H1
4 (5) hersenkwabben:
- Frontaalkwab: aansturing van doelbewuste handelingen; nemen van initiatief,
bepalen van werktempo en impulsregulatie
o Primair motorische schors: uitvoeren van bewegingen
- Temporaalkwab: gebied van Wernicke (begrijpen van taal) en Broca (taalcentrum van
belang bij het produceren van taal
- Pariëtaalkwab: voornamelijk afferente impulsen; prikkelverwerking en
prikkelintergratie; dominante hemisfeer calculie, praxis en gnosis; niet dominante
ruimtelijke oriëntatie, praxis, nosognosie (ziektebesef)
o Primair sensibele schors: voelen van lichaamsdelen
- Occipitaalkwab: visuele prikkelverwerking en primaire visuele verwerking, staat ook
in connectie met temporaal en pariëtaal
- Limbisch systeem: genot, motivatie, emotie en emotioneel geheugen
Banen
- Projecterende banen: verschillende delen van het CZS verbinden (piramidebaan)
o Motorische schors, corona radiatia, capsula interna, decussatio pyramis,
splitst in tractus corticospinalis lateralis of tractus corticospinalis anterior
- Commissurale banen: verbinden van verschillende hemisferen, homotroop of
heterotroop (via telencephalon impar)
o Corpus callosum: verbindt 95% van beide hersenhelften aan elkaar en
voornamelijk de homotrope gebieden (minor (ventraal) en major (dorsaal))
o Commissura fornices (kleine boog onder corpus callosum)
o Commissura anterior (boven hypofyse)
- Associatieve banen: verbinden verschillende gebieden binnen 1 hemisfeer
o Korte vezels (fimbriae arcuates): verbinden aangrenzende schorsdelen
o Lange vezels (fasciculi): verbinden verder uit elkaar gelegen schorsdelen
- Sensibele banen: gnostisch: fijne tastzin, vibratiezin, bewegingszin en proprioceptie
achterstreng (GA, kruist later); Vitale: pijnzin, temperatuurzin en grove tastzin
tractus spinothalamicus (VS, kruist snel)
H2
Duizeligheid
- Vertigo (draaiduizeligheid)
- Wankel gevoel in de benen
- Licht gevoel in het hoofd
- Het idee dat de wereld beweegt door oogbewegingen
Anamnese
- Duizeligheid in aanvallen of continu
- Spontaan of uitgelokt
- Bewegingssensaties of licht gevoel in het hoofd of controleverlies over de benen
,Aanvullend onderzoek
- Electronystagmografie en audiogram bij schade aan labyrint, cochlea
- MRI van de hersenen bij TIA of herseninfarct, of verdenking op structurele laesie in
de brughoek, hersenstam of het cerebellum
Nystagmus
- Ongewilde snelle ritmische beweging van de ogen
- Langzame beweging die wordt gevolgd door een snelle oogbeweging in
tegenovergestelde richting zaagtandnystagmus/pendelnystagmus
- Op oudere leeftijd verworven centrale pathologie (hersenstam of cerebellum) of
perifere pathologie (labyrinth, vestibulaire kernen of n vestibularis)
- Monoculaire nystagmus: horizontaal nystagmus van het abducerende oog (naar
buitenkijkende oog) beiderzijds met adductiebeperking van het andere oog laesie
in de pons (eb: MON PON)
- Bidirectionele 1e graads horizontale nystagmus: zowel als je links als rechts kijkt heb
je een nystagmus aan beide ogen, nystagmus richting verandert alleen als je de
andere kant op kijkt aan beide ogen.
