Summary
Samenvatting Persoonlijkheidsleer Weerman en van der Molen
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting voor de toets van persoonlijkheidsleer, je vind hier van beide boeken de samenvatting. Veel leesplezier
[Show more]
1 review
By: oli4vanlunsen • 8 months ago
A few spelling errors but clear and not too tedious!
Seller
Follow
isascholten
Reviews received
Content preview
Persoonlijkheidsleer SamenvattingenBoek: Zes psychologische stromingen
Hoofdstuk 3 Psychodynamische benaderingen
Psychoanalyse: de patiënt ligt op de divan en verteld alles wat in hem opkomt.
Freud (1983) concentreerde zich op het innerlijk van de patiënt. Hij kwam erachter
dat patiënten zaken blokkeren bij zichzelf, dat sommige zaken onbewust worden
gehouden waardoor de patiënt problemen ervaart. Freud ondersteunde de patiënt
om onbewuste zaken toe te laten in het bewuste. Daardoor krijgt de cliënt meer
controle over het onbewuste.
Weggestopt verleden
Psychodynamische therapieën proberen onbewuste en moeilijk te hanteren
wensen, motieven, gevoelens en gedachten bewust te maken en proberen de
patiënt te leren ze hanteren.
Het herhalen van vroegere gedragspatronen en problemen bij personen die daar
niets mee te maken hebben wordt ‘overdracht’ genoemd: we dragen iets van
vroeger over op de situatie waar we nu in leven. In de psychodynamische therapie
krijgen gevoelens, conflicten of juist 'leegtes’ de ruimte die stammen uit het verleden
en die nu nog actief zijn. Het is de bedoeling objectieve feiten te herinneren maar
ongezonde patronen te doorbreken. De patiënt moet leren hiermee om te gaan.
Een psychodynamische therapie geeft je meer zicht op je gevoelens, je leer er beter
mee omgaan en je leert het verschil tussen jezelf en de ander beter te zien en te
hanteren.
3.2 De theorie van Freud
Freud heeft ontdekt dat symptomen verdwenen als patiënten zich emotioneel
geladen, weggedrukte gebeurtenissen herinnerden en hun spanning konden
ontladen. Doordat de patiënt leerde begrijpen en ervaren wat er gebeurde
verdwenen de blokkades.
Freud toonde aan dat een psychiatrische stoornis met lichamelijke symptomen via
een psychologische methode behandeld konden worden.
Als een detective
Freud gebruikte hypnose om onbewuste conflicten boven water te halen. Hij
geloofde dat iedere onbenullige gedachte een betekenis had en probeerde alles
te begrijpen.
Onbewuste zaken kunnen naar boven komen tijdens vrije associatie, maar ook in
dromen. Wat de mens volgens Freud onderscheidt van andere diersoorten, is de
moeite die het kost om natuurlijke en seksuele en agressie driften in goede banen te
leiden.
,Vier modellen
- Het driftmodel, dat aansluit bij de theorie die oorspronkelijk door Freud is
ontwikkeld en die het accent legt op verdrongen problemen uit de kindertijd
die terug te voeren zijn op seksuele en agressie driften.
- Het objectrelatiemodel dat de nadruk legt op de eerste relaties in de vroege
kindertijd en op de manier waarop deze relaties een deel van onszelf zijn
geworden.
- Het zelfpsychologisch model waarbij de aandacht niet uitgaat naar
conflicten, maar naar tekorten. Deze tekorten uit de kindertijd leiden tot een
zwakke identiteit, een zwak zelfgevoel
- Het interactioneel model die niet nadruk legt op innerlijke conflicten, maar op
problematische conflicten tussen mensen. Er wordt nagegaan hoe
problematische interacties verklaard kunnen worden.
3.2.1 Het driftmodel: es, ego en superego
Het driftmodel stelt dat de mens wordt voortgedreven door seksuele en aggressieve
driften. De seksuele drift, ofwel het libido is een levensdrift, een positieve drift die is
gericht op genieten. Het werkt volgens het lustprincipe: het is gericht op
behoeftebevrediging, als dit niet lukt ervaren we spanning.
De aggressieve drift is een destructieve drift, gericht op de dood. Iedereen wordt
voortgedreven door een levens- en doodsdrift.
Blinde krachten
De driften zijn blinde, aangeboren, biologische krachten. Daarom heten ze het ‘es’,
dit bepaalt ons temperament.
Uitgestelde behoeftebevrediging
Als kind moeten wij al leren dat we onze behoeften moeten bevredigen, maar dat
dit niet altijd direct kan. Door ervaringen leren we dit.
Het ‘ik’ moet de baas zijn
Om frustraties te leren verdragen moet het kind een ‘ik’, ofwel het ‘ego’ genoemd
ontwikkelen dat ‘es’ de baas is. Hoe ontwikkelder ons ego is, hoe beter we de
discipline kunnen opbrengen om een uitgestelde behoeftebevrediging en de
angsten die dit oproept te verdragen.
Een sterk ego kan de driftenergie gebruiken om iets goeds te organiseren op de
langere termijn in plaats van een kortstondige bevrediging op de korte termijn.
Verboden en geboden in het superego
Behalve het ‘ego’ ontwikkelt zich in de kindertijd nog een derde aspect binnen onze
persoonlijkheid: het superego. Dit superego bevat geboden en verboden die vanuit
de omgeving komen.
