Summary
Samenvatting - organisatieontwikkeling
- Course
- Institution
samenvatting van de leerinhouden uit de pwp's en leerpaden
[Show more]
1 review
By: kapurflorejuno • 5 months ago
Seller
Follow
lizeschamp
Reviews received
Content preview
organisatieontwikkelingLeerpad 1
Hoofdstuk 1: De identiteit van de organisatie: het fundament
1.1 Wat zijn organisaties?
1.1.1 Kenmerken van een organisatie
Organisaties zijn functioneel en regelen het sociale leven en het dagelijks gedrag van individuen.
Verbonden zijn in en met organisaties is een constante in jouw verdere levensloop. Verschillende
aspecten van het dagelijks leven worden opgenomen door heel verschillende organisaties.
Ook binnen het orthopedagogisch werkveld kom je in contact met een diversiteit aan organisaties
(scholen, dagcentra voor mensen met een beperking, woonzorgcentra, voorziening voor mensen met
een psychische kwetsbaarheid, jeugdhulpinstellingen…). Maar wat hebben al deze organisaties nu
precies met elkaar gemeen?
Het woord “organisatie” is afgeleid van het Griekse “organon”, wat werktuig of hulpmiddel betekent.
De organisatie is dus een hulpmiddel om een doel te bereiken.
In een organisatie komen en werken mensen samen aan één zelfde doel of ze delen dezelfde missie.
We spreken over missie gedreven organisaties wanneer een organisatie een duidelijk sociaal doel
voor ogen heeft en dus impact wil maken om van de wereld/maatschappij een betere plaats te
maken voor iedereen.
We willen hier aansluiten bij de definitie van organisaties die Daft (2002) (Roskam, 2023):
Organisaties zijn:
Menselijke samenwerkingsverbanden
Gericht op het realiseren van een duidelijk doel
Ontworpen als systemen van bewust gestructureerde en gecoördineerde activiteiten
Verbonden met een externe omgeving
1.1.2 Social profit versus profit organisaties
Vaak verwijzen we naar de orthopedagogische sector als de
social profit sector. De social profit is een containerbegrip voor
tal van organisaties die hoofdzakelijk diensten leveren met een
maatschappelijk nut.
Wat zijn nu de verschillen tussen de sociale sector of social profit
en bedrijven of profit?
Vaak vallen organisaties onder de sociale sector onder de vzw-
wetgeving.
Er wordt vaak aangenomen dat social-profit organisaties die onder de vzw-wetgeving vallen, geen
winst mogen maken uit hun activiteiten. Dit is een misvatting die ingebed ligt in de benaming: vzw
staat voor ‘vereniging zonder winstoogmerk’.
1
,Sinds 1 januari 2020 is de vzw-wetgeving veranderd en mogen vzw’s wel winst maken. MAAR het
is enkel de bedoeling dat mogelijke winst het maatschappelijke doel van de organisatie dient en dus
niet wordt uitgekeerd aan de leden. De winst moet terugvloeien naar het doel en niet de
organisatie of de leden van de organisatie verrijken (geen winstmaximalisatie).
Van ‘vereniging zonder winstoogmerk’ kan je het nu eigenlijk zien als ‘vereniging zonder
winstuitkering’.
1.1.3 Organisatieontwikkeling, wat?
Deze cursus organisatieontwikkeling is opgebouwd aan de hand van drie belangrijke
basiscomponenten van organisaties, namelijk… (Roskam, 2023)[1]
- Omgeving
- Structuur
- Menselijk kapitaal
1.1.3.1 De organisatie en de omgeving
Elke organisatie heeft een specifieke bestaansreden
die neergeschreven wordt in de missie van de
organisatie. Waarom is die specifieke organisatie
nodig in de samenleving, welke sociaal doel en
impact wil die organisatie realiseren in onze
samenleving.
Organisaties ontwikkelen een strategie waarin ze
nadenken, vastleggen en focussen op wat ze wel en
niet gaan doen en hoe ze de dingen willen
aanpakken om de missie concreet te kunnen
waarmaken.
Missie gedreven organisaties staan in directe verbinding met de omgeving waarin ze actief zijn. Ze
willen de omgeving zelf beïnvloeden (de samenleving beter maken, zich inzetten voor specifieke
doelgroepen, gerechtvaardigde sociale doelen, maar ondergaan ook invloed vanuit die omgeving.
1.1.3.2 De organisatie en structuur
De organisatie beschikt over een specifieke structuur waarin mensen specifieke taken, rollen en
bevoegdheden krijgen binnen de organisatie (organigram en taakverdeling) om de missie te kunnen
waarmaken.
1.1.3.3 De organisatie en het menselijk kapitaal
Binnen de organisatie is het menselijk kapitaal heel belangrijk om impact te kunnen hebben. Om die
missie te kunnen waarmaken moeten mensen aangeworven en opgeleid worden om de functies te
kunnen uitvoeren die in de structuur vastgelegd werden. De inspanningen en realisaties moeten
opgevolgd en beloond worden om de motivatie, productiviteit en het succes in de organisatie te
kunnen vasthouden.
2
,Organisaties zijn dus mensenwerk: worden gedragen door mensen die afhankelijk zijn van elkaar en
in interactie gaan met elkaar om via samenwerking een gemeenschappelijk (of persoonlijk) doel te
kunnen nastreven en realiseren.
Binnen de structuur en het menselijk kapitaal is leiderschap onmisbaar. Op welke manier dan ook,
elke organisatie wordt door één of meerdere mensen gestuurd.
Kort samengevat:
- missie gedreven organisaties hebben een sociaal doel voor ogen en willen een duurzame
impact hebben op de samenleving of iets betekenen voor de specifieke doelgroep waarvoor
ze werken.
