Taal (Taalverwerving, Semantiek, Pragmatiek, Morfologie, Sociolinguistiek) Samenvatting Nederlands 4vwo
4 views 0 purchase
Course
Nederlands
Level
VWO / Gymnasium
Taal Samenvatting Nederlands 4 VWO! In dit document worden de hoofdcategorieën: Taalverwerving, Semantiek, Pragmatiek, Morfologie en Sociolinguistiek en de subcategorieën: Taalstoornissen, Afasie en Woordenboeken behandelt. Haal gemakkelijk een 9+ met dit geweldige document!
Dieren kunnen met elkaar communiceren, maar alleen de mens beschikt over taalvermogen.
Sommige bijen kunnen aan elkaar duidelijk maken waar de nectar zich bevindt. Dit is dus
GEEN uniek aspect van de menselijke taal. Wel gaat het bij bijen alleen over nectar en
kunnen wij het over alles hebben.
Wel is de menselijke taal arbitrair. Dat betekent een soort willekeur. Er is niks ‘huizigs’ aan
een huis. Ook maakt het communiceren buiten het hier en nu de menselijke taal uniek.
Meerkatten hebben verschillende roepen voor verschillende prooien, zonder dat er iets
‘slangachtig’ aan deze roepen is.
De menselijke taal wordt aangeleerd, net zoals een paar andere dieren zoals de vink. Dat is
flexibeler, want zo kan de taal veranderen. De taal van bijen en aapjes is aangeboren. Dit is
een nadeel voor deze dieren, want de leefomgeving kan veranderen of er kunnen andere
roofdieren komen.
Als laatste is dubbele articulatie ook nog een uniek kenmerk van de menselijke taal. Deze
bestaat uit de fonologie: klanken die samen woorden vormen en syntaxis: woorden die
samen zinnen vormen. Het aantal klanken is beperkt en ze betekenen vaak niets los van
elkaar niks. Pas als ze woorden vormen, vormen ze een betekenis en zinnen vergroten deze
betekenis.
Mensen zijn volgens Michael Tomasello erg goed in samenwerken. Ze hebben empathie en
richten zich op hetzelfde doel, zodat ze samen problemen kunnen oplossen. Chimpansees
werken soms wel samen, maar gaan er vervolgens zelf met de buit vandoor. Dit heeft
volgens hem geleid tot de ontwikkeling van het menselijke taalsysteem.
Noam Chomsky zegt dat recursiviteit het enige kenmerk is waarbij de menselijke taal
compleet uniek is. Recursiviteit staat bekend als het Droste-effect. Dat is bijvoorbeeld in de
zin: De man [die de kat [die de muis [die de kaas eet] vangt] ziet] leest een boek.
Toch is er op beiden nog kritiek. Mensapen zouden goed kunnen samenwerken en recursie
zou terug komen bij zangvogels. Ook is de vraag wat taalvermogen is: de aangeboren of
juist niet-aangeboren kennis of een systeem waarbij je de mens snel kunt onderscheiden?
, II: Taalverwerving
Kinderen leren niet allemaal op hetzelfde tempo. Dit gaat echter niet gepaard met de
intelligentie. Voordat ze hun eerste woordje zeggen (zelfs al in de buik) leren ze taal. Ze
luisteren dan naar de taal om zich heen. Ze horen geen spraakklanken, maar wel het ritme.
Als de kinderen zijn geboren, luisteren ze ook naar spraakklanken. Ze kunnen dan al
verschillende spraakklanken van elkaar onderscheiden, zelfs klanken die niet in de
moedertaal voorkomen. Tijdens het eerste levensjaar leren kinderen deze klanken te
onderscheiden van hun moedertaal, maar deze vreemde klanken kunnen ze minder snel
van elkaar onderscheiden.
Baby’s die na 10 maanden nog steeds vreemde klanken kunnen onderscheiden, blijken op
2-jarige leeftijd een minder grote woordenschat te hebben dan baby’s die dit er al wel uit
kunnen filteren. Zij konden zich namelijk sneller richten op de ontwikkeling van hun
moedertaal, want al het onbenullige is eruit gevist.
Baby’s moeten voor het eerste woordje eerst leren wat woorden zijn. Baby’s moeten zelf
deze zinnen van elkaar onderscheiden, in woorden hakken en die woorden in klanken en dat
is lastig. Gelukkig helpen de ouders door bijvoorbeeld door dingen aan te wijzen of door het
langzaam te zeggen. Baby’s zijn best goed in het opmerken van voorkomende klank
reeksen en slaan deze ook op als mogelijke woorden.
In een experiment was duidelijk gemaakt dat baby’s van 7 maanden oud, waarbij er een
verschil in hersenactiviteit is tussen bekende en onbekende woorden, op 3 jarige leeftijd een
grotere woordenschat hebben.
Er zijn 2 dominante visies waardoor kinderen woorden leren.
1. Het meest voor de hand liggende object is het woord. Hier wordt bijvoorbeeld naar
verwezen door de verzorger of is goed in zicht.
2. De baby kijkt bij het gezegde woord om zich heen en slaat alle mogelijke
betekenissen op. In een andere setting waar het woord genoemd is, kijkt hij of hij een
object uit de eerste setting terugziet.
Hoe meer ouders tijd steken in de taalverwerving van hun kind, hoe sneller hij dat zal
oppikken. (Input = Output)
Zodra het kind meer klanken en woorden leert, wordt het steeds makkelijker om nieuwe
woorden te herkennen en te leren. Reactiesnelheid bij het herkennen van woorden verschilt
ook per kind. Hoe sneller de reactiesnelheid, hoe sneller een kind woorden leert.
Mensen twijfelen over deze experimenten, want een situatie in een lab is heel anders dan in
het dagelijks leven. Taalverwerving is ook een beetje genetisch en komt dus niet alleen van
input van de ouders.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller christopherlam1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.08. You're not tied to anything after your purchase.
