Uitgebreide samenvatting die is samengesteld aan de hand van de verplichte leerdoelen per artikel per week.
Ter aanvulling van dit document zie bij bundels die ook de volgende samenvatting bevat: 'uitgebreide samenvatting - Recht en Menselijk Gedrag - UvA'. Tentamencijfer 7.5
Inhoudsopgave
1. WEEK 2 - CALCULATIE OF MORELE VERPLICHTING..................................................................................1
1.1. SCHWITTERS CONTRACT EN SOCIALE CONTEXT.....................................................................................................1
1.2. SCHWITTERS AANSPRAKELIJKHEID: FINANCIËLE PRIKKEL OF ZORGVULDIGHEIDSNORM..................................................6
1.3. LINDENBERGH EN MASCINI............................................................................................................................10
1.4. SANDEL......................................................................................................................................................12
2. WEEK 3 - VAN STREET- NAAR SYSTEM LEVEL BUREAUCRATIE................................................................13
2.1. GILSON / LIPSKY..........................................................................................................................................13
2.2. BOVENS & ZOURIDIS....................................................................................................................................15
2.3. ANDREAS & VAN VLIET.................................................................................................................................17
2.4. NATIONALE OMBUDSMAN..............................................................................................................................18
3. WEEK 4 - FORMELE EN INFORMELE GESCHILBESLECHTING....................................................................19
3.1. DOORNBOS.................................................................................................................................................19
3.2. MATHER & YNGVESSON................................................................................................................................22
3.3. KOCKEN......................................................................................................................................................23
3.4. KLIJN..........................................................................................................................................................25
4. WEEK 5 - STRAFRECHT & VRIJE WIL...................................................................................................... 26
4.1. SCHWITTERS - STRAFFEN IN PERSPECTIEF..........................................................................................................26
4.2. SCHWITTERS DE VRIJE WIL BESTAAT.................................................................................................................30
4.3. LAMME......................................................................................................................................................33
5. WEEK 6 - RECHTERLIJKE DWALINGEN................................................................................................... 34
5.1. ALGEMEEN..................................................................................................................................................34
5.2. VAN KOPPEN...............................................................................................................................................34
5.3. CROMBAG...................................................................................................................................................36
5.4. DERKSEN....................................................................................................................................................37
5.5. REQUISITOIR LUCIA DE BERK..........................................................................................................................41
6. WEEK 7 - HET GEZAG VAN DE RECHTER.................................................................................................42
6.1. ALGEMEEN..................................................................................................................................................42
6.2. VAN DER BRINK...........................................................................................................................................42
6.3. GROOTELAAR & VAN DEN BOS.......................................................................................................................45
6.4. VERBURG....................................................................................................................................................47
1. WEEK 2 - CALCULATIE OF MORELE VERPLICHTING
1.1. Schwitters Contract en sociale context
Weet u de betekenis van het contract voor de bevrijding uit traditionele verhoudingen naar
waarde te schatten
Reciprociteit (Pessers)
• Gefundeerd op gift / persoonlijke bekendheid / vertrouwen
- Iets geven met de verwachting ooit iets terug te zullen krijgen
, - Niet het goed centraal maar de binding
• Prestaties niet duidelijk bepaald/niet afdwingbaar
• Meervoudige betrekkingen
• Niet alleen in gezin of onder vrienden, maar ook
- In feodale verhoudingen (heer en knecht/pachter)
- Bij persoonlijke betrekkingen, niet bij onbekenden
• Een soort van bevestiging van de onderlinge band
Rationele reciprociteit (Pessers)
• Toenemende bemoeienis van de wetgever en rechter
- Beperkingen o.b.v. redelijkheid en billijkheid
- Richt zich op machtsongelijkheid
• Ook op gift gebaseerd, maar niet op persoonlijke bekendheid
• Gift niet precies bepaald in prestaties en tegenprestaties)
• Verzorgingsstaat (door de overheid)
- Bescherming van zwakkere groepen; sterkere groepen hopen ooit iets voor terug te
ontvangen
- Bereidheid om ook te geven aan vreemden; AOW (grondslag verzorgingssstaat)
- Meervoudige banden; men is bereid te geven, in het vertrouwen dat men eens, als men
er behoefte aan heeft, op de zorg van de samenleving kan rekenen.
