Samenvatting van hoofdstuk 21 Afweer uit Nectar. Uitgebreid en overzichtelijk beschreven, met ondersteunend beeldmateriaal/handige stappenplannen en schema's. Een extra overzicht van dit hoofdstuk is gratis beschikbaar.
,21.1 Geen indringers
21.2 Niet-specifieke afweer
21.3 Specifieke afweer en antistoffen
21.4 Immuniteit, allergieën en medicijnen
21.5 Lichaamsvreemde eiwitten wel/niet accepteren
02/
Schadelijke invloeden weren;
ziekteverwekkers doden;
immunisatie; heftige reacties
op antigenen
, 02
21.1 GEEN INDRINGERS
1e linie: mechanische afweer andere organismen
Dekweefsels als de huid en het slijmvlies beschermen het De meeste organismen gebruiken ofwel mecha-nische
inwendige milieu tegen invloeden van het uitwendige milieu. afweer of chemische afweer of beide. Voorbeelden
van mechanische afweer zijn:
Huid: stekels (planten en dieren);
1 opperhuid - hoornlaag; basale mimicry;
cellenlaag (kiemlaag). thigmonastie.
2 lederhuid
3 onderhuids vetweefsel Voorbeelden van chemische afweer zijn:
bittere smaak;
Hoornlaag: dode cellen, aangevuld door cellen uit de basale schadelijke/giftige stoffen;
cellenlaag.
Basale cellenlaag: aanvullen hoornlaag met nieuwe cellen. Kosten-batenanalyse: theorie die stelt dat een
Bestaat voornamelijk uit stamcellen. Bevat daarnaast ook organisme alleen zal investeren in een verdedigings-
melanocyten. mechanisme als de opbrengst meer oplevert dan de
Melanocyten zijn cellen met lange uitlopers die melanine investering. Oftewel: is er een positieve return on
bevatten. Dit pigment beschermt het DNA in cellen tegen uv- investement?
straling.
Signaalstoffen
Slijmvlies: De meeste aangevreten planten scheiden stoffen uit
Dunne laag cellen die ongewenste stoffen opvangen en die als waarschuwingssignalen fungeren voor naburige
weglaten voeren (vooral in de luchtwegen). In de maag heeft het planten. Deze zullen dan reageren door hun
de functie om de maagwand te beschermen tegen het verdedigingsmechanismes preventief in te zetten.
schadelijke maagzuur .
DODE HUIDCELLEN HOORNLAAG Lokstoffen
STAMCELLEN MAKEN NIEUWE HUIDCELLEN BASALE CELLENLAAG
Sommige signaalstoffen en speciaal ontworpen stoffen
LEDERHUID van een plant zorgen ervoor dat de belagers worden
HAARZAKJES EN TALGKLIEREN
opgegeten door hun predatoren. Dit zijn lokstoffen:
ZENUWUITEINDEN
ELASTISCHE VEZELS
stoffen die predatoren van de belagers lokken om de
BLOEDVATEN
plant te beschermen tegen haar vijanden.
ONDERHUIDS VETWEEFSEL
, 21.2 NIET-
SPECIFIEKE
AFWEER
ziekteverwekkers
bacteriën
Eencellige organismen met alleen een celwand, -membraan en ribosomen.
Bevatten cirkelvormig DNA (plasmiden) én 1 cirkelvormig chromosoom in het
cytoplasma. Behoren tot de prokaryoten, deze bestaat uit twee domeinen:
archaea en bacteriën.
methodes: eiwitafgifte (choleratoxine) en giftige stoffen (microcystines).
parasieten
Heterotrofe organismen die samenleven met andere organismen waardoor deze
organismen benadeeld worden. Men onderscheidt endoparasieten en
ectoparasieten, deze leven respectievelijk in het lichaam van de gastheer of op
het oppervlak van de gastheer. Vaak planten parasieten zich ongeslachtelijk
voort, in enkele gevallen geslachtelijk.
DNA- en RNA-virussen
Virussen bestaan uit erfelijk materiaal (DNA/RNA) omhuld met een eiwitkapsel
(soms ook nog een eiwitmembraan van gastheer: virusenevelop). Door de ei-
witten van dit virusenvelop te hechten aan receptoren, kan een virus een cel
binnendringen.
DNA-virus: met behulp van enzym integrase bouwt het virus het virale DNA in het
DNA in de kern van de gastheercel.
RNA-virus: met behulp van het enzym reverse transcriptase wordt uit het virale
RNA enkelstrengs DNA (ssDNA) gevormd. Met DNA-polymerase (van gastheercel)
wordt dubbelstrengs DNA (dsDNA) gevormd. Nu kan het worden geïntegreerd in
het DNA van de gastheercel.
Omdat DNA maken vanuit RNA niet altijd goed gaat, vinden er vaker mutaties
plaats in RNA-virussen.
2e linie: aspecifieke afweer
onderscheiden lichaamseigen en -vreemd
Alle cellen met kernen bevatten MHC-I-moleculen op het celmembraan. Aan
MHC-I-moleculen worden afbraakproducten van oude (zelfgemaakte!) eiwitten
van een cel vastgemaakt. Deze eiwittenfragmenten zijn antigenen. Naast de
antigenen, is een cel ook te herkennen aan haar MHC-I-moleculen. Deze
verschillen van persoon tot persoon (bloedverwanten hebben vaak wel
vergelijkbare MHC-I-moleculen).
lichaamsvreemde eiwitten en bloedeiwitten
Geïnfecteerde cellen zullen ook andere (virale) eiwitten produceren/ bevatten.
Deze worden ook gepresenteerdop de MHC-I-moleculen van een cel.
Complementeiwitten in het bloed starten een cascade aan omzettingen als zij in
aanraking komen met ziekteverwekkers.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wongjy. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
