Summary
recht en deontologie samenvatting
- Course
- Institution
samenvatting cursus recht
[Show more]
Seller
Follow
trixiegaelens
Content preview
Recht en deontologieWat is recht?
= het onderwerp van journalistiek werk (elke dag brengen journalisten verslag uit
over het recht. Zaken die voor een correctionele rechter komen,
assisenprocessen, parket dat een persconferentie geeft, Europese wetten,…)
Objectief en subjectief recht (2 soorten rechten)
Objectief recht = geheel van regels
Geheel van rechtsregels en normen dat in een bepaalde samenleving op
een bepaald tijdstip van kracht is. Het is opgelegd door de overheid via
wetten, decreten, besluiten, verdragen,…
Doel: de maatschappij ordenen
Het omvat verschillende regels:
- Verbodsbepalingen (zaken die men niet mag doen bv niet aanzetten tot
haat)
- Gebodsbepalingen (zaken die iemand moet doen bv aangifte doen van
een geboorte)
- Verlofbepalingen (zaken die mogen, maar niet moeten bv je mag
trouwen, maar het is niet verplicht)
Subjectief recht = “mijn recht”
= de rechten waarop een individu aanspraak kan maken, dankzij het bestaan van
het objectieve recht (van die regels dus). Het gaat om politieke en burgerlijke
rechten.
Politieke rechten kan een individu opeisen van de overheid:
- Politieke vrijheden (vrijheid van meningsuiting, vrijheid van onderwijs,…)
- Participatierechten (gaan stemmen, kandidaat zijn bij verkiezingen,…)
- Sociaal)economische rechten (recht op een uitkering, gratis onderwijs,…)
Burgerlijke rechten kan een individu opeisen van een medeburger:
- Persoonlijkheidsrechten (recht op het eigen lichaam, goede naam en eer,
privacy,…)
- Familierechten (rechten die voortvloeien uit huwelijk, ouderschap, voogdij,
…)
- Zakelijke rechten (eigendomsrecht, vruchtgebruik (= na dood van een
partner erven de kinderen het huis; de levende partner mag het huis wel
gebruiken tot die sterft), erfdienstbaarheid,…)
, - Vorderingsrechten (het recht om van iemand de uitvoering van een
verbintenis te eisen)
- Intellectuele rechten (auteursrecht, merkenrecht,..)
Privaat en publiek recht
Privaat recht: regelt de verhoudingen tussen burgers onderling
- Burgerlijk recht (burgerlijk wetboek met onder meer bepalingen over
personen (naam woonplaats,…), huwelijk, eigendom,…)
- Economisch recht (regels voor ondernemingen en vrije beroepen,…)
- Arbeidsrecht (betreft de verhouding tussen de (privé)werkgever en
werknemer: hieronder vallen regels voor het afsluiten van een
arbeidsovereenkomst bv ziekteverlof, ontslag)
- Privaatrechtelijk procesrecht (regelt de organisatie en bevoegdheid van
privaatrechtelijke rechtscolleges die gaan over vredegerecht, de rechtbank
van eerste aanleg in burgerlijke zaken,…)
Publiek recht: regelt de relatie tussen de burger en de overheid en regelt de
interne organisatie van de overheid onder te verdelen in 6 categorieën
- Grondwettelijk recht: vastgelegd in de grondwet met bepalingen over:
De inrichting van de staat (federaal, gemeenschappen,
gewesten)
De organisatie van delen van de rechterlijke macht
De grondrechten (bv vrijheid eredienst, meningsuiting,
deelname verkiezingen,…)
- Administratief recht (onteigening, ruimtelijke ordening, stedenbouw,…)
- Fiscaal recht (alles wat betreft de belastingen)
- Sociaalzekerheidsrecht (regels voor ziekte, arbeidsongevallen,
werkloosheid, kinderbijslag, pensioen,…)
- Strafrecht (het strafwetboek bepaalt wat strafbaar is en dus een misdrijf is
en welke straf daarop van toepassing is)
- Strafprocesrecht (waar wordt de strafprocedure gevoerd: politierechtbank,
correctionele rechtbank, het hof van assisen)
Nationaal en internationaal recht
Nationaal recht
Is van toepassing binnen de grenzen van de staat: dus een wet die
gestemd wordt in de Kamer van Volksvertegenwoordigers heeft betrekking
op het hele grondgebied of iedereen die zich daar bevindt
, soms alleen van toepassing binnen 1 regio: een Brusselse ordonnantie is
bv alleen van toepassing in Het Brussels Hoofdstedelijk gewest
soms ook maar voor 1 bepaalde bevolkingsgroep: Vlaams Decreet bv heeft
alleen gevolgen voor wie deel uitmaakt van de Vlaamse gemeenschap
(Vlamingen dus)
internationaal recht
overschrijdt nationale grenzen
- volkenrecht = het gevolg van internationale verdragen tussen meerdere
staten en of internationale instellingen.
- Europees recht is ook deel van het internationaal recht = regels die de
Europese Unie uitvaardigt zijn bindend voor de lidstaten van de Unie
Nieuw strafwetboek
Het Strafwetboek bepaalt misdrijven en hun bijbehorende straffen,
gebaseerd op de Code Napoleon uit begin 19 de eeuw
In november 2022 bereikte de federale regering akkoord over een
hervorming van het Strafwetboek
In februari 2024 is het nieuwe Strafwetboek goedgekeurd door het
parlement
Opvallende veranderingen: opname van “ecocide” als strafbaar feit EN
zwaardere straffen worden voorzien voor het belagen van
gezondheidsmedewerkers, politieagenten en journalisten
Seksueel strafrecht is al aangepast met strengere straffen voor
verkrachting sinds 1 juni 2O22
Lees artikels ecodide en strafwetboek in modules
Bronnen van het recht
Journalisten informeren niet alleen over de werking van justitie of het recht maar
ook over de totstandkoming van het recht.
Trias politica en staatsstructuur
Trias politica = de scheiding der machten
Het is een politiek filosofisch concept dat is ontwikkeld door Franse Charles
de Montesqieu in zijn werk “De l’Esprit des Lois” uit 1748 (kijk afbeelding
in modules)
Het idee achter trias politica= de machtsuitoefening binnen een staat verdelen
over drie afzonderlijke en onafhankelijke takken/organen. Om zo machtsmisbruik
te voorkomen en de vrijheid van de burgers te waarborgen
De wetgevende macht: maakt de wetten (opstellen, herzien en
goedkeuren). De macht ligt bij het parlement of de
volksvertegenwoordiging.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller trixiegaelens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.36. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now