- Berust op vertrouwen in instituties verzorgingsstaat en recht
• John Locke gebruikte het ‘sociaal contract’ als het fundament van overheidsgezag.
Mutualiteit
• Contract en vrije markt
• Ruil van duidelijk bepaalde prestaties en tegenprestaties
- Voor wat hoort wat, gelijk oversteken
(2)
, - Het gaat om het goed niet zozeer de binding
• Je (arbeids)-contracten aangaan naar eigen keuze, contractrelatie omvat niet de gehele
persoonlijkheid (goed of arbeidsprestatie staat centraal niet de band)
• Gefundeerd op wantrouwen (daarom afspraken precies vastgelegd)
• Strekt zich ook uit tot vreemden
• Bevrijdend werking:
- Onttrekken aan feodale machtsstructuren en traditionele plichten
- Vanaf 19e eeuw worden problematische kanten zichtbaar
Heeft u inzicht in het verband tussen de grote betekenis van het contract in de 19 de eeuw en het
toen dominante laissez faire-liberalisme
• Adam Smith (1723-1790) contractsvrijheid en vrije markt
- Wanneer ieder zijn eigen belang volgt leidt dat tot hetgeen het meest in het
maatschappelijk belang is (invisible hand)
• Durkheim (1858-1917)
- Arbeidsdeling als hoofdkenmerk van het moderniseringsproces.
- Creëert meer afhankelijkheid in die zin dat ieder individu aangewezen is op de
gespecialiseerde deeltaken van anderen.
• Mechanische solidariteit:
- Mensen worden losgeweekt uit de solidariteitsbanden van vroeger in
hechte gemeenschappen (familie, dorp, kerk, gilde).
- Lijkt op de reciprociteit van Pessers.
• Organische solidariteit:
- Onderlinge afhankelijkheid van mensen dmv arbeidsdeling
- Destructieve effect van kapitalistische marktverhoudingen.
- Als het contract uitsluitend de prijs of ruilwaarde van goederen of prestaties omvat,
(3)
, wordt de arbeidende mens volledig ondergeschikt gemaakt aan de wetten van vraag en
aanbod en van winst.
• Gevolg dehumanisering van de arbeid.
• Oplossing socialistische organisatie van de samenleving zou werkelijke
vrijheid en gelijkheid kunnen realiseren.
• Weber (1864-1920)
- Naast de negatieve, ook oog voor de gunstige gevolgen (bevrijdende van het contract).
- Nieuwe vormen van discipline in de fabrieken, en dat contract slechts vrijheid schept
als mensen de middelen hebben om vrij te kiezen.
• Oplossing: niet in socialisme, zou alleen maar bureaucratie opleveren met
nieuwe ongelijkheden en beperkingen van vrijheid.
- Algemene wetten
- Voor iedereen geldend
- Objectieve toepassing
- Géén willekeur
Weet u welke omstandigheden ertoe hebben geleid dat vanaf het eind 19 de eeuw de wetgever en de
rechter in het vrije contract zijn gaan ingrijpen
• Geen materiële gelijke vrijheid (eind 19de eeuw)
- Vrije markt (laissez faire) en industrialisering (verzakelijking van verhoudingen):
- Armoede grote delen van de bevolking (vrijheid om arbeidscontract aan te gaan?)
- Opkomst van standaardcontracten (geen plaats voor onderhandeling tussen partijen)
• Formeel gelijke vrijheid is niet voldoende om werkelijke gelijke verheid te verzekeren
• Overheidsinterventie kenmerkt zich door
- Hoge kosten
- Gebrek aan efficiëntie
- Paternalisme
- Onvoldoende flexibiliteit in top-down regulering
(4)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zidanews123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.03. You're not tied to anything after your purchase.
