Summary
Samenvatting Belgische binnenlandse politiek
- Course
- Institution
samenvatting Belgische binnenlandse politiek ppt + hoorcollege + cursus geslaagd in eerste zit 14/20
[Show more]
Seller
Follow
criminologiestudent06
Reviews received
Content preview
1 : Belgische Binnenlandse PolitiekInleiding
Breuklijnen en thema’s
Breuklijnen
Levensbeschouwelijke breuklijn
== gelovig vs. vrijzinnig, klerikaal vs. antiklerikaal
--> strijd tussen katholieken en vrijzinnigen
--> element die binnen de context van het onderwijs nog steeds een rol speelt
Sociaaleconomische breuklijn
== rol staats vs. rol privé/markt
--> strijd tussen arbeid en kapitaal
--> vb. belastingen heffen op kapitaal of op arbeid?
Communautaire breuklijn
== Vlaanderen vs. Wallonië
--> strijd tussen Nederlandstaligen en Franstaligen (UGent is vernederlandst in 1930)
Materialisme vs. postmaterialisme
== nieuwe sociale bewegingen
--> klemtoon op materiële zaken (vb. water, wegennet) of op postmaterialistische waarden
Verticale breuklijn
== relatie burger – politiek
--> kloof tussen burger en politiek
24 november 1991 == Zwarte Zondag electorale doorbraak van het Vlaams Blok
Waarom doorbraak Vlaams Blok? --> blijkbaar kloof tussen burger en politiek
NPC == nieuwe politieke cultuur (hoe moeten we nu aan politiek doen?)
Thema’s
Het ontstaan van parti jen
traditionele partijen
o 1883 – ontstaan liberale partij
o 1884 – ontstaan katholieke partij
o 1885 – ontstaan Belgische Werkliedenpartij
grootste partij nu = NVA (partijleider Jan Jambon)
De Koningskwesti e
--> breuk tussen regering en Leopold III (WOII)
--> Volksraadpleging : Mag Leopold III terug op de troon komen?
Vlaanderen stemde voor terugkomst maar zowel in Brussel als Wallonië was er geen meerderheid.
--> Leopold III heeft onder druk ontslag ingediend en werd opgevolgd door Boudewijn.
De schoolstrijd
--> levensbeschouwelijke breuklijn
De Eenheidswet
--> sociaaleconomische breuklijn
De communautaire problemati ek
De economische problemati ek
Recente/actuele ontwikkelingen
,2 : Belgische Binnenlandse Politiek
Evolutie van de Belgische Politieke Partijen
De Volksunie en erfgenamen
De aanloop tot de oprichti ng van de Volksunie
Voorlopers : Frontpartij en VNV
--> communautaire verschillen
o Frontpartij
--> WOI : legerhiërarchie (pour les Flammands, la même chose), hogere posities eerder
Frans/Waals --> Vlaamse soldaten niet akkoord
o VNV (= Vlaams Nationaal Verbond)
== Vlaams-nationale partij
--> jaren ’30 – sympathie ging uit naar Duitsland en het Duits nationaalsocialisme
(algemeen enkelvoudig stemrecht voor de mannen na WOI)
WOII
--> collaboratie
Mensen uit Vlaamse Beweging gaan samenspannen met de Duitsers. (politiek of economische
samenwerking) Poging impact Vlaamse Beweging volledig uit te schakelen.
--> partij van de zwarten == partij van de mensen die gecollaboreerd hadden
partij van de witten == partij van het verzet
Na WOII
--> repressie gekenmerkt door een uitgesproken ideologische en communautaire dimensie
De algemene geest van patriottisme zorgde ervoor dat elk streven naar erkenning van de rechten
van de Vlamingen in België als een gevaarlijke bedreiging van de nationale eenheid werd beschouwd.
--> zware klap voor Vlaamse Beweging en politiek Vlaams-nationalisme
Door het feit dat Vlaamsgezinden samen hadden gewerkt met de bezetter om de Vlaamse eisen
in te willigen. Zo probeerden bepaalde kringen de Vlaamse Beweging definitief uit te schakelen.
--> heel wat vooroorlogse Vlaamse verworvenheden werden teruggeschroefd
De taalwetten werden niet meer of nog slechts gebrekkig toegepast ; van taalpariteit in de
regering of in de leiding van politieke partijen was er geen sprake meer
leidt tot nog grotere verbittering bij de Vlamingen
Heropflakkering Vlaams Bewustzijn
o Dynamitering IJzertoren
--> AVV/VVK (== Allen voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Christus)
--> IJzertoren == symbool bij uitstek voor Vlaanderen
o Talentelling 1947
--> men ging na in verschillende gemeenten welke taal men sprak
--> voorheen Nederlandstalige gemeente werd Franstalige gemeente (vooral bij taalgrensgemeenten)
In deze wet werd bepaald dat taalgrensgemeenten van taalstatuut konden veranderen
wanneer uit resultaten bleek dat de taalverhoudingen veranderd waren.
--> taaltellingen 1947 – geprutst met de resultaten in voordeel van de Franstaligen
--> geen goed systeem daarom later taalgrens vastgesteld
o Anti-Vlaams karakter repressie
--> tijdens WOII had je de collaboratie en als reactie daarop na WOII een periode van repressie
Repressie --> aan Vlaamse kant had men het gevoel dat die repressie vooral een anti-
Vlaams karakter had
Vlaanderen --> vooral politieke collaboratie + Frans --> vooral economische
collaboratie werd zo gezegd maar was veel genuanceerder !!
