Summary
Samenvatting cario-paro-endo
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting van het vak cario-paro-endo, voor een goede voorbereiding voor het tentamen.
[Show more]
Seller
Follow
THK5
Content preview
Inleidend college endoPeri-apicale radiolucenties zijn in de bovenkaak slecht te zien.
1. Anamnese en klachten afnemen
2. Visueel inspecteren of laesies gecaviteerd zijn
3. Een koudetest uitvoeren
4. Een percussietest uitvoeren
5. Een solo-opname maken
Pulpotomie: een deel van het pulpaweefsel wordt weggehaald.
WG 1 Endo
Wat je vraagt bij pijn:
- Hoelang al?
- Wanneer?
- Kou/warm?
- Voelt het te hoog aan?
- Ernst
- Lokalisatie
Als de wortel te lang is voor het plaatje:
- Plaatje verticaal houden
- Vanuit apicaal inschieten
DETI score: bij een belemmerende factor krijg je score B. Daarna moet je de classificatie
endodontische behandeling uitvoeren.
Belemmerende factoren:
- Fysieke beperkingen / coöperatie patiënt is matig tot slecht
- Diagnose is moeilijk te stellen
- Premolaar > 2 wortelkanalen
- Molaar > 3 wortelkanalen / derde molaar
- Wortelkanaalsplitsing in middelste/apicaal derde deel
- Matige tot sterke rotatie en/of inclinatie van element
- Afwijkende kroon- en/of wortelmorfologie / lengte wortel >30 mm
- Voorbehandeling nodig bij isolatie m.b.v. rubberdam
- Kroon, opbouw of stift aanwezig
- Matige tot sterke wortelkanaalkrommingen
- Obstructies, resorpties, calcificiaties, perforaties en/of open apices
- Gebitselement eerder endodontisch behandeld
- Endo-paro problematiek
- Trauma in anamneses
, - Gevoeligheid bij kou -> pulpitis -> niks te zien op de foto.
- Parodontitis apicalis -> eventueel een cariëslaesie -> dus bijv. voedselimpactie.
- Als er minimaal 0,5 mm gezond dentine tussen de laesie en de pulpa zit, kan het al weer
herstellen. Bij irreversibele pulpitis verwacht je een pulpabedreigende laesie.
- Altijd eerst aan randvoorwaarden doen (cariësvrij). Het pulpadak ligt coronaal / op het niveau
van de glazuurcementgrens.
- De beste röntgenologische cariësdiagnostiek is de bitewing, want die zit altijd sowieso recht.
- Hoge fistel: fistel bij suclus. Is typerend voor verticale wortelfractuur.
- Oorzaak voor pathologie: altijd infectie door bacteriën.
- Veel tertiair dentine / obliteratie -> minder kans op succes met de koudetest.
Brug:
- Pulpitis bij een oude brug: cariës of lekkage -> lekkage door cement failure (loszittende brug).
Je pakt een sonde en zet die onder het contactpunt. Op de voorste brugpijler afsteunen en bij
de achterste met je sonde een beetje optillen. Al zie je belletjes langs de kroonrand
wegpersen, dan weet je dat de kroon loszit.
- Brug lostikken is alleen relevant bij een niet-adhesief bevestigde brug. Je wilt dat niet doen,
omdat je dan ook het nog-vaste element kapot maakt.
Pulpa:
- Pulpa bloedt een beetje: pulpa leeft nog, dan klein beetje weghalen. Pulpa bloedt heel veel:
wortelkanaalbehandeling. Pulpa bloedt niet: pulpa is niet meer vitaal.
o Bloedt een beetje: directe pulpaoverkapping met calciumhydroxide
o Veel bloeding: pulpectomie
o Bij geen bloeding: endo
- Extirperen: pulpaweefsel eruit halen.
- Een niet-geïnfecteerde wortelkanaal met een endo heeft een betere prognose dan een
wortelkanaalvulling met een necrotisch geïnfecteerde pulpa. Maar een vitaal element is
beter.
- Randlijsten die doorbroken zijn + intern pulpadak eruit halen -> best wel hoog fractuurrisico.
- Pulpa kan heel slecht tegen hitte -> waterkoeling gebruiken.
Obliteratie:
- Pulpawanden door navolging van een cariëslaesie
- Onder de pulpa, bij ingang van de kanalen. Door scalen en planen, bij een paro patiënt
Kroon:
- Maakt een koudetest moeilijker/slecht voor diagnostiek
- Soms komt een kroon recht op de mond gezet, maar is de stand van het element heel anders
-> je kan veel moeilijker rekening houden met de rotatie en asrichting van de kanalen en het
element. Daarnaast zorgt een metalen kroon voor veel minder licht dan in een normaal
element.
, - Als je een nieuwe kroon gaat maken, dan loop je risico dat je het evenwicht
(endodontisch/peri-apicaal) verstoort.
Kanaal van bijna 20 mm: vijl van 25 mm met vijl 008 voor elektronische lengtebepaling. Zorg voor niet
te veel vocht in een kanaal, dat kan bij een kroon zorgen voor een vertekend beeld.
WG endo 2
Al wil je een studie laten slagen, dan pas je de succescriteria aan. Bijvoorbeeld: of het element
verloren gaat, of dat er luchtbellen enzo zijn. Je neemt dan mensen met diabetes, of meerwortelige
elementen automatisch niet in.
Al begin je bij een vitaal element, is je kanaalbehandeling duidelijk succesvoller.
1. Verdiepende/aanvullende vragen
2. Een verklaring/uitleg geven bij anamnestische, klinische en röntgenologische b evindingen
3. Een diagnose en etiologie te beschrijven
4. Mogelijke oplossingen
Apex-resectie:
- Orthoresorptie geeft afvlakking bij alle elementen. Een apex-resectie geeft afvlakking van één
element.
- Apicaal litteken: aan de palatinale zijde nog een radiolucentie. Na een apex resectie zie je dan
een klein, zwart rondje, los van de peri-apex. Dit is, omdat bindweefsel dan sneller groeit dan
bot. Al zit iets nog vast aan de peri-apex, dan is het waarschijnlijk nog een infectie.
- Na een apex resectie heb je een open apex -> complicerende factor voor een revisie.
- Patiënten moeten weten dat ze de eerste 2 weken na een revisie/endo nog last kunnen
houden.
- Een scherpbegrensde, snelgroeiende, ronde radiolucentie kan ook duiden op een cyste.
Scherp gevulde kronen -> misschien trauma?
En veel te breed kanaal/pulpaholte -> pulpa niet meer vitaal (door trauma bijv.) omdat het niet
afgevormd is.
Casus 6: persisterende paro apicalis na endo. Niet pijnlijk bij kou/warm, wel bij
percussie/palpatie. Kan komen door coronale lekkage.
Verticale wortelfractuur: nette kanaalvulling, gezonde peri-apex. Met een laterale
radiolucentie. Een hoge fistel zit in de bovenkaak ter hoogte van de pocket. Hoe langer
het blijft zitten, hoe meer bot je verliest. Je krijgt er geen acute klachten van, omdat de
druk er vanaf kan via de fistel en de pocket.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller THK5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.13. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now