Zowel impulsen en wensen uit het ‘es’ als eisen vanuit het superego zijn krachten die
druk uitoefenen op ons ego: het ‘es’ wil bevredigingen en dat moet het ‘ego’
regelen; het superego wil aan allerlei eigen voldoen; dat moet het ‘ego’ ook
regelen.
,In onze persoonlijkheid is dus sprake van een permanente dynamiek waarmee wij
moeten kunnen omgaan. Er is sprake van ‘psychodynamische’ activiteit.
3.2.2 Ontwikkelingsfasen van ‘es’, ‘ego’ en ‘superego’
De orale fase
Tijdens deze fase(babyfase) is de bevrediging van driften gericht op het ontvangen
via de mond.
De anale fase
De anale fase is de periode van de zindelijkheidstraining, de periode waarin het kind
een eigen wil krijgt en zijn ontlasting maar ook ander gedrag onder controle leert
houden.
De fallische fase
Tijdens de fallische fase, staat het geslachtsverschil centraal. Kleuters zijn vaak
gefascineerd door dit verschil.
In deze fase staat het oedipuscomplex centraal: het jongetje wil met de moeder
trouwen. Bij meisjes geldt er een soortgelijk proces, zij willen volgens hem eigenlijk
een penis en winnen van de moeder.
De fallische fase speelt ook een rol in de relaties. Als er in deze fase iets niet goed
gaat, kan het zijn dat het kind later problemen krijgt met liefdesrelaties.
De latentiefase
In de latentiefase komt er meer rust waardoor het kind meer op de buitenwereld
richt en aandacht besteed aan school en leeftijdsgenoten.
De genitale fase
Als alles goed gaat rijpt degene in deze fase uit tot een volwassen persoon die
volwassen relaties aangaat op gebied van werk, liefde en vriendschap.
Regressie en fixatie
Als conflicten uit de verschillende fasen niet goed zijn opgelost blijven ze actief.
3.2.3 Afweermechanismen
- Verdringing: angstwekkende wensen, gedachten en impulsen worden
weggestopt maar ze voeren wel invloed uit via bijvoorbeeld dromen op
psychisch-lichamelijke klachten
- Ontkenning: Feitelijke zaken worden ontkend omdat ze te beangstigend zijn.
Je ziet de werkelijkheid niet onder ogen.
- Reactieformatie: Een angstwekkende impuls wordt onschadelijk gemaakt
door het omgekeerde ervan bewust toe te laten.
- Isolering: Een ontoelaatbaar of angstwekend gevoel wordt afgesplitst van de
rest van je persoon. Een gebeurtenis wordt wel gerigistreerd maar je hebt er
geen gevoel bij.
, - Intellectualisering: Moeilijke innerlijke zaken worden met veel interresante en
moeilijke woorden weggepraat. Een eenvoudig gevoel wordt met moeilijke
woorden weggepraat.
- Projectie: Een onnaceptabele impuls wordt bij jezelf geprojecteerd op een
anders.
- Splitsing: Iets of iemand wordt gezien als of helemaal goed of helemaal slect
of afwisselend als slecht en goed.
- Rationalisatie: Een impulst die eigenlijk wordt afgekeurd wordt toch uitgeleefd
en vervolgens goed gepraat.
- Verplaatsing: Je uit je impuls bij iemand anders dan waar het op gericht is.
- Sublimatie: Het ego kanaliseert je behoeften op zon manier dat iedereen
tevreden is zowel jijzelf als je omgeving.
- Afweer en weerstand: Afweer heeft te maken met het afweren van
gevoelens in de patient zelf. Weerstand is verzet tegen de therapie of tegen
een gesprek over je eigen functioneren.
3.2.4 Therapieën vanuit het driftmodel
- Psychoanalyse: liggend op divan alles zeggen wat in je opkomt.
- Abstinentieregel: De therapeut stelt zich neutraal op, geen oogcontact. De
client draaft zijn oude conflicten over op de therapeut.
- Overdracht: de patient moet zijn oude steeds terugkerende conflicten
verplaatsen naar de therapiesituatie zodat die geëxploreerd en
geanalyseerd kunnen worden.
- Langdurig proces: Het bewust worden en integreren van een onbekend,
angstwekkend conflict
- Kortere trajecten: Psychoanalyse wordt te lang, er wordt gekozen voor
kortere intensieve trajecten.
3.2.5 Overdracht en tegenoverdracht
Overdracht is het beleven van gevoelens bij iemand die horen bij een ander,
meestal bij iemand uit het verleden. Je draagt gevoelens en gedrag die gericht zijn
op de ene persoon, over op een ander persoon. Als de therapeut gaat ervaren dat
hij last heeft van tegenoverdrachtsgevoelens dan wordt dat tegenoverdracht
genoemd.
3.2.7 Uitgangspunten
- Ons gedrag wordt bepaald door onbewuste processen, vooral door seksuele
en agressieve driften.
- De processen zijn onbewust omdat ze in bewuste vorm voor de persoon te
bedreigend zijn.
- De structuur van de persoonlijkheid bestaat uit het ‘es', het ‘ego’ en het
‘superego’.
- Es, superego en buitenwereld staan op gespannen voet met elkaar: dit is
nooit helemaal op te lossen.
- Het es is onbewust: we weten meestal niet wat ons werkelijk motiveert
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isascholten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52928 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now