,3 : Belgische Binnenlandse Politiek
o Aantal Vlaamse verworvenheden waren teruggeschroefd
(algemeen enkelvoudig stemrecht voor vrouwen na WOII)
Oprichting nieuwe Vlaamse Beweging
--> evenwel nog geen sprake van een nieuwe Vlaams-nationale partijvorming
o Voor- en tegenstanders
--> nationalisme had vuil geurtje gekregen door de WOII
o CVP tegen
--> electoraal gezien het meeste nadeel van de oprichting van de nieuwe partij
Met het verdwijnen van het VNV was er een grote concurrent verdwenen.
Streefde naar recuperatie oud-VNV-kiezers
--> probeerde Vlaamsgezinden op de eigen lijst te krijgen zodat geen nieuwe Vlaamse
partij zou opgericht worden
1949 oprichting ‘Volksunie’ (kort bestaan)
--> solidarisme, de strijd tegen de repressie en particratie waren de hoofdthema’s van het programma
Parlementsverkiezingen 1949
o Oprichting ‘Vlaamse Concentratie’
--> politieke partij die Vlaams nationale stem probeerde te recupereren
== Anti-repressiepartij
--> hield pleidooi tegen de repressie
Eveneens kort bestaan
--> geen enkele zetel behaald bij de verkiezingen van 1949
--> als gevolg van interne moeilijkheden verdween de Vlaamse Concentratie in 1954
Parlementsverkiezingen 1954
o Oprichting ‘Christelijke Vlaamse Volksunie’
Slechts resultaat
--> beslissing oprichting volwaardige Vlaams-nationale politieke partij
Van het ontstaan tot de eerste politi eke doorbraak 1954-1961
December 1954 oprichting Volksunie
--> Vlaams Nationale partij die wou opkomen voor de belangen van Vlaanderen
MAAR belangrijke periode 1954-1958 --> schoolstrijd
o Gunstige voedingsbodem om tot Vlaams Nationale politieke partij te komen
--> Koningskwestie
Leopold III komt finaal niet terug op de troon. (prins Karel regent) terwijl meerderheid
Vlaanderen gestemd had voor de terugkeer. --> Volksunie : Waar waren die andere
politieke partijen om onze Vlaamse belangen te gaan verdedigen?
--> aarzelende houding regering met betrekking tot repressie
Men vond dat die 3 traditionele partijen hadden getwijfeld met betrekking tot de
repressie. --> dit was ook in nadeel van de Vlamingen
--> gebrekkige toepassing taalwetten
--> publicatie resultaten talentelling 1947
o Belangrijkste eisen
--> federalisme
Volksunie pleit voor federalisme vanuit het idee dat wanneer ze eigen bevoegdheden
zullen krijgen, ze het beter zullen doen dan in het Belgische politieke model.
--> amnestie
Streep trekken onder de collaboratie.
--> industrialisering
, 4 : Belgische Binnenlandse Politiek
De Volksunie wou tonen dat ze meer was dan louter een taalpartij. Ze wilden zich
profileren als een sociale rechtvaardigheidspartij met de nodige aandacht voor de rechten
van de arbeiders en de problemen van landbouw, middenstand en nijverheid.
Volksunie onopgemerkt tot 1958
(socialisten samen met liberalen vormden de regering onder leiding van Achilles Van Acker --> paarse regering avant-la-lettre)
o Slecht politiek klimaat (cf. Schoolstrijd)
--> socialisten, liberalen, katholieken staan lijnrecht tegenover elkaar
--> politieke strijd die zich ent op de levensbeschouwelijke breuklijn
Volksunie als communautaire politieke partij op levensbeschouwelijke tegenstelling
verdwijnt uit de politieke actualiteit.
Volksunie verdedigde in de schoolkwestie de volledige wettelijke gelijkstelling van
het vrij onderwijs met het officieel onderwijs.
o Partij van ‘zwarten’
--> Volksunie werd als partij van de collaborateurs gezien.
De partij had ook van amnestie en het ongedaan maken van de gevolgen van de repressie
één van haar belangrijkste programmapunten gemaakt. (werd niet behandeld in de Kamer)
o CVP zag VU als bedreiging voor de katholieke eenheid en haar eigen positie
--> CVP tegen nieuwe Vlaams nationalistische politieke partij (want vooral mensen uit de CVP
zouden vertrekken naar VU)
Partij van scheurmakers
--> Volksunie zorgt ervoor dat we minder sterk staan in de schoolstrijd.
Tekenen van opleving na 1958
o Parlementaire activiteit Frans Van der Eist (voorzitter sinds 1957)
--> Volksunie werd in de markt gezet door de parlementaire activiteit.
Hij besteedde vooral aandacht aan taalpolitieke aspecten. (taaltelling en zetelaanpassing)
o Partij organisatorisch beter uitgebouwd
--> diverse plaatselijke afdelingen op gemeentelijk vlak ontstonden
o Na Schoolstrijd communautaire problemen meer op voorgrond
--> sociaal economische wordt belangrijker en communautaire wordt belangrijker
Vooral de verschuiving van het economisch zwaartepunt van Wallonië (aftakeling
industrie) naar Vlaanderen (snelle industriële ontwikkeling) was hierin van kapitaal belang.
--> einde schoolstrijd – er wordt schoolpact gesloten
Schoolpact
--> akkoord voor het zoeken van oplossingen voor levensbeschouwelijke breuklijn
== pacificatie van levensbeschouwelijke breuklijn --> die breuklijn wordt dus minder
belangrijk dan voordien
Problemen voor kleinere partijen (cf. single issue partijen)
o Partijfinanciering
o Partijprogramma
o Partijstructuur
o Kiesdrempel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller criminologiestudent06. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now