- Om deze doelen te kunnen halen is een gepaste organisatiestructuur belangrijk waarin de
rollen, taken en functies vastliggen.
- Eenmaal de structuur duidelijk is, moeten de juiste mensen op de juiste plaats aangetrokken
en gezet worden om deze doelstellingen van de organisatie te verwezenlijken (Roskam,
2023).
-
1.2 Het grote WAAROM: Missie, visie en kernwaarden.
Organisaties hebben nood aan een sterk fundament of een ‘gevoel van bestemming’.
Nadenken over deze fundamentele vraag is een noodzakelijke stap om verdere beslissingen aan af te
toetsen en om te weten welke richting of focus je als organisatie moet kiezen om te kunnen doen
wat je wil en moet doen. Dit stevig fundament geeft de richting aan van waar willen we met de
organisatie heen en bestaat uit…
De missie (wat-vraag),
Wat is de bestaansreden van een organisatie? Wat is de unieke bijdrage van de organisatie
ten dienste van de omgeving? Of wat komt de omgeving tekort, als deze organisatie ophoudt
te bestaan?
Visie en kernwaarden (waaromvraag)
Waarom doen we wat we doen? Wat is de bestemming, de droom van de organisatie?
Strategie (hoe-vraag)
Hoe willen we bereiken wat we willen en moeten bereiken met onze organisatie?
Bij het ontwikkelen van een strategie komt het erop neer om een duurzaam evenwicht te vinden
binnen het spanningsveld van wat we kunnen, wat we moeten en wat we willen doen in de
organisatie. Deze drie vragen vormen samen de strategische driehoek (zie figuur hieronder).
We willen tot een evenwicht komen tussen:
- Onze dromen (de gewenste toekomst): De doelen van de organisatie (welke toekomst willen
wij voor de organisatie realiseren?)
- En wat verwacht de ruimere omgeving en de concurrentie van ons (de noodzakelijke
toekomst): De omgevingsvereisten (wat moeten wij voor onze omgeving realiseren?)
- Onze capaciteiten en vaardigheden (de mogelijke toekomst): De mogelijkheden waarover de
organisatie beschikt (wat kunnen wij met de
beschikbare middelen realiseren?) (Hebben we
voldoende bekwaam personeel, logistieke ruimte
om te werken, …)
Om doelen, omgeving en middelen met elkaar in evenwicht
te brengen, dient elke organisatie keuzes te
maken. Kiezen is het hart van elk strategisch proces. Slaag
3
, je als organisatie erin om doordachte en strategische keuzes te maken dan kan je komen tot de kern:
de maakbare toekomst.
Strategisch management start bij het bepalen van de wenselijke toekomst. De doelen van de
organisatie:
- Welke toekomst willen wij voor de organisatie realiseren?
- Vastleggen van eindbestemming (zie doel op schatkaart)
- De missie, visie/kernwaarden, organisatiedoelen, waarden en normen (de gewenste
bedrijfscultuur) duiden we aan als de sturende elementen in de strategie want zij geven aan
in welke richting het bestuur van een organisatie de organisatie wil sturen.
1.2.1 Missie
De missie van de organisatie zegt wat de organisatie wil doen en het vormt de kern van het
bestaansrecht van een organisatie. Een missie is in principe tijdloos en geworteld in het
ontstaansverleden, en richt de blik naar binnen: wie zijn we? Waarom bestaan we? Wat doen we?
Een missie vat de essentie van de organisatie samen, en focust op de eindbedoeling.
Bijvoorbeeld: een dierenrechtenorganisatie komt op voor de rechten van dieren, een
kinderkankerfonds helpt kinderen met kanker, een dagcentrum voor mensen met een beperking
vangt mensen op met een beperking…
De missie van een organisatie bestaat uit 4 onderling versterkende basiselementen te bevatten:
- Waaromvraag: Waarom bestaat de organisatie - Welke behoefte vult de organisatie in?
- Waar-vraag: Binnen welke actiedomeinen is de organisatie actief binnen de
omgeving? Sociale sector? Milieu? Erfgoed? … (welke positie willen ze bekleden?)
- Wat-vraag: Wat willen ze bereiken (doelen van de organisatie)? Wat onderscheidt deze
organisatie van andere organisaties binnen een bepaald domein?
- Hoe-vraag: Welke waarden en normen streeft de organisatie na. Welke waarden zijn
belangrijk in de organisatiecultuur? Ze vertolken de morele en ethische principes die centraal
staan binnen de organisatie. (hoe gaan we met elkaar om ?)
Wat zijn kenmerken van een goede missie: 7 MISSION-kenmerken
1. Marktgeoriënteerd: Met de missie toon je dat je wil inzetten op
de behoeften en wensen van de klant/cliënt à Organisaties in
het orthopedagogisch werkveld gaan vaak in hun missie het
perspectief van de cliënt verankeren. In de missie wordt dan
duidelijk gemaakt welke meerwaarde de organisatie wil bieden
voor cliënten of de specifieke doelgroep waarvoor de
organisatie iets wil doen.
2. Inspirerend: Een goede missie gaat de omgeving inspireren.
Een goede missie moet ook haar eigen medewerkers
motiveren.
3. Summier: Maak jouw missie beknopt en kort test: Kan elke
medewerker deze missie op cruciale momenten herinneren en
beslissingen nemen die het realiseren van deze missie
ondersteunen?
Beknopt: kort, duidelijk en
Leesbaar: zorg dat de doelgroep je missie begrijpt, begrijpbaar taalgebruik
4. Specifiek:
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lizeschamp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now