Summary
Samenvatting stad en diversiteit
- Course
- Institution
Volledige en nauwkeurige samenvatting voor het vak Stad en Diversiteit (cursus + PPT + notities)
[Show more]
Seller
Follow
jeliencornelis
Reviews received
Content preview
lOMoAR cPSD| 11330310Verstedelijking, migratie en de vele dimensies van
diversiteit
Migratie als oorzaak van verstedelijking en stedelijke diversiteit
Historisch verband tussen verstedelijking, migratie en diversiteit
• Verstedelijking in Europa neemt stelselmatig toe vanaf ca. jaar 1000
• Relatief weinig mensen in steden voor ca. 1800, maar steden wel zeer divers (een derde tot de helft
van de inwoners elders geboren)
• Urbanisering enkel mogelijk dankzij permanente migratie van platteland naar stad
o urban graveyard effect= het idee dat (post-)middeleeuwse steden een sterfteoverschot
hadden en zij slechts in leven konden blijven door de toestroom van migranten
• ‘Nettomigratie’ slechts fractie van reële mobiliteit (belang van permanente uitstroom)
Oorzaken migratie naar de premoderne stad
• Push-factoren= factoren waardoor mensen een gebied willen verlaten
• Pull-factoren= factoren die verklaren waarom je naar een bepaalde plaats trekt
• Migratie gedreven door pushfactoren op het platteland
o Oorlogen, gebrek aan grond en kansen, …
o Proletarisering
▪ Alleen nog overleven door verkopen van eigen arbeid (bv. schoenmaker heeft eigen
bedrijf = niet geproletariseerd
▪ Veel mensen hebben geen eigen grond, bedrijf... ze gaan in loondienst (=
proletarisering)
▪ Voorbeeld: geproletariseerde landbouwers op platteland --> moeten naar stad
trekken of geen werk
• Vraag naar arbeid, kennis en kapitaal in de stad
o Ongeschoolde arbeid, dienstpersoneel, …
o Handelaars, geschoolde ambachtslui, …
• Specifieke instellingen en diensten in de stad
o Universiteiten, academies, …
o Armenhuizen, godshuizen, …
Kenmerken migratie in de pre-industriële periode
• Verband tussen aantallen en afstand
o Heel vaak te voet, per kar... → een grote afstand was niet vanzelfsprekend, enkel voor elite
of rijken
o Belang van lokaal ‘demografisch basin’ → op paar dagen bereikbaar
o Belang van netwerken en informatie
• Omgekeerd verband tussen afstand en sociale status
o Migratie van platteland naar stad vaak ongeschoolde arbeiders of dienstmeiden= verticale
migratie
o Lange afstandsmigratie van handelaars en hooggeschoolden (ook vaklui), tussen steden =
horizontale migratie
• Veel niet permanente migratie
o Circulaire (bv. dienstmeid) en seizoensgebonden migratie
o Landlopers en ‘vagebonden’
• Grenzen deden er nauwelijks toe (behalve stedelijke)
o Poorten, grachten, omwallingen…
, lOMoAR cPSD| 11330310
Industrialisering en urbanisering in de 19de eeuw
• Trek naar steden (ondanks verdwijnen urban graveyard effect)
o Industrialisering in steden + verarming in plattelands streken --> trekken naar steden
• Nieuwe steden (voor het eerst sinds Middeleeuwen)
o Voorbeelden: Charleroi, Verviers… werden belangrijke industriesteden
• Meer nood aan permanente migratie door industrialisering
• Democratisering’ lange afstandsmigratie
o Meer mensen gaan langere afstanden afleggen omdat:
▪ de migratie meer permanent is dus investeren in langere tocht is mogelijk
▪ goedkoper en sneller om te reizen
Oorzaken van negentiende-eeuwse versnelling en transformatie
• Demografische groei en stijgende productiviteit landbouw
• Economische problemen en verarming platteland
• Nood aan permanente arbeid in de stad (vaak ook ongeschoold)
• Technologische ontwikkelingen (in industrie en transport nl. treinen en scheepvaart)
Migratie in Europa, 20ste eeuw
• De nieuwe wereld als ‘uitlaatklep’ vanaf mid-19de eeuw (voor verarmde boeren, Joden, …)
o Emigratie uit Europa belangrijk: mensen vertrekken naar elders (andere landen)
• Stagnatie in interbellum door
o afname fertiliteit en verdwijnen dynamiek op het platteland (veel minder bevolkt)
o meer werkzekerheid, waardoor minder heen-en-weer migratie tussen stad en platteland
• Nieuwe fase urbanisering en industrialisering na WOII
o Door ‘interne’ migratie of regionale migratie
o Komst van de ‘gastarbeiders’ (combinatie van push- en pullfactoren + politieke interventie)
