Summary
Samenvatting stadsgeografie
- Course
- Institution
Volledige en nauwkeurige samenvatting (cursus + PPT + notities)
[Show more]
Seller
Follow
jeliencornelis
Reviews received
Content preview
StadsgeografieDe evolutie van de stedelijke ruimte
Site
Site= de oorspronkelijke vestigingsplaats
• Vaak een marktplein, burcht, haven, abdij
• Was vaak de verdedigings – en
verkeersmogelijkheden voor de beginnende stad
Voorbeelden van pre-stedelijke burchten en versterkingen:
- Antwerpen
- Brussel
- Turnhout
- Leuven
De Leuvens hertogelijke
burcht op het Dijle-eiland
Situatie
Situatie= gunstige liggen ten opzichte van de ruime omgeving
• Noodzakelijk voor de verder ontwikkeling van stad
• Gunstige situaties in middeleeuwen:
o Grote rivieren
o Overslagplaatsen van waterwegen
o Ligging op contactpunt tussen verschillende
streken
• Brussel & Leuven gunstig gelegen bij bevaarbare Zenne
en Dijle + contactpunt tussen verschillende geografische
streken
Leuven aan de Dijle
• Situatie van stad is geen vastliggend gegeven: door politieke, economische ingrepen
of nieuwe verkeerstechnische ingrepen kunnen steden een stimuli krijgen of net niet
o Voorbeelden: invloed van verplaatsing hertogelijke residentie van Leuven naar
Brussel, gevolgen van afscheiding van Frans-Vlaanderen op Rijsel en Kortrijk,
rol van aanleg van spoorwegen voor Zottegem of Dendermonde…
Voorbeelden van positieve en negatieve evoluties
• Tongeren: tijdens Romeinse tijd belangrijke functie
• Damme: gelegen aan het Zwin
o Het Zwin ontstaan door water dat landinwaarts kwam → transport mogelijk
tussen België en Engeland
o Met verzanding van het Zwin geraken schepen er niet meer
,Evolutie van de West-Europese stad
Foto 1: pre-industriële fase:
- Ontwikkeling van steden van de middeleeuwen tot de 19de eeuw
- Inwonersaantal van steden laag
- Stadsbewoners waren vaak ambachtslui, handelaars en bestuurders
- Morfologisch: stadswallen, kerk, radiaal-concentrisch stadpatroon, paard en kar,
roeiboten…
- Bos, grote uitgestrekte landbouwgebieden
- Beperkt handel- en dienstenzone
- Dierlijke trekkracht: paard en kar, traag en inefficiënt
- Productie en transport van voldoende voedseloverschotten naar de niet-agrarische
stadsbewoners = agrarische maatschappij
- Stadsbewoners, vooral ambachtslui, handelaars en bestuurders, groeperen zich in
wijken of straten = pre-industriële stad
Foto 2: industriële fase
- Industriële revolutie begin van 19de eeuw belangrijk mijlpaal in ontwikkeling van
steden
- Bevolkingsexplosie: door de grote vraag aan arbeidskrachten voor industrie verlieten
veel mensen het platteland en vestigden zich in de stad
- Morfologisch: spoorwegen, kanalen, fabrieken, meer woningen…
- Bos en landbouwgebied daalt. Industrie komt op. Handel- en dienstenzone breidt uit.
- Industriële revolutie:
o industrie op basis van steenkool (= energiebron) = technologische
ontwikkeling
o Productiviteitsverbetering in de landbouw (kunstmeststoffen)
o Transportverbeteringen (stoom- en stoomschip, tram, …)
- Grote vraag naar arbeidskrachten in de nieuwe fabrieken = industriële
maatschappij
- Hoge verstedelijkingsgraad= het aandeel van de bevolking dat in steden woont
- Stedelijk proletariaat = verstrengeling tussen sterk vervuilende fabrieken met
uniforme arbeidershuisvesting = industriële stad
,Foto 3: postindustriële fase
- Morfologisch: ringweg, industrieterreinen, recreatiezones, lintbebouwing…
- Bos en landbouwgebied daalt. Industrieterreinen i.f.v. bereikbaarheid gelegen aan
invalswegen. Handel-, diensten- en recreatiezones breiden uit.
- Technologie op basis van olie en elektriciteit
o Automatisatie in de landbouw (computersturing)
o Transportverbeteringen (TGV, vliegtuig, zeeschepen, metro, …)
o Telecommunicatie
- Tertiaire sector verdringt industrie als stuwende economische activiteit = tertiaire
maatschappij
- Verstedelijkt platteland = resultaat van suburbanisatie, emigratie naar de rand
= postindustriële stad
Industriële fase: een steeg = een straat die niet op een
officieel stadsplan staat, slechte woonomstandigheden
van arbeiders bij de industrie, huizen allemaal hetzelfde
(bovenste gedeelte witten en onderste gedeelte met
zwarte pek insmeren → omwille van hygiënische
omstandigheden → vuil zie je niet zo snel)
Voorbeeld van straat: Vlaaikensgang Antwerpen
Postindustriële fase:
ring van Antwerpen: tijdens postindustriële fase had
elke stad een ringweg, autogebruik en olie
Industriële fase: huizen liggen vlakbij de fabrieken
(leidingen van de fabriek), huizen staan aan spoorweg,
wonen rond staalfabrieken
, Voorbeelden evolutie West-Europese steden
Kaart 1: industriële fase: spoorwegen
Kaart 2: pre-industriële fase: stadsomwelling, buiten de omwalling landbouw, zeilboten,
radiaal-concentrisch stratenpatroon, paar en kar)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jeliencornelis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.72. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67232 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now