In het hiernamaals volgt de beloning, de hemel, als er tenminste volgens Gods geboden is geleefd, zo
niet dan wacht de hel. In de boven-laag van de bevolking ontstaat kritiek op de levenswijze van de
geestelijkheid en de geldzucht van het instituut, kerk. Met de opkomst van de steden , kondigen zich
veranderingen aan op het gebied van politiek, godsdienst, wetenschapenkunst en begint de
renaissance. Dat heeft vooral gevolgen voor de heersende klasse.
Wetenschap is in de middeleeuwen daarom vooral gebaseerd op een relatief klein aantal traditionele
boeken en schrijvers. Dat zijn de Bijbel en een aantal Griekse en Romeinse schrijvers zoals Plato,
Aristoteles en Galenus. Door de kruistochten ontstaan contacten met geleerden uit het Midden-
Oosten en het toont aan dat de wereld groter is Allerlei uitvindingen volgen zoals de drukpers,
papier, kompas, telescoop en buskruit + er volgt een gehele nieuwe ontwikkeling er komen
allemaal nieuwe producten door handel.
Wel komt er slavenhandel en het koloniale verleden als nadeel, toen een voordeel.
De kerk is voor de tijd de grootste macht en maakt daar gebruik van. Ze krijgen veel geld binnen door
aflaten etc. te verkopen. Ook is het handig om iemand van de kerk als familielid te hebben om
voordelen te hebben bij het ambt.
De reformatie kwam als gevolg: ook de geestelijken gaan tegen de kerk in. Maarten luther.
Hij wilde Kerk terug brengen naar de basis: het woord van de Bijbel. Luther spijkert zijn
leerstellingen tegen de deur van de parochie kerkte Wittenbergen vindt al spoedig
volgelingen. Die actie wordt gezien als het begin van de reformatie.
Doordat de wereldlijke en geestelijke elite macht en geld bezit, bloeit de kunst.
Noord- Italië is een belangrijk knooppunt in de handelswegen en wordt erg rijk. De adel bouwt
stadspaleizen (palazzo ’s) en villa’s met grote tuinen. Het hof ontvlucht daar.
In Noord-Italië is een groot deel zelfstandige stadsstaten. Het zijn de grootste en meeste welvarende
steden van Europa. De elite gaat meer genieten door de welvaart. Het nastreven van rijkdom en luxe
is niet meer verwerpelijk. Ook in de kunsten en letteren zie je de nieuwe materialistische leefstijl.
Men bewondert de literatuur en antieke cultuur van het oude Rome en probeert die na te bootsen.
= de renaissance, wedergeboorte
In de 14e eeuw komt het humanisme op. Het humanisme neemt afstand van de middeleeuwse
opvatting dat wetenschappelijke verschijnselen alleen verklaard kunnen worden vanuit de religie.
God staat nu voor de volmaakte ne perfecte. De klassieke oudheid wordt gezien als cultuur- en
vormingsmateriaal.
2. Het hof en de hoveling
In de middeleeuwen is de macht in handen van de krijgsadel. Aan het hof hoort men zich beschaafd
te gedragen. Ridderlijk gedrag wordt belangrijk. De normen en waarden moeten staan als: moed,
heldhaftigheid en trouw. Zelfbeheersing, goede manieren en spreekvaardigheid wordt steeds
belangrijker aan het hof. De taal wordt een belangrijk middel om je te handhaven in de samenleving.
Dit gedrag leer je het beste aan het hof zelf. daarom worden er veel jonge ridders opgenomen in
bevriende huizen. Trouwen kan alleen als er een geschikte partij is (van dezelfde stand of beter, niet
, ten koste van grondbezit). Zo ontstaat de hoofse liefde. De machtigste vrouw aan het hof wordt het
meest aanbeden.
Zo komt een nieuw mannelijkheidsideaal naar voren: de man die zich kan beheersen en niet
onmiddellijk naar het zwaard grijpt, maar de taal, het woord, het argument gebruikt. Een hoveling
die zich kenmerkt door prettige manieren en die zijn gasten aangenaam weet te vermaken met
verhalen, zangen en gedichten. Hij moet verstand hebben van rechtspraak, de klassieken,
wetenschapenkunst. = de ideale hoveling.
Een hoveling dient sprezzatura bezitten :esprit. Daarmee bedoelt Castiglione een zekere
verbale gevatheid gecombineerd met onderkoelde humor. Het boek ‘de hoveling’ wordt het
handboek voor de adel aan de hoven. Zo ook aan het hof van Urbino wordt onderwezen.
Het hof van de Gonzaga’s in Mantua is een van de belangrijkste hoven in de 16 e eeuw. Ze staan
bekend om hun culturele interesse. De familie is ook politiek machtig. De familie is het centrum voor
het sociale verkeer van de elite. Er komt een enorme fresco ( tekening op de muur met kalkwater,
erg vers).
Het hof van Cosimo: de’medici is een ontmoetingsplaats van geleerden en kunstenaars die hun
stempel op de ontwikkeling van de hofcultuur drukken. De familie krijgt overal in Europa politieke
invloed. Cosimo kan de macht in Florence overnemen en hij heeft de steun van de bevolking.
Kloosters en kerken verzamelen veel werelds bezit en daarmee macht. Rome heeft het centrale
gezag. Als het stof gedaald is (er was een strijd om de macht) en er weer één paus is in Rome, houdt
die er ook een hof op na. Het hof van Rome. Dit hof zijn stadspaleizen en is luxe met macht en
kunst/cultuur. Kunstenaars, musici en schrijvers wonen en werken.
Machiavelli is een humanist en politicus. Hij beschrijft in een boek hoe de politiek als doel heeft het
behouden en vergroten van de macht met elk middel/ tegen elke prijs. Machiavelli ijvert voor herstel
van een sterk en centraal bestuur. Hij legt vast wat hij in de wereld rondom ziet.
3. De erfenis van de klassieken
De klassieke oudheid is de geschiedenis en cultuur van de oude Grieken en Romeinen. De ideeën
hebben een blijvende invloed op de perioden na hem. Ze vormen de wortels van de westerse
beschaving. De klassieken worden herontdekt, en soms worden de oude principes weer opnieuw
toegepast. Je had hierbij 2 grote wetenschappers:
Plato Aristoteles
- Zuivere schoonheid bestaat uit - Toeschouwer een overtuigende illusie
geometrie, de cirkel, de rechte lijn en tonen, een kopie van de natuur.
het vierkant. Schoonheid = abstract
- De zaken in de wereld zijn een zwakke - Les meegeven, natuurgetrouw mogelijk
kopie van de volmaakt ideeënwereld weergeven van de werkelijkheid met
waarin de werkelijke schoonheid zou een manier dat mensen ervan leren.
bestaan.
- Wat mooi is, is goed. (het hemelse) - Het gevoel, het aardse
De klassieke mythologie is het geheel van mythen en legendes waarmee in de oudheid de oorsprong
van de mens wordt verklaard. Ovidius beschrijft de goden niet als verheven personages, maar als
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller geketimmer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.89. You're not tied to anything after your purchase.