▪ Vooral in metaalindustrie en mijnen
Nood aan gastarbeiders
Pullfactoren:
• Uitdunning Europese bevolking door wereldoorlogen
• Spectaculaire economische groei na WO2
• Dalende geboortecijfer in Europa + kortere arbeidstijden
Pushfactoren
• Hoge fertiliteit
• Werkloosheid
• Lage inkomens
Desurbanisering vanaf jaren 1970
• Economische crisissen en deindustrialisering vanaf 1973
o Migratie stop: louter economische migratie niet meer mogelijk
o Andere redenen voor migratie mogen wel (bv. gezinshereniging)
• Stadsvlucht uit postindustriële stad
o urban sprawl= de verspreiding van stedelijke ontwikkelingen op (platte)land in de buurt
van de stad
o suburbanisering
• Politieke stimulansen (wegennet, subsidiëren bouwen buiten de stad)
• Laatste decennia:
o Shift naar kenniseconomie en creatieve industrie
o Naar een duale stad (met sociale en geografische segregatie)
, lOMoAR cPSD| 11330310
Vormen en types van migratie, diversiteit en integratie, inclusief oorzaken
Diversiteit types van migratie
• Permanent versus tijdelijk (seizoensarbeid, circulaire migratie, levenscyclus-migratie, …)
• Gedwongen migratie (bv. slavernij)
• Subsistentiemigratie= om in basisbehoeften te voorzien
• Carrièremigratie
• Vluchteling- en asielmigratie, …
• Kettingmigratie (of volgmigratie)= emigratievorm waarbij familie en kennissen van al eerder
geëmigreerde ook besluiten om te verhuizen
Oorzaken van migratie
• ‘Push en pull’-factoren (demografisch, economisch, maar ook cultureel en politiek)
• Politieke stimulansen en beperkingen
• Netwerken, organisaties en informatiestromen (cf. kettingmigratie)
Verband tussen oorzaak migratie en demografische kenmerken migranten
• Alleenstaande vs. gezinnen
• Mannen vs. vrouwen
• Leeftijd
Patronen
• Hangt af van push- én pullfactoren
• Meeste migratie gebeurt tijdens adolescentie, rond de huwelijksleeftijd of bij overlijden van de
man/vrouw
• Kinderen en volwassen getrouwden verhuizen relatief minder vaak
Structurele verbanden tussen migratie en diversiteit
• Democratisering lange-afstandsmigratie zorgt voor grotere culturele diversiteit in steden
• Cosmopolitische elites mobieler dan migranten met grotere sociaal-economische kwetsbaarheid
o Hoog-opgeleide, rijken... → gaan makkelijker komen maar ook makkelijker vertrekken om
ergens anders naartoe te gaan
• Reproductiekosten worden afgeschoven op
o het platteland (tot en met de negentiende eeuw)
o niet-Europese regio’s (tot op vandaag)
Effect van profiel op integratie
• Grotere nood aan integratie voor sociaal-economisch meer kwetsbare migranten
• Hoe sterker push-factoren, hoe minder migratie afgestemd op lokale context
• Sociaal kwetsbaren migranten vaker in plaatsen met minder vraag naar hun profiel door
o minder goede informatie
o nood aan lokaal netwerk (kettingmigratie)
• Verklaring ‘ethnic neighbourhoods’ en ‘transplanted networks’= clusters van mensen met
dezelfde migratie-achtergrond
, lOMoAR cPSD| 11330310
Intersectionaliteit en de diversiteit van diversiteit en integratie
Vormen van diversiteit
• Demografische kenmerken
o Leeftijd
o Gender
o Burgerlijke stand en gezinssituatie
• Sociaal-economische kenmerken
o Inkomen en bezit
o Vaardigheden en diploma’s
o Sociaal kapitaal
• Culturele kenmerken en levensbeschouwing
o Culturele achtergrond
o Religieuze achtergrond
o Overtuigingen en meningen
Vormen van integratie
• Structurele integratie
o Arbeidsmarkt en economische orde
o Woonmarkt
o Huwelijksmarkt
• Culturele integratie
o Taalverwerving
o Waarden en normen, religie, …
o Deelname aan sociale activiteiten
o Identificatie met de stad
Intersectionaliteit als benadering voor ongelijkheid
• Intersectionaliteit= samenhang tussen sociaal-economische, etnisch-culturele en gender-
gerelateerde componenten
• Belang van meerdere factoren (die elkaar kunnen versterken)
• Discriminatie (en privilege) door combinatie van factoren
o Sociaaleconomische
o Etnisch-cultureel (en religieus)
o Gender
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jeliencornelis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83822 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now