COMMUNICATIEWETENSCHAP
H2. BASISCONCEPTEN EN MODELLEN
2.1 INLEIDING
Communicatiewetenschap is een relatief jonge wetenschap (na WOII) -> Voordien werden
communicatiewetenschappelijke fenomenen onderzocht vanuit retoriek (Aristoteles),
psychologie, sociologie, taalkunde …
Retoriek – Aristoteles= Kunst om te spreken voor een publiek; Manier van spreken; Welsprekendheid.
Volgens Aristoteles zijn er 3 intrinsieke middelen om het publiek te overtuigen:
1. Ethos= Persoonlijkheid & waarden van de spreker
2. Pathos= Inspelen op emoties v/publiek
3. Logos= Logica van argumentatie
2.2 WAT IS COMMUNICATIE?
Er is geen eenduidige, allesomvattende of ‘correcte’ definitie van communicatie
è Betekenis = afhankelijk v/h uitgangspunt v/d auteur.
Communicatie= Communicare (latijn)= Gemeenschappelijk maken + Van Dale: = Transmissie (=
Meedelen; zender die boodschap verstuurd zonder ontvanger) vs. Gemeenschappelijk maken (=
Uitwisseling; wel ontvanger, geen eenzijdig proces)
è Mededeling = kennisgeving
è Verbinding = communicatie als transport
è Uitwisseling van gedachten = het geestelijk met elkaar verkeren
Teleologische opvatting van communicatie= Er is pas communicatie wanneer de zender
intentioneel een boodschap uitstuurt en de ontvanger de boodschap intentioneel ontvangt ->
“Alle gedrag is geen communicatie, maar wel informatief”
Gedragsopvatting van communicatie= Alle gedrag van mensen is communicatief, en vermits
mensen zich niet niet-gedragen kunnen, kunnen ze ook niet niet-communiceren
,Communicatie volgens Fauconnier= Proces waardoor een zender bewustzijns-inhoud overdraagt
of tracht over te dragen aan 1 of meerdere ontvangers en dit d.m.v. tekens, signalen & kanalen
(=> Communicatie is een proces van tekens, signalen en kanalen)
è Volgens Fauconnier is er geen enkele definitie van communicatie die werkelijk als dé
definitie van communicatie kan worden beschouwd.
è Tekens= Dragers van betekenis; bewuste of onbewuste afspraken tss bepaalde mensen
(cultureel bepaald) om op een bepaalde manier uitdrukking te geven aan een
bewustzijnsinhoud.
è Signalen= Dragers van tekens (bv. elektronische golven, digitale signalen, lichaamstaal)
è Kanalen= Dragers van signalen (bv. telefoonlijn, tv)
Van Dale: Communicatie heeft 3 betekenissen <Zie Eerder>
Communicatie= Proces waarbij iemand één of andere handeling uitvoert die tot gevolg heeft dat
bepaalde gedachten van die persoon op één of andere manier kenbaar worden gemaakt aan 1 of
meerdere personen
1. Mededeling / kennisgeving
- Klemtoon ligt op zender die boodschap verstuurt; Zender is actief
- Ontvanger is geen noodzaak; Ontvanger is passief
2. Verbinding / Transport
- Transport van data;
- Tussenschakels vervoeren boodschap van zender naar ontvanger
3. Uitwisseling van gedachten, het geestelijk met elkaar verkeren
- Communicatie ≠ eenzijdig proces;
- Beide partners zijn gelijkwaardig
Mededeling ≠ Uitwisseling !!!
è Mededeling => Communicatie van A -> B; geslaagd als B begrijpt wat A bedoelt
o Zender is actief MAAR Ontvanger is passief
o Duidelijk proces met beginpunt en eindpunt
è Uitwisseling => Communicatie van A -> B; maar B kiest hoe hij/zij deze informatie
interpreteert. -> GEEN ‘miscommunicatie’ mogelijk
o Zender is actief EN Ontvanger is actief
o Constante wisselwerking tussen mensen
1
,Voorwaarden ‘goede wetenschappelijke definitie’ van communicatie: (4)
Definitie is goed wanneer zij …
1. Bruikbaar of operationeel is binnen een bepaalde wetenschappelijke visie, benadering,
veld
2. Logisch en coherent is
3. Niet tegengesproken wordt door de waarneembare werkelijkheid
4. Toelaat het gedefinieerde nauwkeurig te onderscheiden van andere maatschappelijke
verschijnselen
Enkele wetenschappelijke definities
2
, Processchool: menselijk gedrag valt te begrijpen uit omgang met onzekerheid
è Communicatie= manier om via converstatie te begrijpen wat iemand bedoelt en zo
onzekerheid weg te nemen.
Verschillende wetenschappers ontwikkelen verschillende definities voor hetzelfde concept, omdat
de ene een andere klemtoon wenst te leggen -> Er zijn amper begrippen met een definitie
waarvoor iedereen het eens is.
Het is in die botsing van ideeën dat de wetenschap zich ontwikkelt.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariedeleeneer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.17. You're not tied to anything after your purchase.