- Zuiver verticale nystagmus: laesie van CZS
Vertigo: draaiduizeligheid
- De patiënt ervaart bewegingssensaties terwijl het lichaam niet beweegt
- Benigne paroxismale positieafhankelijke draaiduizeligheid (BPPD)
o Aanval duurt minder dan een minuut; crescendo-decrescendo
o Uitgelokt door houdingsveranderingen
o Ontstaat door kalkgruis in een van de drie halfcirkelvormige kanalen van het
labyrint calciumcarbonaatkristallen, gruis laat de trilhaartjes bewegen
o Vaak in het posterieure kanaal herstel door Epley manoeuvre (bewegingen
van zit naar lig stand naar de niet aangedane kant)
o Diagnose dmv positieve kiepproef
o Mogelijk met horizontale-rotatoire nystagmus
o Meestal spontaan herstel na 2 weken
- Ziekte van Menière
o Overprikkeling van het labyrint
o Gaat gepaard met misselijkheid, braken, doofheid en oorsuizen aan een kant
o Aanval van 20 minuten-2 uur
o In 30-60% wordt doofheid bilateraal
o In de loop der jaren neemt doofheid toe maar duizeligheid af
o Piekincidentie tussen 30-60 jaar
o Behandeling symptomatisch: anti-emetica voor misselijkheid
- Migraine aura
o Aura: visuele prikkelingen waardoor duizelingen kunnen ontstaan
o Vertigo van minuten tot half uur
o Na vertigo, bonkende hoofdpijn
o Vaker bij vrouwen dan mannen en bij positieve familieanamnese
o Piekincidentie tussen 30-35
- TIA
, o TIA in vertebrobasilaire stroomgebied geeft acute vertigo
o Ook andere symptomen zoals: uitval van hersenstam of cerebellum: dysartrie
(spraakstoornis), ataxie (coördinatiestoornis), dubbelzien, parese en
hyperesthesie (overgevoeligheid)
- Aandoening van het labyrint, n. vestibularis, vestibulaire kernen of mediane deel van
het cerebellum
o Neuritis vestibularis: ontsteking of voerprikkeling van de zenuw die loopt van
het evenwichtsorgaan naar de hersenstam
Postinfectieus auto-immuun
Tussen 30-60 jaar oud
Horizontaal rotatoire nystagmus naar de niet-aangedane kant
Lijkt op BPPD maar hier houden de klachten langer aan
Dix-Hallpike manoeuvre (kiepproef) gaan patiënten braken
Behandelen symptomatisch, anti-emetica en hydratatie
Klachten verdwijnen binnen enkele weken
o Aandoening van het cerebellum of hersenstam
Infarct of bloeding in het onderste deel van de hersenstam of mediaan
in het cerebellum afsluiting van a. auditiva interna / tumor
o Multiple sensory deficit: door een verminderde functie van meerdere
zintuigen zoals het zien, het gehoor en de gnostische sensibiliteit ontstaat
duizeligheid
o Brughoektumor/vestibulair schwannoom: eenzijdige doofheid en oorsuizen,
duizeligheid continu aanwezig, ook kan er sprake zijn van uitval van de n.
fascialis en n. trigeminus
H3
Neurale buis: ectoderm van drielagige kiemschijf
- Dorsale sensibele vleugelplaat dakplaat (DS)
- Sulcus limitans, groeve tussen de twee platen
- Ventrale motorische basaalplaat vloerplaat (VM)
Neurale lijst vormt zich rondom de neurale buis waarvan de cellen onder andere aan het
perifeer zenuwstelsel zullen bijdrage.
Grijze stof: alle cellichamen en cel-uitlopers van de neuronen bij elkaar
Witte stof: uitlopers van cellichamen met myelineschede eromheen
Vorming hersenblaasjes:
- Prosencephalon (grote hersenen/cerebrum)
o Telencephalon: grootsts, groeit over diencephalon heen
Twee hemisferen met daartussen telencephalon impar (verbinding)
Primaire groei: groei gaat in alle richtingen, telencephalon impar
groeit niet mee fissura longitudinalis groeve ontstaat
Secundaire groei: regionale groei van de kwabben, insula van Reyl
doet niet mee fissura lateralis, vanaf 21e week
Tertiaire groei: lokale groei waardoor de gyri ontstaan die worden
gescheiden door sulci. Vanaf 24 weken ontstaan de eerste gyri.
, o Diencephalon: thalamus, hypothalamus, hypofyse, epiphyse (eb: di van 2
2x thalamus en 2x physe)
Thalamus: vormt het subcorticale schakelcentrum van alle afferente
informatie over het zicht, het gevoel, het gehoor en de smaak (behalve
reuk).
- Mesencephalon (+ rhom = hersenstam/truncus cerebri)
- Rhombencephalon
o Metencephalon (pons + cerebellum/kleine hersenen)
Vierde ventrikel: lijkt op een ruit rhombencephalon
Schors cerebellum arbor vitae genoemd
Ontspringen van n. IV (dorsaal), V, VI, VII en VIII
Bloementuiltje van Bochdalek: betrokken bij de productie van liquor
Motorische kernen zijn van ventraal naar mediaal gegroeid (MVM) en
sensorische kernen zijn van dorsaal naar lateraal gegroeid (SDL).
o Myelencephalon (medulla oblongata)
Ontspringen van n. IX, X, XI, XII (9-12)
Motorische kernen liggen ventromediaal en de sensorische kernen
dorsolateraal
H4
Cerebellum (kleine hersenen): reguleren van de coördinatie en bijsturen van bewegingen
- Ontvangt informatie uit cerebrale cortex, de spieren en het evenwichtsorgaan
- Gekruist verbonden met cerebrum (grote hersenen) en ongekruist met ruggenmerg
en de spieren
- Bouw: 2 hemisferen met daartussen de vermis
o Archicerebellum (vestibulocerebellum): verbonden met visuele kernen en is
betrokken bij controle van evenwicht, oogbewegingen en ruimtelijke
oriëntatie (bestaat uit lobus flocculonodularis en lingula)
o Paleocerebellum (spinocerebellum): zorgt voor controle van de spiertonus en
het bijsturen van bewegingen van de romp en extremiteiten (bestaat uit
delen van de vermis en beide lobi anterior) (eb: palen (seks) spier nodig,
beweking romp)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lilingho. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.61. You're not tied to anything after your purchase.