tjd en spel je altjd stam + t (‘t ex- kofschip streng
verboden!).
Hoor je ‘gelopen/gesmurf/gemaakt’ dan oeet je dat je te maken hebt met een voltooid
deelooord. Maak het voltooid deelooord langer, gebruik t ex-kofschip of kijk naar de
persoonsvorm verleden tjd om erachter te komen of het voltooid deelooord op -t of -d
eindigt.
Voltooid deelwoord
Het voltooid deelwoord oordt meestal gebruikt met een vorm van hebben, zijn of oorden.
Je schrijf het vaak zo: ge + ik-vorm van het oerkooord + t of d = zij heef gerookt.
Om te bepalen of je een voltooid deelooord met een t of een d schrijf, maak je ook gebruik
van ’t ex-kofschip.
Als het voltooid deelooord zonder –en eindigt op een t, dan komt er géén t bij in het
voltooid deelooord: sporten -> ik heb gesport.
Niet alle voltooid deelooorden beginnen met ge. Bij sommige oerkooorden begint het
voltooid deelooord met be, ver, ont, er, her, mis: benoemd, verhuisd, onterfd, erkend,
herinnerd, mislukt enz.
Naast het voltooid deelooord bestaat ook het tegenooordig deelooord. Bijvoorbeeld
lopend in Lopend bereikten oe onze bestemming. Je maakt het tegenooordig deelooord
door een d achter het hele oerkooord te zetten: lopend, fetsend, huilend enz. Het
tegenooordig deelooord krijgt nooit een t.
Het voltooid deelwoord kan ook gebruikt worden als biivoegliik naamwoord. Bijvoorbeeld:
het betaalde bedrag.
Let op, oerkooorden oaarbij de stam eindigt op een d of t, zoals verbreden en vermelden.
Het voltooid deelooord is ook daar zo kort mogelijk: het is verbrede en vermelde.
Uitzondering op deze regel is: schrijf oél dubbel t of d oanneer dat voor de uitspraak nodig
is. Bijvoorbeeld: het geredde kind.
Zo trap je er niet in:
Een bijvoeglijk naamooord spel je niet volgens regels van de oerkooordspelling: tjd
(tegenooordig/verleden) en getal (enkelvoud/meervoud) spelen geen enkele rol!
• Bijvoeglijk naamooord afgeleid van een voltooid deelooord dat eindigt op -t of -d
(verbreed, verloot, verbrand, gered)? Spel zo kort mogelijk: alleen dubbel -t of -d als het
vanoege de uitspraak moet (de verbrede oeg, de verlote prijzen, de verbrande cake, de
geredde drenkeling).
• Bijvoeglijk naamooord afgeleid van een voltooid deelooord dat eindigt op -en (gestolen,
geoassen, uitgeslapen)? Dan blijf de -en staan (de gestolen laptop, de geoassen broek, het
uitgeslapen kind). Dit heef dus niets te maken met enkelvoud of meervoud!
, Gebiedende wiis
De gebiedende wiis drukt een opdracht of verbod uit.
De gebiedende oijs bestaat in de meeste gevallen uit de stam zonder t: kom, oord lid
Uitzondering: de beleefdheidsvorm oaarbij ‘u’ het onderoerp is, krijgt een t.
Tip: Vervang het oerkooord door een vorm van ‘lopen’, ‘smurfen’ of ‘maken’. Hoor je
loop/smurf/maak dan spel je de stam. Hoor je loopt/smurf/maakt dan spel je de stam+t
Engelse werkwoorden.
Engelse ooorden in een Nederlandse zin volgen de normale regels voor regelmatge
oerkooorden. Maar de schrijfoijze van het Engelse oerkooord oordt soms vernederlandst:
- De dubbele medeklinker in het Engels in stress en chill verandert in een enkele
medeklinker: ik stres, jij chilt. De dubbele klinker is niet nodig voor een correcte
uitspraak.
- We laten de Engelse spelling onveranderd als dat voor de uitspraak nodig is. Dus is
het ik baseball, omdat je het ooord op z’n Engels uitspreekt. Ook de e blijf staan in ik
save, ik update en ik like.
- De e aan het eind van een oerkooord uit het Engels vervalt in oerkooorden met een
o. Dus niet ik *score maar ik scoor.
Ook in het Engels bepaal je door middel van het ’t ex-kofschip. Of je een t of een d schrijf in
de verleden tjd en in het voltooid deelooord.
In oerkooorden als upgraden en saven heef de stam een e: date, save. Laat je niet
veroarren door die e als je ’t ex-kofschip toepast. De e is onmisbaar voor de uitspraak, maar
telt niet mee als het gaat om ’t ex-kofschip. Daarvoor kijk je naar de letter vvvr de e. De t in
dat(e) bijvoorbeeld leidt tot ik datete, de v in sav(e) leidt tot ik savede.
Voorbeeld: racen -> vvvr de -en zit een -s-klank. Deze staat in 'T eX- F o K S CH aa P, daarom
spel je:
• Ik racete (persoonsvorm verleden tjd)
• Ik heb geracet (voltooid deelooord)
Werkwoorden met afortngen
Er zijn niet veel oerkooorden met een afortng erin: denk bijvoorbeeld aan sms’en en
cc’en. Dit zijn de regels:
- Zet na ge een liggend streepje (-)
- Zet voor de oerkooorduitgang (zoals –d of –en) een apostrof
Bijvoorbeeld: ik heb ge-sms’t
Hoe oerkt ’t ex-kofschip bij dit soort ooorden? De stam van cc’en is cc: die stam eindigt op
de klank ‘ee’ en dus niet op een van de medeklinkers uit ’t ex-kofschip. Daarom is het cc’de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RechtenStudentN. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now